TÜRK İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ’NÜN KURULUŞU VE MİSYONU

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 61, 0 - 0, 17.09.2017

Mahmut Bolat

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000473

Cited By: 1

Öz

Büyük devrimler gerçekleştirmiş olan devletlerin, devrimlerinin niteliğini ve

ideolojisini ortaya koymak, bunu gerek kendi milletlerine ve gerekse de diğer

milletlere tanıtmak amacıyla çeşitli kurumlar oluşturdukları bilinmektedir. Tarihin

gücünden bu şekilde yararlanma isteği ile doğan kurumlar, ulus-devlet oluşturma

süreci içerisinde, tarihin kendi üzerine yüklediği misyonu yerine getirme amacıyla

faaliyet göstermişlerdir. Bu doğrultuda, Türk milletinin de bu türden işlerini görecek

bir kuruma ihtiyacı olduğu noktasından hareketle, 1942’de Türk İnkılâp Tarihi

Enstitüsü (TİTE) kurulmuştur. Bu çalışma, arşiv belgeleri, zabıt cerideleri, metinde

belirtilen sürecin basına yansımaları ve diğer kaynaklar kullanılarak, Türkiye

Cumhuriyeti Devleti’nde böyle bir Enstitü’ye duyulan ihtiyacı, TİTE’nin kurulma

aşamasını ve TBMM’de bu konuda yapılan tartışmaları, TİTE’nin görev ve yetkileri

ile çalışma esasları doğrultusunda ondan beklenen işlev ve bunun sonucu olarak

hedeflenen yararları, dile getirmeyi amaçlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, İnkılâp Tarihi Dersleri, İsmet İnönü, Kazım Karabekir, Türk İnkılâbı Enstitüsü, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Arşivler
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• TBMM Arşivi
• Resmi Yayınlar
• Resmi Gazete
• TBMM Zabıt Ceridesi
• Kitaplar
• Akgün Karal, Seçil, Ord. Prof. Enver Ziya Karal’ın Yapıtları ve Yaşam Öyküsü, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara, 1994.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III, Cilt II, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1997.
• Bayur, Yusuf Hikmet, Türkiye Devleti’nin Dış Siyasası, TTK Basımevi, Ankara, 1995.
• Behar, Büşra Ersanlı, İktidar ve Tarih, Afa Yayınları, İstanbul, 1996.
• Çakan, Işıl, Konuşunuz Konuşturunuz, Tek Parti Döneminde Propagandanın Etkin Silahı: Söz, Otopsi Yay., İstanbul, 2004.
• İlk İnkılâp Tarihi Ders Notları, Hazırlayan: Oktay Aslanapa, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul, 1997.
• İnan, Afet, Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2014.
• Kadro (Seçmeler), Yay. Haz.: Gökçe Fırat, İleri Yay., İstanbul, 2004.
• Kazım Karabekir Anlatıyor, Yayına Haz.: Uğur Mumcu, Tekin Yayınevi, İstanbul, 1993.
• Milli Eğitimle İlgili Söylev ve Demeçler, (Hasan Ali Yücel), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1993.
• Salman Bolat, Bengül, Milli Bayram Olgusu ve Türkiye’de Yapılan Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1923-1960), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2012.
• Tanör, Bülent-Zafer Toprak-Halil Berktay, “İnkılap Tarihi” Dersleri Nasıl Okutulmalı?, Sarmal Yayınevi, İstanbul, 1997.
• Timur, Taner, Türk Devrimi ve Sonrası, 5. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2001.
• Turan, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 3. Kitap İkinci Bölüm, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 2010.
• Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Maarif Matbaası, Ankara, 1943.
• Makaleler
• Aslan, Betül, “Türkiye'de Milli Tarih Anlayışı Bağlamında Dünden Bugüne İnkılâp Tarihi Dersleri”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 9 (2004), s. 81-109.
• Aslan, Erdal, “Neden Tarih Öğretiyoruz?”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2006), s. 162-174.
• Atay, Falih Rıfkı, “İnkılâp Enstitüsü”, Hakimiyet-i Milliye, 3 Mart 1934.
• “İnkılâp Enstitüsü Kurulurken”, Ulus, 9 Nisan 1942.
• Aysal, Necdet, “Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Tarihçesi ve Gelişim Süreci”, Atatürk Yolu, Sayı: 33-34 (Mayıs-Kasım 2004), s. 241-263.
• Bolat, Mahmut, “Modern Türkiye Cumhuriyeti’nin Oluşum Sürecinde Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersi’nin Yeri ve Amaçları”, The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 5 Issue 8 (December 2012), p. 249-264.
• Bozkurt Tekand, Gün, “Babam Mahmut Esat Bozkurt”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C. II, S. 4-5, Yıl: 1994-1995, s. 289-292.
• Ertan, Temuçin F., “Kadro Dergisi Niçin Kapandı?”, Atatürk Dergisi, C. 3, S. 4, 2003, s. 19-34.
• Hayrettin, Tahir, “Türk İnkılâbı Kürsüleşiyor”, Kadro, S. 19, Temmuz 1933, s. 37- 40.
• Koloğlu, Mahmut, “Profesör Yusuf Kemal Tengirşenk”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 26, S. 3, Ankara, 1969, s. 1-4.
• Oral, Mustafa, “Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü (1933)”, Atatürk Yolu, Sayı: 27-28 (2001), s. 321-333.
• Özüçetin, Yaşar-Senem Nadar, “Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Dersinin Üniversiteler Düzeyinde Okutulmaya Başlanması ve Gelinen Süreç”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volume: 3, Issue: 11, Spring 2010, s. 466-477.
• Şakiroğlu, Mahmut H., “Ord. Prof. Dr. Y. Hikmet Bayur 1891-1980”, Ord. Prof. Dr. Yusuf Hikmet Bayur’a Armağan, TTK Basımevi, Ankara, 1985.
• Şevket Süreyya, “İnkılâp Kürsülerinde İnkılâp İlmileşmelidir”, Kadro, S. 28, Nisan 1934, s. 5-13.
• Uzun, Hakan, “Bir Propaganda Aracı Olarak Halk Fırkası Halk Hatipleri Teşkilatı”, CTAD, Yıl: 6, Sayı: 11, Bahar 2010, s. 85-112.
• Yıldız, Ahmet, “Recep Peker”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce (Kemalizm), C. 2, İletişim Yay., İstanbul, 2009.
• Süreli Yayınlar
• Akşam, 21 Haziran 1933; 4 Mart 1934; 5 Mart 1934; 4 Nisan 1942; 16 Nisan 1942. Cumhuriyet, 5 Mart 1934; 6 Mart 1934; 2 İkinciteşrin 1941; 22 İkinciteşrin 1941; 16 Nisan 1942; 8 İkinciteşrin 1942.
• Hakimiyet-i Milliye, 3 Mart 1934; 5 Mart 1934; 6 Mart 1934; 21 Mart 1934. Milliyet, 22 Haziran 1933.
• Ulus, 2 Sonteşrin 1941; 4 Nisan 1942; 16 Nisan 1942; 8 Sonteşrin 1942. Tezler
• Bolat, Mahmut, Tarihçesi, Derlenmesi ve Diziniyle Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara, 2011.