Ulus Devlet Oluşturmada Yunanistan Örneği: Büyük Ülkü Megali İdea

Yıl 2010, Cilt: 12 Sayı: 46, 401 - 424, 01.06.2010

Outkou Kirli Ntokme

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000330

Cited By: 2

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Ulus Devlet Oluşturmada Yunanistan Örneği: Büyük Ülkü Megali İdea

Öz

18. yüzyılda Avrupa’da yaşanan siyasal ve ekonomik devrimlerin Osmanlı idaresi altında yaşayan Yunan toplumuna yansıması, ticaret yollarının İmparatorluğun Yunan nüfusunun yoğun olarak yaşadığı bölgelerde (Anadolu’nun Ege kıyıları, Balkanlar, Moldavya) gelişmesi sonucunda oldu. Avrupa’ya eğitim için giden Yunanlı gençler ve tüccarlar Aydınlanma fikirlerini ve milliyetçilik ideolojisini benimseyerek, bunların Yunan toplumuna aktarılmasına katkıda bulundular. Avrupa’daki gelişmelerin belli bir gecikme ile benimsenmesinin ardından Yunan Aydınlanması ile başlayan hareket, dönemin uluslararası zemininin de müsait olmasıyla birlikte, 1821’de Mora Yarımadası’nda başlayan Yunan Ayaklanması, 1830’da dönemin Büyük Devletleri’nin kontrolü altında olan ve bir monarşik rejimle yönetilmesi kararlaştırılan bağımsız bir devlet olarak sonuçlandı. Böylelikle, ulusal devlet ve ulusal kimlik yaratma projesi çerçevesinde 1833’te Yunanistan Ortodoks Kilisesi; aynı bağlamda devletin idari yapısındaki ihtiyaçları karşılamak üzere gerekli personeli eğitmek ve Doğu’ya Batı medeniyetinin taşınmasını sağlamak amacıyla 1837’de Atina Üniversitesi kuruldu. Tarihin Helenleştirilmesi çerçevesinde Yunan ulusunun Bizans geçmişiyle barış sağlandı. Öte yandan Helenizm’in tarih boyunca sürekliliğinin sağlanması ile birlikte Megali İdea da resmiyet kazandı. Büyük Yunanistan’ın kurulması hayalinin açık bir ifadesi olarak Yunan ulusunun varoluş sebebi oldu. Fakat Türk Kurtuluş Savaşı sonucunda (1922) Megali İdea Yunan resmi dış politikasından çıkmasına rağmen, Yunan ulusunu bir arada tutmak için akıllarda daima yer alan ve gerçekleşmesi arzulanan bir olgu olarak kaldı

