UNDERSTANDING THE LAUSANNE CONFERENCE ON ITS 100th ANNIVERSARY: A CONCEPTUAL ANALYSIS

Yıl 2023, Sayı: 73, 348 - 357, 29.10.2023

Temuçin Ertan , Çağla Derya Tağmat

https://doi.org/10.46955/ankuayd.1318129

Öz

Lausanne Conference is a process which began on November 1922, continued in two parts and resulted with the treaty signed on July 24, 1923. There are several researches and memories about Lausanne Conference and Lausanne Treaty. Particularly in research sources there are some inconsistencies and random preferences about using the basic terms. Whereas Lausanne Conference and Lausanne Treaty are on the field of interests of not only history science but international relations, political science and international law. Thus one should be advertency while using the terms about the subject. With this study it is aimed to contribute to solve the problems about the approach of terminology in the context of the literature of the period with a unique expression. For that matter, it will be offered to the researchers to make a conceptualization not in the perspective of personal choices but according to the period of the conference.
During this work, the official reports of the Lausanne Conference and the letter of agreement will be the main sources. Also the correspondences during the conference will be analyzed and the used terms are going to be mentioned. Especially the telegrams between Ankara and Lausanne will be checked over. Also the topics talked during the conference and the diplomatic expressions will be stated. By the way the extensive and correct usages of the terms that took place both during conference and agreement letter will be argued and will be responded according to the analyzed datas. If there are new terms that didn’t used before an originality analysis will be done.

Anahtar Kelimeler

İsmet Paşa,, Entente Powers, , Lausanne Conference, GNA Government, terminology

100. YIL DÖNÜMÜNDE LOZAN KONFERANSI’NI ANLAMAK: KAVRAMSAL BİR ANALİZ

Öz

Lozan Konferansı, 20 Kasım 1922’de başlayan, iki dönemde gerçekleşen ve 24 Temmuz 1923 tarihinde imza ile sonuçlanan bir süreçtir. Lozan Konferansı ve Lozan Antlaşması ile çok sayıda yerli ve yabancı anı ve araştırma bulunmaktadır. Özellikle araştırma eserlerde konuyla ilgili temel kavramların kullanılmasında tutarsızlıklar ve rastgele tercihler söz konusudur. Oysa Lozan Konferansı ve sonunda imzalanan Antlaşma, tarih bilimi kadar, uluslararası ilişkilerin, siyaset bilimin ve devletler arası özel ve genel hukukun da ilgi alanındadır. Bu nedenle kavramların kullanılmasında özen gösterilmesi gereklidir. Bu çalışmayla Lozan Konferansı’nı ve Lozan Antlaşması’nı dönemin literatürüne uygun ve özgün söylem çerçevesinde ele alıp, terminoloji konusundaki yaklaşım sorunlarının giderilmesine katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Böylelikle araştırmacının, kişisel tercihleri çerçevesinde değil de Lozan Konferansı’nın gerçekleştiği döneme uygun bir kavramlaştırma yapması önerilecektir.
Söz konusu çalışma sırasında Lozan Konferansı tutanakları ve antlaşma metni temel kaynak olarak kullanılacaktır. Lozan Konferansı sırasındaki yazışmalar da incelenecek ve kullanılan ifadeler aynen yansıtılacaktır. Lozan-Ankara arasındaki telgraflar gözden geçirilerek gönderilen talimatlar incelenecektir. Lozan’da gündeme gelen konular ve kullanılan diplomatik söylem aslına uygun olarak sunulacaktır. Lozan’da hem görüşmelerde hem de antlaşma metininde geçen terimlerin yaygın kullanımı ile doğru kullanımı tartışılacak ve verilere dayalı olarak cevap verilecektir. Ayrıca yeni birtakım kavramlara da rastlandığında özgünlük analizi de yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

İsmet Paşa,, İtilaf Devletleri,, Lozan Konferansı, TBMM Hükümeti, , Terminoloji

Kaynakça

• Armaoğlu, Fahir. 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980).İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1984.
• Atatürk, Mustafa Kemal. Nutuk Cilt I-II. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1973.
• Bilsel, Cemil. Lozan. İkinci Kitap, İstanbul: 1933.
• Erim, Nihat. Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri Osmanlı İmparatorluğu Andlaşmaları, Cilt I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1959.
• Eroğlu, Hamza.Türk İnkılâp Tarihi. Ankara: Savaş Yayınevi, 1990.
• Temuçin Faik Ertan, “Sevr ve Lozan Antlaşmaları Hakkında Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 58, (2016).
• İlgazi, Abdullah (Editör). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi. Ankara: Savaş Yayınevi, 2010.
• İnönü, İsmet, Hatıralar. Ankara: Bilgi Yayınevi, 2. Kitap, 1987.
• Karacan, Ali Naci. Lozan Konferansı ve İsmet Paşa. İstanbul: Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları, 1943.
• Kurat, Yuluğ Tekin.Osmanlı İmparatorluğunun Paylaşılması. Ankara: Turhan Kitabevi, 1986.
• Macmillan, Margaret, Paris 1919: 1919 Paris Barış Konferansı ve Dünyayı Değiştiren Altı Ayın Hikâyesi. Ankara: ODTÜ Yayıncılık, 2003.
• Meray, Seha (Çeviren).Lozan Barış Konferansı Tutanaklar-Belgeler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, Birinci Takım, Cilt I, Kitap 1, İkinci Baskı, 1993.
• Öztürk, Cemil (Editör).İmparatorluktan Ulus Devlete, Türk İnkılâp Tarihi. Ankara: Pegem Yayıncılık, 2007.
• Potyemkin Vladimir ve diğerleri. (Çeviren. Atilla Tokatlı). Uluslararası İlişkiler Tarihi. İstanbul: May Yayınları, III. Cilt, 1979.
• Sander, Oral. Siyasi Tarih İlk Çağlardan 1918’e. İstanbul: İmge Kitabevi, 2007.
• Tarih IV. İstanbul: İstanbul Devlet Matbaası, 1934.
• Türkgeldi, Ali Fuad. Görüp İşittiklerim. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay., II. Baskı, 1951.
• Uçarol, Rifat. Siyasi Tarih (1914-2014). İstanbul: Der Yayınları, 2. Cilt,2019.