CUMHURİYETÇİ GÜVEN PARTİSİ’NİN YAYIN ORGANI OLAN ATAYOLU DERGİSİ ÜZERİNDEN TURHAN FEYZİOĞLU’NUN ATATÜRKÇÜLÜĞÜNÜN ANALİZİ

Yıl 2023, Sayı: 73, 219 - 240, 29.10.2023

Umut C. Karadoğan

https://doi.org/10.46955/ankuayd.1324821

Öz

Dünyada başlayan bağımsızlık savaşlarının neticesinde kazanan ve kaybeden devletler olmuş, yeni düşünce sistemleri, ideolojiler doğmuştur. Söz konusu büyük savaşı veren milletlerden olan Türkler, yenilgiyi kabullenmeyerek mücadelelerine kaldıkları yerden devam etmiş ve cephede kazandıkları başarının bir benzerini masa başında da elde ederek yeni, millî ve üniter bir devletin temellerini atmışlardır. İşte bu mücadelenin liderliğini yapan Mustafa Kemal Paşa; kurulan devletin çağdaş dünya devletlerinde olduğu biçimde ilerlemesini, payidar kalmasını temin edebilmek maksadıyla birtakım siyasi, sosyal, kültürel, iktisadi girişimlerde bulunmuş ve bir Türk inkılabının başlangıcını gerçekleştirmiştir. Türk toplumunda da karşılık bulan bu uygulamaların ve düşünce sisteminin adlandırılması ise hareketin önderinin adıyla yapılmıştır. Bu çok yönlü bir düşünce sistemi kimileri tarafından ideoloji, kimileri tarafından düşünce sistemi, kimileri tarafından düstur olarak nitelendirilse de Cumhuriyet’in ilanının ardından ülke yönetiminin ve siyasetinin işlerliğinin ana maddesi olmuştur. 1930-1935 yılları arasında tanımlaması, sınırları, kaideleri tartışılmış, totaliter, dogmatik, demokratik, pragmatik mi olduğu tartışılmıştır.
Yaptığımız araştırmamızdaki amacımız ise Turhan Feyzioğlu’nun kurduğu siyasi partinin yayın organı olan Atayolu dergisi üzerinden kendisinin algıladığı Kemalizm’in analizini yapabilmek ve dönem itibari ile oluşan diğer Kemalizm algılarını ifade etmeye çalışarak, “Kemalizm Düşüncesi” nin varlığını, dününü, bugününü tartışarak, sorunlarının çözümünde etkin bir yapı olup olmadığının tespitini yapabilmektir. Bu sebeple, “Türk İnkılabının fikri temellerini oluşturan Atatürkçülük, Mustafa Kemal Paşanın uygulamaları, söylemleri temel alınarak bütün şekilde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turhan Feyzioğlu, İdealizm, Atayolu, Atatürkçülük, Cumhuriyetçi Güven Partisi

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

ANALYSIS OF TURHAN FEYZİOĞLU'S ATATURKISM THROUGH ATAYOLU MAGAZINE, THE PUBLISHING ORGANIZ OF THE REPUBLIC GÜVEN PARTY

Öz

As a result of the wars of independence that started in the world, there have been states that have won and lost, and new systems of thought and ideologies have emerged. Turks, who were one of the nations that fought the great war, did not accept defeat and continued their struggle from where they left off and They laid the foundations of a new, national and unitary state by achieving a similar success at the front. Here is Mustafa Kemal Pasha, who led this struggle; It has made some political, social, cultural and economic initiatives in order to ensure that the established state progresses and maintains its standing as in the modern world states and realized the beginning of a Turkish revolution. The naming of these practices and thought system, which also found a response in Turkish society was made with the name of the leader of the movement. Although this multi-faceted system of thought is described as an ideology by some, a system of thought by some, and a maxim by others, it has become the main ingredient of the functioning of the country's administration and politics after the proclamation of the Republic. Between 1930 and 1935, its definition, boundaries and rules were discussed, and it was discussed whether it was totalitarian, dogmatic, democratic or pragmatic.

