Kronik Hastalığı Olan Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Bakım Verme Yükü

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 1 - 5, 01.10.2015

Nesrin Ağkaya Alahan Rukuye Aylaz Gülsüm Yetiş

Öz

Bu araştırma, kronik hastalığı olan çocuğa sahip ebeveynlerin bakım verme yükü ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın evrenini Turgut Özal Tıp Merkezi 15 Kasım 2013- 2 Ocak 2014 tarihleri arasında pediatri servisinde kronik hastalık tanısı ile yatan çocuğa sahip 500 ebeveyn; araştırmanın örneklemini ise evreni bilinen örneklem hesaplamasına göre minimal örneklem büyüklüğü olan 220 ebeveyn oluşturdu. Veri toplama aracı olarak Ebeveyn Bilgi Formu ve Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanıldı Verilerin değerlendirilmesi; sayı, ortalama, yüzdelik dağılımlar, t testi, Kruskal-Wallis testleri ile yapıldı. Bakım veren bireylerin %55.9’unun 32-49 yaş grubunda, %82.7’sinin kadın, %92.7’sinin evli, %33.6’sının ortaokul mezunu, %65.9’unun çekirdek ailede yaşadığı, %71.4’ünün ekonomik durumunun kötü olduğu bulundu. Bakım verenlerin %48.6’ sının aile içindeki rol ve sorumluluklarının etkilendiği, %29.1’nin sağlık giderlerini karşılamada güçlük yaşadığı tespit edildi. Bakım verme süresi arttıkça bakım verme yükü puan ortalamasının arttığı gözlendi. Bu araştırmada bakım verme yükü ölçeği puan ortalaması 30.58±13.09 olarak tespit edildi. Sonuç olarak; araştırmada sağlık giderlerini karşılamada güçlük yaşayanların, yaşı büyük olanların, eğitim durumu düşük olanların ve bakım hakkında bilgi sahibi olmayanların bakım yükü puan ortalamaları yüksek bulundu. Hemşirelerin ebeveynlerin gereksinimleri doğrultusunda bilgilendirmeleri, ebeveynlere profesyonel destek sağlamaları ve kendi bakımlarına yönelik düzenli olarak eğitim ve danışmanlık yapmaları önerilebilir

Anahtar Kelimeler

Bakım Yükü, Bakım Verici, Kronik Hasta Çocuk

The Burden of Care in The Parents of The Children With Chronic Disease

Öz

This research is performed as a descriptive research in order to determine the care giving burden of the parents having a child with a chronic disease and the affecting factors. Research population consists of 500 parents whose children are hospitalized in the pediatric department between November 15, 2013 and January 2, 2014 at Turgut Özal Medical Center and the research sample consists of 217 parents that is the minimal sample size according to the sample calculation.Parent Information Form and Caregiver Burden Scale are used as data acquisition tool. Assessment of data is performed by number, mean, percentage distributions, t-test, Kruskal-Wallis tests. It is observed that 55.9% of the caregivers are between 32-49 age group, 82,7% are women, 92.7% are married, 33.6% are secondary school graduates, 65.9% are living in an elementary family and 71.4% have bad economic conditions. It is found that roles and responsibilities of 48.6% of the caregivers in the family are affected and 29.1% have difficulties in meeting the health expenses. It is observed that caregiving burden point average is increased when caregiving period increases. In this research, caregiving burden load point average is found as 30.58±13.09. As a result; care burden point averages of the people having difficulty in meeting the health expenses, seniors, undereducated people and the ones who are not informed about caregiving are found higher. It can be recommended that the nurses may inform the parents about their requirements, may provide professional support to the parents and may give regular training and consultancy regarding to their own care

Anahtar Kelimeler

Care Burden, Caregiver, Child With Chronic Disease.

