Orijinal Araştırma Hemşirelerin Mobbing Davranışlarına Maruz Kalma Durumlarının Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 2, 12 - 18, 01.10.2016

Ulviye Günay Hatice Oltuluoğlu Rukiye Aylaz Zekeriya Çalışkan Suat Tuncay

Öz

Bu çalışma hemşirelerin mobbing davranışlarına maruz kalma durumlarının belirlenmesi amacı ile yapıldı. Araştırma, tanımlayıcı olarak Şubat-Nisan 2015 yılında Malatya Devlet Hastanesi ve İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezinde çalışan 311 hemşire ile yapıldı. Veriler katılımcıların mobbing algılarını ve mobbinge maruz kalma durumlarını ölçmek amacıyla Laymann tarafından geliştirlen mobbing algı ölçeği aracılığı ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, frekans, aritmetik ortalama ile Unpaired t testi, One Way ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal- Wallis testleri kullanıldı. Bu çalışmada hemşirelerin %38.6’sı 32 yaş ve üstü, %87.1’i lisans muzunu, %75.9’unun üniversite hastanesinde çalıştığı belirlendi. Hemşirelerden haftalık 40-47 saat arasında çalışanların mobbing algıları arasında fark önemli bulundu. Hemşirelerin maruz kaldığı mobbing davranışları; konuşurken sebepsiz yere sözlerinin kesilmesi %84.6 , işi ile ilgili kararlarda fikirlerinin önemsenmemesi %76.3 , kötü söze ve küfre maruz kalma %57.2 olarak belirlendi. Hemşirelerin %62.1’i hasta yakınları tarafından mobbing’e uğradıkları, %35.4’ü maruz kaldığı bu davranışa tepki olarak “karşılık” verdiği belirlendi. Bu bulgular doğrultusunda hemşirelerin çalışma şartlarının iyileştirilmesi, tüm topluma ilk eğitim yıllarından başlayarak kişiler arası iletişime yönelik “etkin” eğitim verilmesi ayrıca mobbing ve sonuçları hakkında farkındalık oluşturulması önerilebilir

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Mobbing, Psikolojik Şiddet, Sağlık Çalışanı

Assessment of Nurses’ Exposure to Mobbing Behaviour

Öz

This study aimed to determine nurses’ exposure to mobbing. The study was conducted at Malatya State Hospital and Inonu University Turgut Ozal Medical Center with 311 nurses between February-April 2015 as a descriptive study. The data collected by survey form Laymann,1993 , which prepared for the assessment of perception of mobbing and exposure situation to mobbing. Percentage, frequency, arithmetic mean t-test "OneWay ANOVA", Mann-Whitney U, Kruskal- Wallis tests has been used for evaluation of data. In this study, 38.6% of nurses were 32 years old and 75. 9% of them were working at the university hospital. The perception of mobbing was statistically significant between nurses, who works 40-47 hours per week. Exposed mobbing behaviour was causeless cutting their words 84.6% , underestimation their ideas any decision about job 76.3% and exposure to bad words and profanity 57.2% . It detected that 62.1% of nurses exposed to mobbing by patients’ relatives and 34.5% of them answered back in response. In conclusion, it can be adviced improving working conditions of nurses, providing “active” training to interpersonel communication to all society by beginning early years of education, creating awareness about psychological violence and their results