Our aim in our research is to analyze the Kemalism he perceives through Atayolu magazine, the publication organ of the political party founded by Turhan Feyzioğlu and to analyze it and Trying to express other perceptions of Kemalism formed as of the period, discussing the existence, past and present of "Kemalism Thought", to determine whether it is an effective structure in solving its problems. For this reason, Kemalism, which constitutes the intellectual foundations of the Turkish Revolution, has been evaluated as a whole based on the practices and discourses of Mustafa Kemal Pasha.

Anahtar Kelimeler

Turhan Feyzioglu, Kemalism, İdeology, Atayolu Magazine, Republican Trust Party

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Aksoy, Muammer. Atatürk ve Sosyal Demokrasi. Ankara: Gündoğan Yayınları, 1997.
• Albayrak, Mustafa. “Kemalizm’in Düşünsel Temelleri ve Tarihsel Oluşumu”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XVII/77, (2010): 31-314, 328, 348.
• Alkan, Mehmet Ö. “1960 Darbesi ve Üniversitelerde Tasfiyeler: 147’ler Olayı”, Toplumsal Tarih, 286, (2017): 58,62.
• Alpar, Cem. “Kadro Hareketi İçinde Türk Devrimi ve Kemalizm”, Bildiriler ve Tartışmalar, Uluslararası Atatürk Sempozyumu (17-22 Mayıs 1981), Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Baskı, 1984.
• Arar, İsmail. Hükûmet Programları. İstanbul: Burçak Yayınevi, 1968.
• Atatürk, M. Kemal. Söylev ve Demeçleri (1919-1938). C. I, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2. Baskı, 1961.
• Ateş, Davut. “Küresel Şehirde Güvenlik Sorunu”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 36, (2009): 1-23.
• Ayata, Ayşe Güneş. “Türkiye’nin Demokratikleşme Sürecinde Ortanın Solu Hareketi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50/3, (1995): 82.
• Belge, Murat. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.IV, Ankara: İletişim Yayınları, 1983.
• Bila, Hikmet. CHP’nin Tarihi (1919-1979). Ankara: DMS Doruk Matbaası, 1979.
• Bora, Tanıl. Cereyanlar: Türkiye’de Siyasi İdeolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları, 2017.
• Bozkır, Gürcan. “Türk Siyasal Hayatından Cumhuriyetçi Güven Partisi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, VI/15, (2007): 285.
• Bozkır, Gürcan. “Cumhuriyet Halk Partisi’nde Bülent Ecevit ve Ortanın Solu Düşüncesi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 4/11, (1995): 236.
• Bozkır, Gürcan. “Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu’nun Siyasi Kişiliği”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları, II/6, (1996): 227-228, 285.
• Cem, (İpekçi) İsmail. Türkiye’de Geri Kalmışlığın Tarihi. İstanbul: İş Bankası Yayınları, 2017.
• Clarke Paul A.-Foweraker, Joe B. “Encyclopedia of Democratic Thought.”, New York: Routledge, 2001.
• Çeçen, Anıl. Atatürk ve Cumhuriyet. Ankara: Tisa Matbaası, 1981.
• Çolak, Mustafa. Bülent Ecevit. İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.
• Ecevit Bülent. Ortanın Solu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Baskı, 2009.
• Ecevit, Bülent. Atatürk ve Devrimcilik. İstanbul: İş Bankası Yayınları, 2015.
• Feyzioğlu, Turhan. Millet Yolunda. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1975.
• Gezgin, Suat. Türkiye’de Yerel Basın. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, 2007.
• Görücü, Çağdaş. “Tek Parti Döneminde Halkçılık ve Sosyal Politika: Solidarizm ve Korporatizm Kavramları Çerçevesinde 1936 İş Kanunu Hakkında Bir Değerlendirme”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 3/54, (2017): 1342-1352.
• Kansu, Aykut. “Türkiye’de Korporatist Düşünce ve Korporatizm Uygulamaları”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 2 Kemalizm, (Ed. A. İnsel), İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.
