Meşrutiyetin Üç Halkçılığı ve Kemalist Halkçılığa Etkileri

Yıl 2011, Cilt: 12 Sayı: 47, 557 - 584, 01.07.2011

Evren Haspolat

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000336

Cited By: 4

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Meşrutiyetin Üç Halkçılığı ve Kemalist Halkçılığa Etkileri

Öz

Halkçılık gerek bir hareket olarak gerekse düşünce olarak II. Meşrutiyet aydınının gelişimi ile birlikte Türk düşünce dünyasına girmiştir. Düşünsel köklerini ağırlıklı olarak Rus Narodnik Hareketi’nden alan Meşrutiyet Halkçılığı, 1- Ziya Gökalp Halkçılığı, 2- Halka Doğru Cemiyeti Halkçılığı ve 3-Yusuf Akçura Halkçılığı olmak üzere üç farklı yönelim üzerinden gelişmiştir. Kemalist Halkçılık ise Meşrutiyet Halkçılığı’nın birikimi üzerinde yükselmiş ve onun özellikle Gökalp ve Akçura yönelimlerinden önemli ölçüde etkilenmiş, onlardan güçlü izler taşımıştır. Ancak bu izler aynı oranda da Fransız Devrimi’nin Üçüncü Sınıf anlayışına yaklaşmış ve ulusal birlik-bütünlük anlamındaki dayanışma anlayışı ile harmanlanarak yeni ve kendine özgü bir halkçılık anlayışı olarak belirmiştir. Bu anlamda Kemalist Halkçılık, ulus ve ulus devlet inşası sürecinin dayandığı en temel ittifak siyaseti olarak belirmiştir

Anahtar Kelimeler

1- Halkçılık, 2- Kemalist Halkçılık, 3- Ziya Gökalp Halkçılığı, 4- Halka Doğru Cemiyeti Halkçılığı, 5-Yusuf Akçura Halkçılığı.

