İSTANBUL İLKOKULLARINDA OKUYAN YOKSUL ÇOCUKLARA YARDIM CEMİYETLERİ BİRLİĞİ (1940-1947)

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 62, - , 15.03.2018

Sezai Kürşat Ökte

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000497

Cited By: 1

Öz

Türkiye için siyasi ve iktisadi bakımdan en buhranlı dönemlerden olan biri II. Dünya

Savaşı (1939-1945) esnasında, ülkede çok sayıda yardım kuruluşu faaliyet göstermiştir.

Başta Kızılay ve Çocuk Esirgeme Kurumu olmak üzere çeşitli yardım cemiyetleri,

muhtaçlara yardım amacıyla çalışmıştır. Yazılı kaynaklardan yapılan incelemelerde bu

faaliyetlerin belirli bir bölümüne ilişkin çeşitli araştırmaların bulunduğu görülmektedir.

Ancak, 1940 yılında faaliyete başlayıp 1947 yılına kadar etkili çalışmaları olan

“İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği”

hakkında aydınlatıcı ve güncel bir bilgiye rastlanmamıştır. Oysa bu dönemde iktidarda

olan CHP, II. Dünya Savaşının ülkede yarattığı ekonomik sarsıntıları gidermek

amacıyla büyük çaba göstermektedir. Bütün parti örgütleriyle; bir yandan halkın

yoksulluk şartlarından etkilenmemesi için uğraşılırken, diğer yandan girişilen eğitim

seferberliğinin de hedefine ulaşabilmesi amacıyla büyük bir gayret sarf edilmiştir. Bu

çalışmada; CHP İstanbul Vilayet Örgütünün yardım çabalarından biri olan İstanbul

İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliğinin faaliyetleri,

ilgili arşiv belgelerinden faydalanılarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği, CHP İstanbul Vilayet Kongreleri, Savaş Ekonomisi, Yardım Cemiyetleri.

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Arşiv Belgeleri
• CHP İstanbul Vilayeti 1938-1940 Çalışma Raporu, Ahmet İhsan Matbaası, İstanbul, 1940.
• CHP Beşiktaş Kazası 1941 Kongresi, İdare Heyeti Raporu, İstanbul Belediyesi Matbaası, 1941.
• CHP İstanbul Vilayeti 1942 Yılı Kongresi Zaptı, Kenan Matbaası, İstanbul, 1943.
• CHP Beşiktaş Kazası 1943 Kongresi, İstanbul Belediyesi Matbaası, 1943.
• CHP İstanbul Vilayeti 1944 Yılı Kongresi 1942-1944 Çalışma Tafsilatı, Sühulet Matbaası, İstanbul, 1944.
• CHP İstanbul Vilayeti 1946 Yılı Kongre Zaptı, Osmanbey Matbaası, İstanbul, 1948.
• CHP İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği 1940 Yılı Kongresi, TAN Matbaası, İstanbul, 1940.
• CHP İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği Ana Nizamnamesi, Vakit Gazetesi, 6-7 Ocak 1942; Haber Gazetesi, 6- 8 Ocak 1942.
• CHP İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği 1942 Yılı Kongresi, KENAN Matbaası, İstanbul, 1943.
• CHP İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği 1943 Yılı Kongresi, KENAN Matbaası, İstanbul, 1943.
• CHP İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği 1944 Yılı Kongresi, KENAN Matbaası, İstanbul, 1945.
• CHP İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği 1945 Yılı Kongresi, KENAN Matbaası, İstanbul, 1946.
• CHP İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği 1946 Yılı Kongresi, KENAN Matbaası, İstanbul, 1947.
• CHP İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği 1947 Yılı Kongresi, KENAN Matbaası, İstanbul, 1948.
• Resmi Yayınlar
• Resmi Gazete; 28 Teşrin-i Sani 1942, Cumartesi, Sayı: 5269.
• Kitaplar
• Binbaşıoğlu, Cavit; Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1995.
• Pamuk, Şevket; Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2015.
• Yenal, Oktay; Cumhuriyet’in İktisat Tarihi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2013.