TÜRK HEYETİ’NİN LOZAN’A GİDİŞİ VE LOZAN KONFERANS’I ÖNCESİNDE AVRUPA’DAKİ FAALİYETLERİ (5 KASIM 1922–20 KASIM 1922)

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 53, - , 01.09.2013

Hakan Uzun

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000398

Cited By: 4

Öz

Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’nda yenilmiş ve Mondros Mütarekesi’ni 

imzalamasının ardından, toprakları İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmiştir. Türk 

milletinin işgale karşı yürüttüğü başarılı mücadeleden sonra, Mudanya Mütarekesi 

imzalanmış ve Anadolu’daki sıcak çatışma  sona ermiştir.  Sonrasında ise bir barış 

antlaşması  yapılabilmesi  için  İsviçre’nin  Lozan  şehrinde  konferans  toplanmasına 

karar verilmiştir. Konferansa katılacak heyet, Türklerin bağımsızlık mücadelesinin 

hedefi olan Misak-ı Milli ilkelerini İtilaf Devletleri’ne kabul ettirebilmek amacıyla 

Lozan’a doğru yola çıkmıştır. Türkiye’nin bu andan itibaren diplomatik faaliyetleri 

de  başlamıştır.  13  Kasım’da  toplanması  gereken  konferans  ertelenmesine  karşın, 

Türk heyeti geri dönmemiş ve Lozan Konferansı’nın toplandığı 22 Kasım’a kadar bu 

durumdan  lehine  bir  sonuç  çıkarmak  için  çalışmıştır.  Heyet başkanı  İsmet  Paşa 

resmi  ya  da  gayri  resmi  her  türlü  diplomatik  girişimleri  ve  demeçleri  sırasında, 

Türklerin  barıştan  yana  olduğunu,  barış  masasındaki  görüşmelerde  Türkler  için 

Misak-ı  Milli  belgesinin  temel  oluşturacağını  söylemiştir.  Lozan  Konferansı 

öncesinde  yürütülen  bu  tür  diplomatik  faaliyetler,  tarafların  birbirlerini 

tanımalarını  sağlamıştır.  Türkiye  asla  taviz  vermeyeceği  konuları  duyurabilmiş  ve 

sergilediği barıştan yana tutumuyla, lehine bir kamuoyu yaratmaya çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

İsmet Paşa, Lozan Barış Konferansı, Milli Mücadele, Dış Politika

Kaynakça

• Kaynakça
• Babalık
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• Bilsel, Cemil, Lozan, İkinci Kitap, İstanbul, 1933.
• Demirci, Sevtap, Belgelerle Lozan, Çev.: Mehmet Moralı, Alfa Yay., İstanbul, 2011.
• Grew, Joseph C., Amerika’nın İlk Türkiye Büyükelçisi’nin Anıları Lozan Günlüğü, Türkçesi: Dr. Kadri Mustafa Orağlı, İstanbul, 2001.
• Gürel, Şükrü S., “Türk Dış Politikası (1919-1945)”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.2, İletişim Yay., İstanbul, b.t.y.,
• İleri
• İngiliz Belgelerinde Lozan Barış Konferansı (1922-1923), C.I, Yayına Haz.: Mim Kemal Öke, Boğaziçi Üni. Yay., İstanbul, 1983.
• İnönü, İsmet, Defterler (1919-1973), C.I, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 2001. İnönü, İsmet, Hatıralar, 2. Kitap, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1987.
• Jaeschke, Gotthard, Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi II, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 1989.
• Karacan, Ali Naci, Lozan Konferansı ve İsmet Paşa, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları: 3, İstanbul, 1943.
• Kocatürk, Utkan, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi 1918-1938, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 1983.
• Kürkçüoğlu, Ömer, Türk-İngiliz İlişkileri (1919-1926), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yay., Ankara, 1978.
• Melek, Kemal, Doğu Sorunu ve Milli Mücadelenin Dış Politikası, İstanbul, 1985.
• Sarıhan, Zeki, Kurtuluş Savaşı Gençliği, Kaynak Yay., İstanbul, 2004.
• Sarıhan, Zeki, Kurtuluş Savaşı Günlüğü IV, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 1996.
• Sonyel, Salâhi R., Türk Kurtuluş Savaşı Ve Dış Politika, C. II, Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yay., 2. Baskı, Ankara, 1991.
• Şimşir, Bilâl N., Lozan Günlüğü, Bilgi Yayınevi, Ankara, 2012.
• Şimşir, Bilâl N., Lozan Telgrafları (1922-1923), C. I, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 1990.
• T.B.M.M. Zabıt Ceridesi
• Tuncer, Hüner, Atatürkçü Dış Politika, Kaynak Yay., İstanbul, 2008.
• Türk İstiklâl Harbi II nci Cilt Batı Cephesi 6 ıncı Kısım IV Kitap İstiklâl Harbinin Son Safhası (18 Eylül 1922: 1 Kasım 1923), Genelkurmay Başkanlığı Harb Tarihi Dairesi Resmî Yay. Seri No.: 1, Ankara, 1969.
• Vakit