Kaynakça

• Ahmad, Feroz; İttihatçılıktan Kemalizme, Çev. Fatmagül Berktay Baltalı, Kaynak Yayınları, İstanbul, 1999.
• Akçura, Yusuf; “İttifak’a Dair”, Siyaset ve İktisat, Yay. Haz. Erdoğan Mura, Sinemis Yayınları, Ankara, 2006a, s. 11-20.
• Akçura, Yusuf; “Cihan Harbine İştirakimiz ve İstikbalimiz”, Siyaset ve İktisat, Yay. Haz. Erdoğan Mura, Sinemis Yayınları, Ankara, 2006b, 1-10.
• Akçura, Yusuf; “Milliyetçilik, Halkçılık”, Siyaset ve İktisat, Yay. Haz. Erdoğan Mura, Sinemis Yayınları, Ankara, 2006c, 113-115.
• Akçura, Yusuf; “İktisadiyat ve Fırkalar”, Siyaset ve İktisat, Yay. Haz. Erdoğan Mura, Sinemis Yayınları, Ankara, 2006d, 93-100.
• Akçura, Yusuf; Üç Tarz-ı Siyaset, Lotus Yayınları, Ankara, 2008.
• Akşin, Sina; Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, İmge Yayınevi, Ankara, 2001.
• Altan, Çetin; Atatürk’ün Sosyal Görüşleri, Dönem Yayınları, İstanbul, 1965.
• Arıkan, Zeki; “Tanzimat ve Meşrutiyet Döneminde İzmir Basını”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 1. Cilt, İletişim Yayınları, İstanbul, 1985, s. 103-111.
• Atatürk’ün Bütün Eserleri; Cilt 9, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2006.
• Atatürk’ün Bütün Eserleri; Cilt 16, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2005.
• Atatürk’ün Bütün Eserleri; Cilt 22, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2007.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, “Bakanlar Kurulu’nun Görev ve Yetkisini Belirten Kanun Teklifi Dolayısıyla”, 01.12.1921, http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=SoylevDemecler& IcerikNo=83, erişim: 20.04.2011.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Üçüncü Toplanma Yılını Açarken”, 01.03.1922, http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=SoylevDemecler& IcerikNo=93, erişim: 20.04.2011.
• Aykut, Şeref; Kamâlizm -CHP Programının İzah-, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2008.
• Berkes, Niyazi; Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2002a.
• Berkes, Niyazi; “Unutulan Adam Yusuf Akçura”, Türk Düşünce Ufukları: Yusuf Akçura, Der. Orhan Çakmak-Atilla Yücel, Alternatif Yayınları, İstanbul, 2002b.
• Eliçin, Emin Türk; Kemalist Devrim İdeolojisi, Ant Yayınları, İstanbul, 1970.
• Frangakis-Syrett, Elena; “Uluslararası Önem Taşıyan Bir Akdeniz Limanının Gelişimi: Smyrna (1700-1914)”, Çev. Işık Ergüden, İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent Mi? -Bir Osmanlı Limanından Hatıralar-, Der. Marie- Carmen Smyrnelis, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008, s. 27-58.
• Georgeon, François; Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri: Yusuf Akçura 1876-1935, Çev. Alev Er, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2005.
• Georgeon, François; Osmanlı-Türk Modernleşmesi (1900-1930), Çev. Ali Berktay, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2006.
• Gökalp, Ziya; Türkçülüğün Esasları, Yay. Haz. Kemal Bek, Bordo Siyah Yayınları, İstanbul, 2003.
• Gökalp, Ziya; “Halkçılık”, Teori Dergisi, Ocak 2007, s. 56-62.
• Heyd, Uriel; Türk Ulusçuluğunun Temelleri, Çev. Kadir Günay, Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, Ankara, 2002.
• Karaömerlioğlu, M. Asım; “Tek Parti Döneminde Halkçılık”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt-2: Kemalizm, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002, s. 272- 283.
• Kasaba, Reşat; Osmanlı İmparatorluğu ve Dünya Ekonomisi, Çev. Kudret Emiroğlu, Belge Yayınları, İstanbul, 1993.
• Kaya, Alp Yücel; “19. Yüzyıldan 21. Yüzyıla İzmir Ekonomisinde Süreklilik ve Kırılmalar”, Değişen İzmir’i Anlamak, Der. Deniz Yıldırım- Evren Haspolat, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2010, s. 42-106.
• Kili, Suna; Atatürk Devrimi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 1981.
• Kurmuş, Orhan; Emperyalizmin Türkiye’ye Girişi, Yordam Yayınları, İstanbul, 2008.
• Odabaşı, Arda; “2. Meşrutiyet Dönemi Türk Halkçılığı ve Halka Doğru Dergisi”, Teori Dergisi, Eylül 2005, s. 9-27.
• Odabaşı, Arda; “İlk Türk ‘Halka Doğru Gitme’ Eylemi ve İlk ‘Halka Doğru Gidenler’”, Teori Dergisi, Ocak 2007, s. 40-55.
• Perinçek, Doğu; Atatürk’ün CHP Program ve Tüzükleri, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2008.
• Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilâli, Burçak Yayınları, İstanbul, 1968.
• Serçe, Erkan; “II. Meşrutiyet Döneminde İzmir”, Değişen İzmir’i Anlamak, Der. Deniz Yıldırım-Evren Haspolat, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2010, s. 23-41.
• Smyrnelis, Marie-Carmen; “Öndeyiş: Tarihini Arayan Şehir”, Çev. Işık Ergüden, İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent Mi? -Bir Osmanlı Limanından Hatıralar, Der. Marie-Carmen Smyrnelis, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008, s. 9-26.
• Şenoğlu, Kemal; Yusuf Akçura -Kemalizmin İdeoloğu-, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2009.
• Tekeli, İlhan; “Türkiye’de Halkçılık”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, 7. Cilt, İletişim Yayınları, İstanbul, 1983, s.1929-1935.
• Toprak, Zafer; “Aydın, Ulus,-Devlet ve Popülizm”, Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, Der. Sabahattin Şen, Bağlam Yayınları, İstanbul, 1995, s. 39-81.
• Tunaya, Tarık Zafer; Türkiye’de Siyasal Partiler -İkinci Meşrutiyet Dönemi-,