Anahtar Kelimeler

Yunanistan, Tarih, Yunan siyaseti, Megali İdea

Kaynakça

• Anderson, Benedict, Hayali Cemaatler; Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, çev. İskender Savaşır, 2. Baskı, Metis, İstanbul, 1995.
• Armaoğlu, Fahir; 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), 4. Baskı, Alkım Yayınevi, İstanbul, 2007.
• Castellan, Georges; Balkanların Tarihi (14.-20. Yüzyıl), çev. Ayşegül Yaraman- Başbuğu, 2. Baskı, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1995.
• Clogg, Richard; A Concise History of Greece, 2. Baskı, Cambridge, 2002.
• Dakin, Douglas; İ Enopoiisi tis Elladas 1770-1923 ( The Unification of Greece 1770-1923), İngilizce’den Yunanca’ya çeviren A. Ksanthopoulos, 5. Baskı, MIET, Atina, 2001.
• Dimaras, H. Th.; Neoellinikos Diafotismos, 7. Baskı, Atina, 1998.
• Falmerayyer, Jacop Phillip; Peri tis Katagogis ton Simerinon Ellinon, Yunancaya çeviren Konstantinos P. Romanos, Nefeli Yayınları, Atina, 1984.
• Gianoulopoulos, Giannis N.; “İ evgenis mas tiflosis...” Eksoteriki Politiki kai Ethnika Themata apo tin itta tou 1897 eos ti Mikrasiatiki Katastrofi, 2. Baskı, Vivliorama Yayınları, Atina, 1999.
• Glikatzi-Arveler, Eleni; İ Politiki İdeologia tis Vizantinis Aftokratorias, 4. Baskı, Psihogios Yayınları, Atina, 1992.
• Guibernau, Monserrat, Nationalism; The Nation State and Nationalism in Twentieth Century, Polity Press, Cambridge, 1996.
• Gourgouris, Stathis; Dream Nation, Enlightment, Colonization and the Intsitution of Modern Greece, Standford University Press, California, 1996.
• Hutchinson , John ve Anhony D. Smith; (der.) Nationalism, Oxford University Press, Oxford ve New York, 1994.
• İraklidis, Aleksis; İ Ellada kai o «eks anatolon kindinos», Polis Yayınları, Atina, 2001.
• Jusdanis, Gregory; Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür Milli Edebiyatın İcat Edilişi, çev. Tuncay Birkan, Metis Yayınları, İstanbul, 1998.
• Kaplan, Robert D.; Balkanlarda Kaynayan Kazan (Tarihin İçinde Yolculuk), çev. Dilek Şendil, , Yayınevi Yayıncılık, İstanbul, 1995.
• Karathanasis, E.; İ Trisimi Enotita tou Ellinismou, Archaiotita-Byzantio-Neos Ellinismos, Kiriakidi Kardeşler Yayınları, Selanik, 1991.
• Kellas, James G., The Politics of Nationalism and Ethnicity, MacMillan, Londra, 1991.
• Kitromilides, Paschalis M.; “Imagined Communities and the Origins of the National Question in the Balkans”, European History Quarterly, Cilt 19, No 2, 1989, s. 149-192.
• ------; “On the intellectual content of Greek nationalism: Paparrigopoulos, Byzantium and the Great Idea”, Byzantium and the Modern Greek Identity, David Ricks ve Paul Magdalino (der.), Centre for Hellenic Studies, King’s College, Londra, 1998, s. 25-33.
• -------; “Idelogika reumata kai politika aitimata: prooptikes apo ton elliniko 19o aiona”, Opseis tis Ellinikis Koinonias tou 19ou Aiona, D. G. Tsaousis (der.), 2. Baskı, Estia Yayınları, Atina, 1998, s. 23-38.
• ------; “«Noeres koinotites» kai oi aparhes tou ethnikou zitimatos sta Valkania”, Ethniki Taftotita kai Ethnikismos sti Neoteri Ellada, Thanos Veremis (der.), MIET, Atina, 1999, s. 53-131.
• Kourvetaris, George A.; “The Social Structure and the Armed Forces of Greece in the Nineteenth Century, With Special Emphasis on the Greek Revolution of 1821”, Studies on Modern Greek Society and Politics, George A. Kourvetaris (der.), Columbia University Press, New York, 1999, s. 27-60.
• ------; “Civil Military Relations in Greece: 1909-1974”, Studies on Modern Greek Society and Politics, George A. Kourvetaris (der.), Columbia University Press, New York, 1999, s. 61-81.
• ------; “The 1967 Military Coup and the Role of the Military in Greek Politics”, Studies on Modern Greek Society and Politics, George A. Kourvetaris (der.), Columbia University Press, New York, 1999, s. 129-151.
• Legg , Keith R. ve John M. Roberts; Modern Greece A Civilization on the Periphery, Westview Yayınları, Oxford, 1997.
• Liakos, Antonis; İ İtaliki Enopoiisi kai i Megali İdea, Themelio Yayınları, Selanik, 1985.
• Millas, Herkül; Yunan Ulusunun Doğuşu, İletişim Yayınları, İstanbul, 1994.
• Oran, Baskın; Azgelişmiş Ülke Milliyetçiliği, Güncelleştirilmiş 3. Baskı, Bilgi Yayınları, Ankara, 1997.
• ------; “1919-1923 Mudanya Silah Bırakışması”, Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Baskın Oran (der..), Cilt I, İstanbul, İletişim Yayınları, 2001, s. 213-214.
• Philias, V.; “Koinonikes domes stin Ellada tou 19ou aiona”, Opseis tis Ellinikis Koinonias tou 19ou Aiona, D. G. Tsaousis (der.), 2. Baskı, Estia Yayınları, Atina, s. 11-21.
• Politis, Alexis; “Christian Emperors to Greek Ancestors”, Byzantium and the Modern Greek Identity, David Ricks ve Paul Magdalino (der.), Centre for Hellenic Studies, King’s College, Londra, 1998, s. 1-14.
• Runciman, Steven; The Great Church in Captivity, Cambridge University Press, Cambridge, 1968.
• Sander, Oral, Siyasi Tarih, Cilt I, 5. B., İmge, Ankara, 1994.
• Skopetea, Elli; To Protipo Vasileio kai i Megali İdea, Opseis tou Ethnikou Provlimatos stin Ellada (1830-1880), Politipo Yayınları, Atina, 1988.
• Smith, Anthony D.; Ulusların Etnik Kökeni, çev. Sonay Bayramoğlu ve Hülya Kendir, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2002.
• Sonyel, Salahi R.; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, Cilt I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1973.
• Stavrakakis, Yannis; “Religion and Populism: Reflections on the ‘politicised’ discourse of the Greek Church”, Discussion Paper No. 7, The Hellenic Observatory, London School of Economics and Political Science, Londra, 2002, s. 1-60.
• Svoronos, Nikos G.; Anelekta Neoellinikis İstorias kai İstoriografias, 3. Baskı, Themelio Yayınları, Atina, 1999.
• ------; Episkopisi tis Neoellinikis İstorias, Yunancaya çev. Aikaterini Asdracha, Themelio Yayınları, Atina, 1999.
• Tayfur, M. Fatih; “Akdeniz’de Bir Adanın Kalın Uçlu Bir Kalemle Yazılmış Hikayesi: Kıbrıs”, Akdeniz’de Bir Ada, O. Türel (der.), İmge Yayınları, Ankara, 2002, s. 13-51.
• Vacalopoulos, Apostolos E.; The Greek Nation, 1453-1669, çev. Ian ve Phania Moles, Rutgers University Press, New Jersey, 1976.
• Veremis, Thanos; “Kratos kai Ethnos stin Ellada 1821-1912”, Ellinismos kai Ellinikotita, İdeologikoi kai Viomatikoi Aksones tis Neoellinikis Koinonias, D. G. Tsaousis (der.), Estia Yayınları, Atina, 1983, s. 59-67.
• Volkan, Vamık D. ve Norman Itzkowitz; Türkler ve Yunanlılar, Çatışan Komşular, Bağlam Yayıncılık, İstanbul, 2002.
• Zakythinos, D. A.; The Making of Modern Greece From Byzantium to Independence, Rowman ve Littlefield, Totowa, New Jersey, 1976.