Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Olası Yeme Bozukluğu Sıklığı ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 8, 01.10.2013

Bircan Ulaş Fatoş Uncu Sarp Üner

Öz

Amaç: Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde olası yeme bozukluğu sıklığını ve etkileyen faktörleri saptamaktır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte olan araştırma, Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulunda öğrenim gören 384 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmada veriler Yeme Tutum Testi YTT , Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği CBSÖ ve Birinci Basamak için Beck Depresyon Tarama Ölçeği BDI-PC ’ni içeren anket formu ile toplanmıştır ve Vücut Kütle İndeksi VKİ hesaplanmıştır. Verilerin analizinde Kikare testi, Pearson Korelasyon analizi ve Lineer Regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular: Yaş ortalaması 21,4±2,2 yıl olan öğrencilerin çoğunluğu %80,5 kadındır, %7,8’i diyet yapmaktadır ve %72,2’sinin VKİ değeri 18,5-24,9 kg/m2 normal aralıktadır. Öğrencilerin %35,4’ünün BDI-PC puanı ≥4 ve %13’ünün CBSÖ puanı ≥ 50’dir. YTT kesim puanına ≥30 göre olası yeme bozukluğu sıklığı % 4,2 n=16 ve YTT puan ortalaması 14,8 ±7,4 ’dir. Standardize edilmiş regresyon katsayısına göre β YTT puanı üzerine etkili değişkenler CBSÖ puanı, diyet yapma durumu ve cinsiyettir. Sonuç: Kadın olma, benlik saygısının düşük olması ve diyet yapma olası yeme bozukluğu riskini arttırmaktadır

Anahtar Kelimeler

Sağlık yüksekokulu öğrencileri, yeme bozuklukları, benlik saygısı, vücut kütle indeksi

Prevalence and Affecting Factors of Potential Eating Disorders Among Students of Health Higher Education

Öz

Objective: The aims of this study were to determine the prevalence of potential eating disorders EDs and it’s affecting factors among health school students. Method and Material: This cross-sectional study was carried out on 384 students at the school of health in Elazıg. Data collected with questionnaire including Eating Attitudes Test EAT-40 , Coopersmith Self-Esteem Scale CSES and Beck Depression Inventory for Primary Care BDI-PC and Body Mass Index BMI was calculated. During the analysis of data, chi-square test, Pearson Correlation Analysis and Linear regression analysis have been applied. Results: The mean age of the students was 21,4±2,2 years, the majority of them 80.5% were women, 7,8 % were dieting and 72,2 % had normal BMI 18,5-24,9 kg/m2 . 35,4 % of students scored ≥ 4 point from BDI-PC and 13% of them have scored ≥ 50 point from CSES. According to EAT-40 cut score ≥ 30 the prevalence of potential EDs was 4.2% n = 16 and the mean EAT score was 14,8 ± 7,4. According to the standardized regression coefficient score β , correlates of potential eating disorders were CSES score, dieting and gender. Conclusion: The risk of eating disorders have increased by to be women, having low self-esteem and to make dieting

