ATATÜRK’ÜN MERSİN ZİYARETLERİ

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 61, 0 - 0, 17.09.2017

İbrahim Bozkurt

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000474

Cited By: 1

Öz

Mustafa Kemal Atatürk, henüz TBMM başkanı iken yurt içinde seyahatlere

başlamış, Cumhurbaşkanlığı döneminde de devam etmiştir. Bu geziler kapsamında

kurtuluştan önce bir ve daha sonra sekiz olmak üzere toplam dokuz kez Mersin’i

ziyaret etmiştir. Bu gezilerde Atatürk’ün gündeminde; Cumhuriyetin temel nitelik ve

değerlerinin tanıtılması, benimsenmesinin sağlanması, güneyde çiftlik için arazi

arayışı, örnek ziraat çiftliklerinin kurulması ve geliştirilmesi, kentte Arapça

konuşanların sayısının fazlalığı nedeniyle ilgili kurumlar aracılığıyla Türkçenin

geliştirilmesi çalışmalarına ağırlık verilmesi yer alır. Bunlara ek olarak; 1930 ve

1931’deki yurt gezileri bağlamında oluşturulan tetkik raporlarının şehrin ziyareti

sonrası Mersin’i kapsayan bölümlerinde; mali meseleler (vergiler), gümrükler,

idare ve adliye sorunları, eğitim, sağlık, iktisat, deniz ticareti, liman, kredi

meseleleri, kooperatifler, halkın şikâyetleri vardır.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Atatürk, Yurt Gezileri, Mersin, Silifke, Tarsus.

