Öz
Milli Mücadele karşıtı cemiyetlerden biri olan, “Türkiye’de İngiliz
Muhipleri Cemiyetinin (Association of the Friends of England in Turkey)”
asıl kuruluş amacı: Osmanlı Devleti içinde örgütlenerek, isyan ve ihtilal
çıkarmak, milli şuuru felce uğratarak yabancı müdahalesini kolaylaştırmak,
İngiliz himayesini memleketin kurtarılması için tek çare olarak göstermek,
İngiliz nüfuz ve egemenliğinin devam ettirilmesini sağlamaktı.
Cemiyet bu amaçlar doğrultusunda; askeri, ekonomik, siyasi, eğitimöğretim,
propaganda ve istihbarat alanında faaliyetlerini gerçekleştirmişti.
Milli Mücadeleye karşı yapılan tüm yıkıcı eylemlerin ve örgütlenmelerin
destekleyicisi olmuştu.
Milli Mücadele hareketinin gün geçtikçe başarıya ulaşması, bu
cemiyetin zayıflamasına neden olmuştu. Faaliyetlerini İngilizlerden aldığı
destekle sürdüren cemiyet, İngilizlerin nüfuzunun azalmasıyla birlikte tüm
gücünü yitirmiş, bazı yönetici ve üyeleri yurtdışına kaçmışlardı.
TİTE arşivinde bu cemiyet ile ilgili belgeler arasında cemiyet üyelerinin
mektupları da bulunmaktadır. Burada, bu cemiyete üye olup yurtdışına kaçan
bazı üyelerinin, yurtdışına kaçmadan Taşkışla’da ailelerine yazdıkları
mektuplara yer verilmiştir.1