ATATÜRK DÖNEMİNDE FRENGİ İLE MÜCADELE

Yıl 2022, Sayı: 71, 256 - 274, 27.11.2022

Cahide Sınmaz Sönmez Reyhan Erdenanar

https://doi.org/10.46955/ankuayd.1147281

Öz

Frengi, 16. yüzyılın başında başlayıp 20. yüzyılın ilk yarısına kadar tüm dünya ile birlikte Osmanlı Devleti’ni ve erken dönem Türkiye Cumhuriyeti’ni etkisi altına alan bulaşıcı bir hastalıktır. Genel olarak cinsel yolla bulaşan bir hastalık olduğu için halk arasında utanılacak ve saklanılacak bir hastalık olarak görülmüş, bu boyutuyla psikolojik rahatsızlıklara ve intiharlara neden olmuştur. Tedavi edilmediği sürece vücutta saklanılması mümkün olmayan yaralara ve ilerleyen evrelerde felç ve acılı bir ölüme neden olan, nesilden nesle geçme özelliği ile de tüm halkı etkileyebilen hastalığa karşı Osmanlı döneminden itibaren mücadele başlatılmış, etkili olan önlemler ise Cumhuriyet döneminde hayata geçirilmiştir. Bu çalışmada Atatürk döneminde frengi hastalığının toplum sağlığı üzerindeki etkisi, hastalığın tedavisi ve önlenmesine dair uygulamalar anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk Dönemi, Bulaşıcı Hastalıklar, Frengi, Salgın Hastalıklar, Zührevi Hastalıklar

THE FİGHT AGAİNST SYPHİLİS İN THE ATATURK PERIOD

Öz

From the beginning of the 16th century until the first half of the 20th century, syphilis is a contagious disease that affected the Ottoman Empire and the early Turkish Republic together with the whole world. Since it is a sexually transmitted disease in general, it was seen as a disease to be shamed and hidden among the public, causing psychological disorders and suicides with this dimension. The struggle against the disease, which can cause wounds that cannot be hidden in the body unless treated, and cause paralysis and painful death in the later stages, and which can affect the whole people with its ability to pass from generation to generation, has been started since the Ottoman period, and effective measures have been implemented in the Republican period. In this study, the effects of syphilis on public health, the treatment and prevention of syphilis during Ataturk's period will be explained.

Anahtar Kelimeler

Ataturk Period, Infectious Disease, Syphilis, Epidemic Disease, Venereal Disease

Kaynakça

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• Frengi Tedavi Talimatnamesi, T.C. Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti, Ankara 1925.