Kaynakça

• Törüner EK, Büyükgönenç L. Kronik ve yaşamı tehtid edici hastalığı olan çocuk. Çocuk Sağlığı Temel Hemşirelik Yaklaşımları. Göktuğ Yayıncılık Ankara 2012, 185-205.
• Fazlıoğlu K, Hocaoğlu Ç, Sönmez FM. Çocukluk çağı etkisi. epilepsisini Yaklaşımlar 2010; 2(2): 190-205. Psikiyatride Güncel
• Toros F, Tot Ş, Düzovalı Ö. Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. Klinik Psikiyatri 2002; 5: 240-247.
• Er D. Çocuk, hastalık, anne-babalar ve kardeşler. Çocuk Sağlığı ve Hastalığı Dergisi 2006; 49: 155-168.
• Toseland RW, Smith G, Mccallion P. Family caregivers of the frail elderly, handbook of social work practice with vulnerable and resilient populations. (Gitterman A. Editor). Columbia University 2001.
• Kasuya RT, Polgar BP. Caregiver burden and burnout a guide for primary care physicians. Postgraduate Med 2000; 108 (7): 119-123.
• Karahan AY, İslam S. Fiziksel engelli çocuk ve yaşlı hastalara bakım verme yükü üzerine bir karşılaştırma çalışması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2013; 3 (Suppl. 1): 1-7.
• Jungbauer J, Angermeyer MC. Living with a schizophrenic patient: A comparative study of burden as it affects parents and spouses. Psychiatry 2002; 65: 110-123.
• Özmutaf MN. Bioistatistiğe Giriş. İzmir, Ege Üniversitesi Matbaası 2004.
• İnci FH, Erdem M. Bakım Verme Yükü Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması gerçerlilik ve güvenilirliği Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 11(4): 85-95.
• Mollaoğlu M, Tuncay FÖ, Fertelli TK. İnmeli hasta bakım vericilerinde bakım yükü ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011; 4(3): 125-30.
• Tülüce D. Kalp yetersizliği olan hastalara bakım verenlerin bakım verme yükünün incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep 2012.
• Özdemir FK, Şahin ZA, Küçük D. Kanserli çocuğu olan annelerin bakım verme yüklerinin belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi 2009; 26: 153-158.
• Stewart MJ, Ritchie JA, McGrath P, Thompson D, Bruce B. Mothers of children with chronic conditions: supportive and stressful ınteractions with partners and professionals regarding caregiving burdens. Canadian J Nurs Res 1994; 26: 61-81.
• Babaoğlu E, Öz F. Terminal dönem kanser hastasına bakım veren eşlerin duygusal ve sosyal sorunları arasındaki ilişki. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 5: 24-33.
• Ikeda T, Nagai T, Nishimura KK, Mohri I, Taniike M. Sleep problems in pysically disabled children and burden on caregivers. Brain Dev 2012; 34: 223-229.
• Riana P, O’Donnell M, Rosenbaum P, Brehaut J, Walter SD, Russell D, Swinton M, Zhu B, Wood E. The health and well-being of caregivers of children with cerebral palsy. Pediatrics 2005; 115: 626-636.
• Sarı HY. Zihinsel engelli çocuğu olan ailelerde aile yüklenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 11(2): 1-7.
• Tel H, Demirkol D, Kara S, Aydın D. KOAH’lı hastaların bakım vericilerinde bakım yükü ve yaşam kalitesi. Turk Toraks Derg 2012; 13: 87-92.
• Rothing M, Malterud K, Frich JC. Caregiver roles in families affected by Huntington's disease a qualitative interview study. Scand J Caring Sci 2014; 28:700-705.
• Covinsky KE, Goldman L, Cook EF, Oye R, Desbiens N, Reding D. The ımpact of serious ıllness on patients’ families. J Am Med Assoc 1994; 23: 1839-45.
• Han R. Korean mothers’ psyhosocial adjustment to their children’s cancer. J Adv Nurs 2003; 44: 499-506.
• Sawyer MG, Antoniou G, Toogood I, Rice M, Baghurst P. A prospective study of psychological adjustment of parents and families of children with cancer. J Pediatr Child Health 1993; 29: 352-356.
• Erdem E, Korkmaz Z, Tosun Ö, Avcı Ö, Uslu N, Bayat M. Kronik hastalığı olan çocukların annelerinin bakım yükü. Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2013; 22(2): 150-157.