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Arşivler
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• Resmi Yayınlar
• TBMM Zabıt Ceridesi, C.1, İ.25, (7.01.1938), s.46-49.
• Kitaplar
• Afet İnan, Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, (Baskıya Hazırlayan: Arı İnan), 8.Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2009.
• Arıkoğlu, Damar,Hâtıralarım, Tan Gazetesi Matbaası, İstanbul,1961.
• Artan, Gündüz, Atatürk Mersin’de, Mersin Deniz Ticaret Odası Yayınları, Mersin, 2000.
• Aslan, İzzet, Atatürk Silifke’de, Kamal Matbaası, Adana, 1981.
• Atatürk, Kemal, Nutuk,(1920-1927), Cilt II, Türk Devrim Tarihi Enstitüsü, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1969.
• Atatürk’ün Not Defterleri XII, Genel Kurmay Basımevi, Ankara, 2009.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt II (1906-1938), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, TTK Basımevi, Ankara, 1989.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, I-III, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, TTK Basımevi, Ankara, 1989. Çıkart Avcıoğlu, Doğan, Türkiye’nin Düzeni, Dün-Bugün-Yarın, Birinci Kitap, Tekin Yayınevi, İstanbul, 1996.
• Aydemir, Şevket Süreyya, Tek Adam, (1922-1938), C.III, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1975.
• Başar, Ahmet Hamdi, Atatürk’le Üç Ay ve 1930’Dan Sonra Türkiye, 2.Baskı, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları No:155, Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Yüksek Okulu Basımevi, Ankara, 1981.
• Çelik, Kemal, Milli Mücadele’de Adana ve Havalisi (1918-1922), TTK Basımevi, Ankara, 1999.
• Erdil, Rauf, Atatürk’ün Mersin Gezileri, Yeni Cenup Ofset Matbaası, Mersin, 1988.
• İğdemir, Uluğ, Yılların İçinden, (Makaleler, Anılar, İncelemeler), TTK Basımevi, Ankara, 1976.
• İmece, Mustafa Selim, Atatürk’ün Şapka Devrimi’nde Kastamonu ve İnebolu Seyahatleri (1925), Türkiye İş Bankası Yayını, Ankara, 1959, s.17.
• Kocatürk, Utkan, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İkinci Basım, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, 2007.
• Kurtuluş Savaşı’nda İçel (Mersin), Türkiye Kuvayi Milliye Mücahit ve Gazileri Cemiyeti Mersin Şubesi Yayınlarından:1, Baha Matbaası, İstanbul, 1971.
• Önder, Mehmet Atatürk’ün Yurt Gezileri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1998.
• Sevük, İsmail Habib, Atatürk’le Beraber, (Haz:Lütfü Tunç), İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2008.
• Soyak, Hasan Rıza, Atatürk’ten Hatıralar, C.I-II, Yapı ve Kredi Bankası Yayınları, İstanbul, 1973.
• Toros, Taha, Atatürk’ün Adana Seyahatleri, 2.Baskı, Altın Koza Yayınları, Adana, 2006.
• Toros, Taha, Atatürk’ün Adana Seyahatleri, Seyhan Basımevi, Adana, 1939. Turan, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, İmparatorluğun Çöküşünden Ulusal Direnişe, 1.Kitap, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1991.
• Turgut, Hulusi (Derleyen), Atatürk’ün Sırdaşı Kılıç Ali’nin Anıları, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2005.
• Tüfekçi, Gürbüz, Atatürk, Seyahat Notları, 1930-1931, Kaynak Yayınları, İstanbul, 1998.
• Vural, Semihi, Atatürk Mersin’de, Mersin Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları-6, Mersin, 2016.
• Makaleler
• “Atatürk Mersin’de”, İçel (Mersin) Halkevi Dergisi, Yıl.1, Sayı.6, (1 Haziran 1938).
• “Kılıç Ali Hatıralarını Anlatıyor”, Milliyet, 3 Mart 1952.
• “Ulu Önderimiz Atatürk’ün Mersin’i Şereflendirdiklerinde Birkaç İntiba”, İçel (Mersin) Halkevi Dergisi, Yıl.1, Sayı.9, (1 İlkteşrin 1938).
• Akandere, Osman, “Atatürk’ün Konya’yı İkinci Defa Teşrifleri (1-4 Nisan 1922)”, SÜ Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:5,
• http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/106/101 (Erişim Tarihi: 15.04.2017).
• Bozdoğan, Mansur, “Atasına Yanan İçel”, İçel (Mersin) Halkevi Dergisi, Yıl:1, Sayı:10, (İkinci Teşrin 1938).
• Çakmak, Zafer, “Atatürk’ün Çiftlik ve Arazilerini Devlet Hazinesine Bağışlaması”, Atatürk Üniversitesi Atatürk Dergisi, Cilt:5, Sayı:3, (2010).
• Çanak, Erdem, “Atatürk’ün Adana Ziyaretleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: XXX, Sayı:90, (Kasım 2014).
• Daşdemir, Latif, “Yurtiçi Gezilerinin Önemi ve Bilinmeyen Bir Gezi, Çeşme-Ilıca Ziyareti”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı:3, (2006).
• Dayanç, Muharrem, “Atatürk’ün Sonbahar Seyahatleri ve Erzurum Depremi ve Ahmet Hamdi Tanpınar”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:7, Atatürk Özel Sayısı, (Kasım 2006).
• Duman, Selçuk, “Kızılırmak Gazetesi’ne Göre Mustafa Kemal Atatürk’ün 1928 Sonbaharında Sivas’i Ziyareti”, Gazi Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:7, Sayı:1, (2006).
• Gül, Muhittin, “Atatürk’ün Yurt Gezileri’nin Kamuoyu Oluşturmadaki Rolü”, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı:3, (2006).
• Güneş, Günver, “Mustafa Kemal Atatürk’ün Aydın Seyahatleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: XXI, Sayı:61 (Mart 2005).
• Kodal, Tahir, “Mustafa Kemal Atatürk’ün Denizli Ziyaretleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: XIX, Sayı:55 (Mart 2003).
• Kodal, Tahir, “Mustafa Kemal Atatürk’ün Denizli Ziyaretleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: XIX, Sayı:55 (Mart 2003).
• Mutlu, Fikri, “Atatürk Mersinde-1”, Kuvayı Milliye, Yıl:11, Sayı:126, (Mart 1971).
• Mutlu, Fikri, “Atatürk Mersinde-2”, Kuvayı Milliye, Yıl:11, Sayı:127, (Nisan 1971).
• Mutlu, Fikri, “Atatürk Mersinde-3”, Kuvayı Milliye, Yıl:11, Sayı:128, (Mayıs 1971).
• Mutlu, Fikri, “Atatürk Mersinde-4”, Kuvayı Milliye, Yıl:11, Sayı:130, (Haziran 1971).
• Mutlu, Fikri,“Atatürk Mersinde-5”, Kuvayı Milliye, Yıl:11, Sayı:131, (Temmuz 1971).
• Mutlu, Fikri,“Atatürk Mersin’de-6”, Kuvayı Milliye, Yıl:11, Sayı:132, (Ağustos 1971).
• Mutlu, Fikri, “Atatürk Mersin’de-7”, Kuvayı Milliye, Yıl:12, Sayı:133, (Eylül 1971).
• Mutlu, Fikri, “Atatürk Mersinde, İkinci Şeref Vermeleri”, Kuvayı Milliye, Yıl:11, Sayı:130, (Haziran 1971).
• Özkaya, Yücel, “Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın 1927 İstanbul ve Sonraki Gezileri”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/808/10284.pdf (Erişim Tarihi: 10.04.2017).
• Özkaya, Yücel, “Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın 1927 İstanbul ve Sonraki Gezileri”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/808/10284.pdf (Erişim Tarihi: 10.04.2017).
• Sarısaman, Sadık, “Mustafa Kemal Paşa’nın Şebinkarahisar’ı Ziyareti”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Cilt:5, Sayı:19, (1997).
• Savaş, Mevhibe, “Ata’mızın Adana’yı Son Ziyareti ve Hatay’ın Anavatana Katılması”,
• http://turkoloji.cu.edu.tr/ATATURK/arastirmalar/mehvhibe_savas_atamizin_a danayi_ziyareti_hatay_anavatana_katilmasi.pdf (Erişim Tarihi: 13.04.2017).
• Semiz, Yaşar, “Atatürk Çiftlikleri ve Bunların Hazineye Devri”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:26, (2009).
• Semiz, Yaşar, “Milli Mücadelenin Başlangıcında Konya ve Atatürk’ün Konya’ya İlk Gelişleri”, SÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:8, (2000).
• Tınal, Melih, “Atatürk’ün İzmir Ziyaretleri ve Vefatının İzmir’deki Yankıları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt: VII, Sayı:16-17,(Bahar-Güz, 2010).
• Türkmen, Zekeriya, “Mustafa Kemal Paşa ve Yıldırım Ordular Grup Komutanlığı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: XVI, Sayı:4,(Temmuz 2000).
• Süreli Yayınlar
• Akşam
• Cumhuriyet
• Hâkimiyet-i Milliye
• İkdam
• İleri
• Milliyet
• Tan
• Tarsus
• Ulus
• Vakit
• Yeni Adana
• Yeni Mersin
• Zaman
• İçel (Mersin) Halkevi
• Kuvayi Milliye
• İnternet Kaynakları
• http://www.ata.tsk.tr/01_hayati/yurtgezileri.html(10.02.2017 Tarihli Erişim)
• http://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/mersin/gezilecekyer/mersin-ataturk-evi (17.02.2017 Tarihli Erişim)
• Sözlü Tarih Çalışması
• Nihat Taner ile Christman/ Kristman Binasının Tarihçesi Hakkında Yapılan Sözlü Tarih Görüşmesi (12.03.2017)