Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Yer Yönünden Yerel Yönetimlerin Mevzuatında Yapılan Yasal Düzenlemeler

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 78 - 91, 31.12.2022

Çağlar Çiçek

Öz

Dünden bugüne devletler, birçok farklı yönetim metotları ile yönetilmiş ve yönetilmeye de devam etmektedirler. Türkiye Cumhuriyeti Devleti de en son yönetimsel olarak uygulanan parlamenter sistemini terk ederek 9 Temmuz 2018 tarihi itibari ile fiilen kendine özgü Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçiş yapmıştır. Yeni geçilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne, uyum kapsamında, birçok alanda hukuki düzenlemeye ihtiyaç duyulmuş ve bu alanlarda gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine uyum maksadıyla düzenleme yapılan alanlardan biri de yer yönünden yerel yönetimledir. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılarak kısaca hükümet sistemlerine, yer yönünden yerel yönetimlere yer verilmiş ve sonrasında ise Türkiye’ye özgü Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde yer yönünden yerel yönetimlerin mevzuatında yapılan düzenlemelerin incelenmiştir. Yapılan çalışma ile, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine uyum kapsamında yerel yönetimler alanında yapılan yasal düzenlemelerin neler olduğunu görmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hükümet sistemleri, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Yer Yönünde Yerel Yönetimler.

Kaynakça

• AKÇAKAYA Murat ve ÖZDEMİR (2018), ‘‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Ve Siyasal İstikrar’’, 1. Third Sector Social Economic Review, 53(3), 922.
• AKMAN, Çiğdem (2019), ‘‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yerel Yönetimler Yapbozu: Gelişmeler ve Öneriler’’, OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 2499-2532.
• AKTAŞ, Hasan Emir (2016), ‘‘Hükümet Sistemlerinin Tıkanma Noktaları ve Alternatif Çözüm Yolları’’, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 209-228
• ALKAN, Haluk (2013), ‘‘Karşılaştırmalı Siyaset: Başkanlık ve Parlamenter Sistemler Işığında Yarı Başkanlık Modelleri’’, Açılım Kitap Yayınları, İstanbul 1. Baskı.
• BECEREN Ertan ve KALAĞAN Gökhan, (2007), ‘‘Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemi; Türkiye’de Uygulanabilirliği Tartışmaları’’, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 11.
• BERK, Ahmet (2003), “Yerel Hizmet Sunumu ve Belediye İktisadi Teşebbüsleri”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 49.
• COŞKUN, Vahap (2017), ‘‘16 Nisan 2017 Tarihinde Kabul Edilen Anayasa Değişikliklerinin Değerlendirilmesi’’, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 22(36), 3-30.
• ÇETİN, Zuhal (2015), ‘‘Türkiye'de İl Özel İdaresi Sisteminin Dönüşümü Ve 6360 Sayılı Kanunun Dönüşüme Etkileri’’, Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 20(2).
• ÇİFTEPINAR, Remzi (2006), ‘‘Yeni İl Özel İdaresi Yasası’na Eleştirel Bir Bakış’’ Yasama Dergisi, (2), 123-145.
• DİNÇ, Yusuf Durani ve YILMAZ Vedat (2022), ‘‘Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yasama, Yürütme, Yargı Organları İle Taşra Ve Yerel Yönetimlere Etkilerinin Değerlendirilmesi’’, Ombudsman Akademik, 8(16), 167-213.
• ERDOĞAN, Teziç (2009), ‘‘Anayasa Hukuku: Genel Esaslar’’, Beta Yayınevi, İstanbul 1.Baskı.
• FENDOĞLU, Hasan Tahsin (2012), ‘‘ Başkanlık sistemi. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi’’, 3(1), 39-60.
• GÖZLER, Kemal (2010), ‘‘Anayasa Hukukunun Genel Teorisi’’, Ekin kitap yayınları, Bursa, 1. Baskı.
• GÜLER Tahsin (2018), ‘‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Kamu Yönetimine Etkileri’’, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(39), 299-322.
• İZCİ, Ferit ve TURAN, Menaf (2013), ‘‘Türkiye'de Büyükşehir Belediyesi Sistemi Ve 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği’’, Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 18(1).
• KAAN, Oğuz (2019), ‘‘2017 Anayasa Değışıklığı'nde Yenı Hükümet Sıstemi’’, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 14-28.
• KAHRAMAN, Mehmet (2012), ‘‘Hükümet sistemi tartışmaları bağlamında başkanlık ya da yarı-başkanlık sistemlerinin Türkiye’de uygulanabilirliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 431-457.
• KELEŞ, Ruşen (2019), ‘‘Yerinden Yönetim ve Siyaset’’, Cem Yayınevi, İstanbul 11. Baskı.
• KILINÇ, Doğan (2016), ‘‘Türkiye’de Bitmeyen Tartışma: Hükümet Sistemi Üzerine Değerlendirmeler’’, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(1), 447-510.
• KILINÇ, Zeynel Abidin (2015), ‘‘Başkanlık Sistemi ve Güçlü Tek Parti Hükümeti’’, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 1(2), 12-24.
• KOÇAK, Süleyman Yaman ve Ekşi, Ali (2010), ‘‘Katılımcılık ve demokrasi perspektifinden Türkiye’de yerel yönetimler’’, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 295-307.
• ÖNER, Şerif (2019), ‘‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yerel Yönetim Mevzuatına Etkileri’’, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 303-332.
• TUNAYA, Tarık Zafer (1980), ‘‘Siyasal Müesseler ve Anayasa Hukuku’’, Journal of Istanbul University Law Faculty, 32(2-4), 1045-1049.
• TURAN, Menaf (2018), ‘‘Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’’, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(3), 42-91.
• TURHAN, Mehmet (2012), ‘‘Anayasa Hukukunda Hükümet Sistemi Tartışmaları’’, Liberal Düşünce Dergisi, (66), 57-75.
• URHAN, Vahide Feyza (2008), ‘‘Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılandırılması’’, Sayıştay Dergisi, (70), 85-102.
• ÜNAL, Feyzullah (2011), ‘‘Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye'de Yerel Yönetimlerin Yasal Ve Yapısal Dönüşümü’’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 241-248.
• VARCAN, Nezih (2013), ‘‘Yerel Yönetimler’’ Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 1. Baskı.
• YAMAN, Abdulsamet (2014), ‘‘Başkanlık Sistemi, Uygulamaları ve Türkiye’de Uygulanabilirliği’’Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 83-98.
• YAZICI, Serap (2002), ‘‘Başkanlık ve Yarı- Başkanlık Sistemleri, Türkiye İçin Bir Değerlendirme’’, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 4. Baskı.
• YÜKSEL, Cüneyt (2013), ‘‘Türkiye’nin Gelecek Siyasi Sistem Tercihi Rasyonelleştirilmiş Parlamentarizm, Yarı-Başkanlık ve Başkanlık Sistemleri’’, Yasama Dergisi, (25), 38-70.
• YILMAZ, Bülent (1997), ‘‘Yerel yönetimler ve halk kütüphanesi hizmeti: Türkiye için bir değerlendirme’’, Türk Kütüphaneciliği, 11(2), 113-133.
• YILMAZ, Vedat ve KAYPAK, Şafak (2019), ‘‘6360 Sayılı Yasa Sonrası Yeni Büyükşehir Belediyelerindeki Çevre Sorunlarının İrdelenmesi: Malatya Büyükşehir Belediyesi Örneği’’, Kent Akademisi, 12(1), 1-28.