Öz
"Eğitim" ve "sağlık" günümüzde, sosyal devletlerin dar gelirli yurttaşlarına,
parasız sunmayı görev bildiği temel kamu hizmetlerindendir. Yönetenlerin bunlar ve
başta bayındırlık olmak üzere diğer kamu hizmetlerini, hangi yurttaşa nasıl ve ne
ölçüde sunduğunu, devletin gelir-gider tablosu olan bütçeye bakarak anlamak
mümkündür. Aynı personel giderlerine bakarak, hangi kamu çalışanlarının daha çok
kollandığını anlayabildiğimiz gibi. Kısacası bütçe, bir devletin yönetilenlerle olan
ilişkilerini öğrenmemize aracılık etmektedir.
Aynı bağlantı kuşkusuz, çağdaşı tüm devletlerde var olduğu gibi, Osmanlı
Devleti ile uyrukları arasında da vardı. Bu makale, Osmanlı Devleti'nin çöküşünden
önceki son birkaç yılda (1913-1920), Tanzimat döneminde "Aydın Vilayeti" adı
altında bütünleştirilmiş İzmir ve art bölgesinde, devletin sağlığa dolayısıyla
uyruklarına bakışını, vilayet bütçeleri üzerinden giderek açıklamayı
amaçlamaktadır. Bunu yaparken önce, vilayet bütçesiyle ilgili mevzuat ve içerik
dünyası masaya yatırılacaktır. Daha sonra, devletin her yıl bütçeden sağlığa
ayırdığı pay, diğer kamu hizmetlerini görmek için yaptığı harcamalarla
karşılaştırılarak sorgulanacaktır.
Böylece, Aydın Vilayeti ölçeğinde hem resmin bütününü görmek, hem de 1923
yılında Türkiye'de devletin adı değişmesine rağmen, hâlâ değişmeyen devamlılıkları
ve giderilemeyen gereksinimleri kavramak mümkün olabilecektir. Son olarak,
aşağıdaki tablo ve grafikleri, bütçedeki rakamlarının dünyasını, daha kolay
algılanır ve görünür kılmak için oluşturduğumuzu söylemek isteriz.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2006 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Ocak 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2006 Cilt: 10 Sayı: 37 |
Journal of Atatürk Yolu is licensed under CC BY-NC-ND 4.0