In this research, high molecular weight glutenin (HMWG) subunit composition, found on Glu-1 locus of 41 genotypes selected according to grain yield, yield components and some quality properties from bread wheat landraces collected from Eastern Turkey, has been investigated by using SDS-PAGE method. Of the bread wheat pure lines, nine Glu-1 locus alleles have been determined in genotypes. While only null allele (c) on Glu-A1 locus has been determined, on Glu-B11. GirişSerin iklim tahıllarından buğday, ülkemizde olduğu gibi tüm dünyada da insan beslenmesinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye’de buğdayın tüm tarım alanlarında üretimi yapılabilmekle birlikte toplam işlenen arazinin % 51’inde buğday yetiştirilmektedir. 2012 yılı üretim değerleri göz önüne alındığında Türkiye’de buğday, 7.5 milyon ha alanda ekilmiş ve yaklaşık olarak 20.1 milyon ton üretilmiştir (TÜİK 2013). Ekmeğin ham maddesi olan ve dünyanın 50 ülkesinde birinci derecede besin maddesi olan buğday yaklaşık olarak dünya nüfusunun % 35’inin temel besin maddesi ihtiyacını tek başına karşılamaktadır. Türkiye’de insan beslenmesinde % 80-85’i ekmek olmak üzere diğer yan ürünlerle birlikte ortalama kişi başına yıllık 205 kg buğday tüketilmekte ve günlük enerji ihtiyacının % 52’si buğdaydan karşılanmaktadır (Keçeli 2008). Bunun yanında buğdayın hayvan beslenmesinde ve farklı endüstri alanlarında geniş kullanım alanlarının olduğu bilinmektedir.Türkiye, buğdayın ilk kültüre alındığı ve en önemli gen merkezlerinden birisidir. Bu nedenle kalite ıslah çalışmalarında doğrudan veya dolaylı olarak kullanılabilecek, genetik tabanı daralmış olan gen havuzunun geliştirilmesine imkan verebilecek zenginlik ve çeşitlilikte yerel buğdaylara sahiptir. Birçok saf hattın karışımı olabilen yerel çeşitler, ileri kademe ıslah materyalleri ve Türkiye veya diğer ülkelerde geliştirilmiş çeşitler arasından seçilen, amaca uygun ve istenilen özellikleri taşıyan genotipler ıslah çalışmalarında varyasyon kaynağı olarak da kullanılabilir (Akçura 2006; 2011). Bu özellikleri nedeniyle yerel ekmeklik buğdaylar, buğday ıslahçıları için kalite özelliklerini
Bu araştırmada Türkiye’nin doğu bölgesinden toplanan bazı yerel ekmeklik buğday popülasyonlarından seçilen saf hatlardan tane verimi, verim unsurları ve bazı kalite özelliklerine göre belirlenen 41 adet genotipin, SDS-PAGE yöntemi kullanılarak Glu-1 lokusunda bulunan yüksek molekül ağırlıklı glutenin (YMAG) alt birimleri incelenmiştir. Ekmeklik buğday saf hatlarında Glu-1 lokusuna ait 9 tane allel belirlenmiştir. Glu-A1 lokusuna ait sadece null alleli (c) belirlenirken, Glu-B1 lokusuna ait 7+8 alt birimi (b) 35 (% 85.4) saf hatta 13+16 alt birimi (f) 2 (% 4.9) saf hatta, 7 (a), 14+15 (h), 17+18 (i) ve 6+8 (d) alt birimleri ise sadece 1’er (% 2.4) saf hatta gözlenmiştir. Glu-D1 lokusunda a alleli 34 (% 82.9) saf hatta, d alleli 7 (% 17.1) saf hatta belirlenmiştir. Yedi farklı YMAG alt birimleri kombinasyonlarının saptandığı çalışmada en yaygın olarak (% 78.0) gözlenen “n, 7+8 ve 2+12” kombinasyonu 32 saf hatta belirlenmiştir. Sadece 5 saf hat (% 12.2) 8 kalite skor değerini alırken, 36 (% 87.8) saf hattın skor değerinin 4-6 arasında değiştiği tespit edilmiştir.
Türkiye yerel ekmeklik buğdayları SDS-PAGE Yüksek molekül ağırlıklı glutenin (YMAG)
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 12 Ağustos 2015 |
Gönderilme Tarihi | 4 Kasım 2013 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 21 Sayı: 3 |
Journal of Agricultural Sciences is published open access journal. All articles are published under the terms of the Creative Commons Attribution License (CC BY).