MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE MUHİTTİN BAHA PARS

Yıl 2015, Cilt: 14 Sayı: 56, 11 - 32, 28.03.2015

Celil Bozkurt

Öz

Muhittin Baha Pars, yakın dönemde Bursa'nın sosyal ve siyasal yaşamında 

etkili olmuş aydınlardan biridir. Milli Mücadele'de Bursa'da oluşturulan milli 

direnişin mimarlarından olan Muhittin Baha Bey, Bursa Redd-i İlhak ve Bursa 

Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin kurucuları arasında yer almıştır. Muhittin Baha 

Bey'in yayımladığı Millet Yolu ve Bursa Mecmuası, Bursa halkının işgallere karşı

bilinçlenmesinde ve Kuvay-i Milliye'ye desteğine önemli katkılar sunmuştur. 

Muhittin Baha Bey, Bursa milletvekili olarak Birinci TBMM'ye girmiş ve Milli 

Mücadele'yi yürüten meclisin en aktif vekillerinden olmuştur. Mecliste Mustafa 

Kemal Paşa yanlısı tutumuyla dikkat çeken Muhittin Baha Bey, 1. Grup'ta yer almış

ve grubun aldığı kritik kararlarda söz sahibi olmuştur. Başkomutanlık ve İstiklal 

Mahkemeleri gibi önemli kanunların çıkarılmasında ciddi hizmetleri olmuştur. Milli 

Mücadele'de ortaya koyduğu vatansever tutumu ve fedakar çalışmalarıyla dikkat 

çeken Muhittin Baha Bey,büyük zaferin kazanılmasında pay sahibi olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Muhittin Baha Pars, Bursa, Milli Mücadele, İstiklal Mahkemeleri, Millet Yolu

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• ARŞİV BELGELERİ
• Başbakanlık OsmanlıArşivleri (BOA),Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Evrak Odası(DH.EUM.VRK), 25/49.
• RESMİYAYINLAR
• TBMM Albümü 1920-2010,(Editör: Sema Yıldırım, Behçet Kemal Zeynel), 1.Cilt,
• TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Yayınları, Ankara 2010.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Zabıt Ceridesi (ZC).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Gizli Celse Zabıtları(GCZ).
• KİTAPLAR
• Akkılıç, Yılmaz; KurtuluşSavaşı'nda Bursa, Birinci Kitap, Mondros'tan İşgale, Nilüfer Akkılıç Kütüphanesi Yayınları, Bursa 2008.
• Aybars, Ergün; İstiklal Mahkemeleri(1920-1927), Cilt I-II, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir 1988.
• Demirel, Ahmet; Birinci Mecliste Muhalefet, İletişim Yayınları, 2. baskı, İstanbul 1995.
• Eğilmez, Mümtaz Şükrü; Milli Mücadele'de Bursa, İstanbul Tarih Yayınları, İstanbul 1980, s.189.
• Göldaş, İsmail; Milli KurtuluşSavaşında Öğretmenler, Öğretmen Dünyası Yayınları, İstanbul 1981.
• Karaer, İbrahim; Türk Ocakları, Türk Yurdu Neşriyatı, Ankara 1992.
• Öztürk, Yücel; Bursa Basın Tarihi, Ekin Yayınevi, Bursa 2012.
• Sakallı, Bayram; Milli Mücadele'nin Sosyal Tarihi, İz Yayıncılık, İstanbul 1997.
• Tansel, Selahattin; Mondros'tan Mudanya'ya Kadar, Cilt 3, Milli Eğitim BakanlığıYayınları, İstanbul 1991.
• Tevetoğlu, Fethi; Milli Mücadele Yıllarındaki Kuruluşlar, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
• Tunçay, Mete; Türkiye'de Sol Akımlar (1908-1925), 3. Basım, Bilgi Yayınevi, Ankara 1978.
• Yüceer, Saime; Bursa'nın İşgal ve KurtuluşSüreci,UludağÜniversitesi Basımevi, Bursa 2001.
• MAKALELER
• Akkılıç, Yılmaz; Yakın Geçmişten Üç Kardeşin Portresi Mehmet Baha, Hakkı Baha, Muhittin Baha, Bursa Defteri, Sayı2, Haziran 1999.
• "Nurettin Paşa Muhittin Baha'ya karşıkazalarda ekseriyet aldı", Cumhuriyet, 3 Şubat 1925.
• GAZETELER
• Bursa Mecmuası
• Cumhuriyet
• Hakimiyet-i Milliye.
• Millet Yolu
• İNTERNET KAYNAKLARI
• http://www.bursabarosu.org.tr/sayfalar.php?sayfa=12