Anahtar Kelimeler

Health school students, eating disorders, self esteem, body mass index

Kaynakça

• 1. Pritts SD, Susman J. Diagnosis of Eating Disorders in Primary Care. Am Fam Physician 2003; 67: 297- 304.
• 2. Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F, Öztürk A, Konak D, Pırlak B, Güneş D. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009; 16 (2): 75-81.
• 3. Ağırman A, Maner F. YB ve Duygusal İstismar: Olgu Sunumu. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010; 23: 121-127.
• 4. Aslan D. Beden algısı ile ilgili sorunların yaratabileceği beslenme sorunları. Sted 2004; 13: 9.
• 5. Ertan T. Psikiyatrik Bozuklukların Epidemiyolojisi. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar. Sempozyum Dizisi 2008; 62: 25-30.
• 6. Garner DM, Garfinkel PE. The eating attitudes test: An index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychological Medicine 1979; 9: 273-279.
• 7. Savaşır I, Erol N. Yeme tutumu testi: Anoreksiya nevroza belirtileri indeksi. Psikoloji Dergisi 1989; 7(23): 19-25.
• 8. Erol A, Toprak G, Yazıcı F. Üniversite ögrencisi kadınlarda yeme bozukluğu ve genel psikolojik belirtileri yordayan etkenler. Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(1): 48-57.
• 9. Aktürk Z, Tuğlu C, Dağdeviren N, Türe M. BDIPC'nin Türkçe Geçerlik ve Güvenilirliği. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2006; 5: 33-45.
• 10. Coopersmith S. Self-esteem inventories. California. Consulting Psychologists Press.1986.
• 11. Tufan B, Turan N. Coopersmith Benlik Saygısı envanterinin geçerlik, güvenirlik çalışması. 23. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bildirileri, 1987 İstanbul. 14-18 Eylül: 816-817.
• 12. Karadağ G, Güner İ, Çuhadar D, Uçan Ö. Gaziantep Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Öğrencilerinin Benlik Saygıları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3(7).
• 13. Siyez DM, Uzbaş A. Bir grup üniversite öğrencisinin anoreksik yeme tutumları ile aile yapısı arasındaki ilişki. New Symposium Journal 2009; 47 (1).
• 14. Yılmaz E, Özkan S. Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2(6).
• 15. Tanrıverdi D, Savaş E, Gönüllüoğlu N, Kurdal E, Balık G. Determination of high school students' eating attitudes, eating behavior and self-esteem. Gaziantep Med J 2011; 17(1): 33-39.
• 16. Örsel S, Canpolat BI, Akdemir A, Özbay MH. Diyet Yapan ve Yapmayan Ergenlerin Kendilik Algısı, Beden İmajı ve Beden Kitle İndeksi Açısından Karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15(1): 5-15.
• 17. Çıngı H, Eğerci M, ve ark. Ankara’daki üniversite gençliğinin beslenme alışkanlıkları ve sağlık sorunları. Hacettepe Üniversitesi İstatistik Bölümü http://dbs.stat.hacettepe.edu.tr/anket/2004/a2/RAPO R.doc Proje Erişim Tarihi: 18/08/2012.
• 18. Akdevelioglu Y, Gümüs H. Eating Disorders and Body Image Perception among University Students. Pakistan Journal of Nutrition 2010; 9(12): 1187- 1191.
• 19. Garibağaoğlu M, Mergen Ö, Öner N. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu öğrencilerinin ağırlık durumları ile beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. İst Tıp Fak Derg 2005; 68(3): 64- 70.
• 20. Ulaş B, Tatlıbadem B, Nazik F, Sönmez, M. Gaziantep Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğrencilerinde Depresyon Sıklığı ve İlişkili Etmenler. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi: 27-31 Ekim 2013, Antalya: Poster Bildiri.
• 21. Dinçer F, Öztunç G. Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerinin Benlik Saygısı ve Atılganlık Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2009; 22-33.
• 22. Kavas, AB. Eating Attitudes and Depression in a Turkish Sample. Eur Eat Disorders Rev 2007; 15: 305–310.
• 23. İlhan MN, Özkan S, Aksakal FN, Aslan S, Durukan E, Maral I. Bir tıp fakültesi öğrencilerinde olası yeme bozukluğu sıklığı. Türkiye'de Psikiyatri 2006; 8(3): 151-155.
• 24. ANAD : The National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders. http://www.anad.org/get-information/about-eatingdisorders/eating disorders-statistics/ Erişim Tarihi: 08/07/2012
• 25. Kocabaşoğlu N. Yeme bozuklukları. Yeni Symposium 2001; 39 (2): 95-99.
• 26. Maner F. Yeme Bozuklukları. Psikiyatri Dünyası 2001; 5: 130-139.
• 27. White S, Reynolds Malear JB, Cordero E. Disordered eating and the use of unhealthy weight control methods in college students: 1995, 2002, and 2008. Eating Disorders 2011; 19: 323–334.
• 28. Pınar Rukiye. Obezlerde depresyon, benlik saygısı ve beden imajı: karşılaştırmalı bir çalışma. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002; 6 (1).
• 29. Vardar E, Erzengin M. Ergenlerde yeme bozukluklarının yaygınlığı ve psikiyatrik eş tanıları iki aşamalı toplum merkezli bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi 2011; 22(4): 205-12.
• 30. Jennifer L, Derenne MD, Eugene V, Beresin MD. Body Image, Media, and Eating Disorders. Academic Psychiatry 2006; 30: 257-261.