• Karal, Enver Ziya. Atatürk ve Devrim, (Konferanslar-Makaleler 1935-1978). Ankara: ODTÜ Yay., 2003. Kazmaz, Süleyman. “Atatürk Cumhuriyet ve Laik Hukuk”, Erdem, 11/31, (1998): 117-138.
• Kili, Suna. 1960-1975 Döneminde Cumhuriyet Halk Partisi’nde Gelişmeler. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay., 1976.
• Kirişcan, Bekir-Taşdemir, Babacan-Tonguç, Günnar Yağcılar. “Tı̇pografı̇nı̇n Gazetelerin Görsel Kimliği ve Güvenilirliği Üzerine Etkisi̇: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 13/25, (2020): 104-106.
• Koçak, Cemil. “Siyasi Tarih (1923-1950)”, Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye 1908-1980, (Ed. S. Akşin), İstanbul: Cem Yayınevi, 2000.
• Komisyon. Tarih IV, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti. İstanbul: Maarif Vekilliği, 1931.
• Kop, Kadri Kemal. Millî Şefin Söylev, Demeç̧ ve Mesajları, Ankara: Akay Kitapevi, 1945.
• Köker, Levent. Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yay., 5. Baskı, 2000.
• Köymen, Nusret. “Kemalizm ve Politika Bilgisi”, Ülkü, 7/41, (1936): 321-324.
• Girgin, Atilla. Türk Basın Tarihinde Yerel Gazetecilik. İstanbul: İnkılap Kitapevi, 2001.
• Güneş, Turan. Türk Demokrasisinin Analizi. Yay. Haz. Hurşit Güneş, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2009.
• Güneş, Turan. Araba Devrilmeden Önce. İstanbul: Kaynak Yayınları, 1983.
• İnan, Afet. Medeni Bilgiler ve Mustafa Kemal Atatürk’ün El yazıları. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 2000.
• İnan, Afet. Tarihten Bugüne. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 1970.
• Makal, Tahir Kutsi. Siyaset sahnesinden Çehreler. İstanbul: İnanç Yayınları, 1987.
• Neumann, Sigmund. “Toward a Theory of Political Parties” World Politics, 6/ 4, (1956): 561.
• Tekil, Füruzan. Politika Asları, İstanbul: Geçit Yayınları, 1973.
• Özcan, Azmi. “Meşveret”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 29, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., 2004.
• Özel, Mehmet. Atatürk. İstanbul: Milliyet Yayınları, 1992.
• Oral, Fuat Süreyya. Türk Basın Tarihi. Ankara: Yeni Adım Matbaası, 1968.
• Ozankaya, Özer. Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk ve Cumhuriyet. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012.
• Özbudun, Ergun. “Atatürk ve Demokrasi,” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, V/14, (1989): 287.
• Özer, Sevilay. “1950-1954 Genel Seçimlerinde Antalya”, Gazi Akademik Bakış Dergisi, 15/29, (2021): 278.
• Özsungur, Fahri-Güven, Seval. “Tüketı̇cı̇ Davranışlarını Etkı̇leyen Sosyal Faktörler ve Aı̇le”, International Journal Of Eurasian Education And Culture (IJOEEC), 3, (2017): 137-139.
• Saray, Mehmet. Atatürk’ün Türklük ve Milliyetçilik Anlayışı. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2022.
• Uzun, Hakan. “Tek Parti Döneminde Yapılan Cumhuriyet Halk Partisi Kongreleri Temelinde Değişmez Genel Başkanlık, Kemalizm ve Milli Şef Kavramları”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, IX/20-21, (2010): 20-21, 233-271, 246,249.
• Ülken, Yüksel. Atatürk ve İktisat. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1981.
• Ülkü Halkevleri Dergisi, “Cumhuriyet Halk Partisi’nin Doğuşu ve Gelişimi”, V/28, (Haziran 1935): 260-267, 321-324.
• Yaşlı, Fatih. “Halkçı Ecevit”: Ecevit, Ortanın Solu, CHP (1960-1980). İstanbul: Yordam, 2020.
• Yılmaz, Onur Alp. Türkiye’de Sosyal Demokrat Harekette İdeolojik Dönüşüm: Demokratik Sol Parti (1985-2004). Ankara: Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, 2021. (Yayınlanmamış Doktora Tezi)