Anahtar Kelimeler

Nurse, Mobbing, Psychological Violence, Health Staff

Kaynakça

• 1. Çamcı O, Kutlu Y. Kocaeli’nde sağlık çalışanlarına yönelik işyeri şiddetinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2011; 2(1): 9-16.
• 2. Annagür B. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2010; 2(2): 161-73.
• 3. Ünsal Ş, Dönmez S. Hemşirelere karşı işyeri şiddeti. Adli Tıp Dergisi 2011; 25 (1): 71-80.
• 4. Şahin B, Dündar T. Sağlık çalışanlarının yıldırma (mobbing) davranışlarıyla karşılaşma düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi: Bolu ili örneği. Tisk Akademi 2011; 2 (12): 103-4.
• 5. Leymann H. Mobbing and psychological terror at workplace. Violence and Victims 1990; 5: 119–126.
• 6. Ayrancı Ü, Yenilmez Ç, Günay Y, Kaptanoğlu C. Çeşitli sağlık kurumlarında ve sağlık meslek gruplarında şiddete uğrama sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3: 147-54.
• 7. Yıldırım A. Yıldırım D. Mobbing in the workplace by peers and managers: mobbing experienced by nurses working in healthcare facilities in turkey and its effect on nurses. J Clin Nurs 2007; 16: 1444- 53.
• 8. Tutar H. Akbolat M. Sağlık çalışanlarının yönetici cinsiyetleri bakımından mobbing algıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012; 28: 19-29.
• 9. Yıldız S, Eliş Yıldız S. Bullying ve depresyon arasındaki ilişki: kars ilindeki sağlık çalışanlarında bir araştırma. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2009; 8(15): 133-50
• 10. Tiyek R. Yıldırma ve yönetim becerileri üzerine bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi 2011; 2(1): 113-42.
• 11. Tınaz P. İşyerinde psikolojik taciz (mobbing). Çalışma ve Toplum 2006; 4: 13-28.
• 12. Altuntaş C. Mobbing kavramı ve örnekleri üzerine uygulamalı bir çalışma. J Yasar University 2010; 18(5): 2995‐3015.
• 13. Topa G. Moriano JA. Stress and nurses’ horizontal mobbing: moderating effects of group identity and group support. Nurs Outlook 2013; 61(3), 25-31.
• 14. Güven Ş, Özcan A, Kartal B. "Nevşehir il merkezinde kamuya bağlı sağlık kuruluşlarında çalışan ebe ve hemşirelerin mobbinge uğrama durumları." Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 1(3): 117-23.
• 15. Çöl Ö.S. İşyerinde psikolojik şiddet: Hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Çalışma ve Toplum 2008; 4(9): 107-134.
• 16. Dikmetaş E, Top M, Ergin G. Asistan hekimlerin tükenmişlik ve mobbing düzeylerinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi 2011; 22(3): 137-49.
• 17. Keser ÖN, Bilgin H. Türkiye’de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: sistematik derleme. Turkiye Klinikleri 2011; 31(6): 1442-56.
• 18. Yılmaz E, Özkan S. Bir ilçede çalışan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006; 1(3): 82.
• 19. Özdemir S, Tosun B, Bebiş H, Yava A. Hemşire kaleminden mobbing: iş yerinde psikolojik saldırı. Taf Prev Med Bull 2013; 12(2): 183-92.
• 20. Pınar T, Pınar G. Sağlık çalışanları ve iş yerinde şiddet. TAF Prev Med Bull 2012; 12(3): 315-26.
• 21. Arcak, R. Kasımoğlu E. Diyarbakır merkezdeki hastane ve sağlık ocaklarında çalışan hemşirelerin sağlık hizmetlerindeki rolü ve iş memnuniyetleri. Dicle Tıp Dergisi 2006; 33(1): 23-30.
• 22. Yavuz H. Çalışanlarda Mobbing (Psikolojik Siddet) Algısını Etkileyen Faktörler: Sdü Tıp Fakültesi Üzerine Bir Arastirma. Yayimlanmamis yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İsletme Ana Bilim Dalı 2007.
• 23. Yıldırım D, Yıldırım A. Timuçin A. Mobbing behaviors encountered by nurseteaching staff. Nurs Ethics 2007; 14 (4): 447-68.
• 24. Alçelik A ve ark. Aibü tıp fakültesi hastanesinde görev yapan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4: 55-66.
• 25. Ayrancı U. Violence toward health care workers in emergency departments in west Turkey. J Emerg Med 2005; 28(3): 361-5.
• 26. Talas MS, Kocaöz S, Akgüç S. A survey of violence against staff working in the emergency department in ankara, turkey. Asian Nurs Res 2011; 5: 197- 203.
• 27. Şahin B ve ark. Yardımcı acil sağlık personeline yönelik şiddet. Turkiye Acil Tıp Dergisi - Tr J Emerg Med 2011; 11(3): 110-4.
• 28. Bahçeci GN. Sağkal T. Ödemiş’te çalışan hemşirelerin mobbinge maruz kalma durumlarının incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011; 4(1): 54-62.
• 29. Dilman T. Özel Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Tacize Maruz Kalma Durumlarının Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2007.
• 30. Turaç İS, Şahin B. Mobbinge maruz kalma durumunun belirlenmesi: hemşireler üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2014; 15(1): 87-112.
• 31. Adaş B, Elbek O, Bakır K. Sağlık sektöründe şiddet raporu. Türk Tabipleri Birliği Gaziantep-Kilis Tabip Odası 2008.
• 32. Eker HH ve ark. Bir eğitim ve araştırma hastanesindeki şiddet sıklığı. Bidder Tıp Bilimleri Dergisi 2011; 3(3): 16-22
• 33. Hanan A, Ezzat A. Workplace violence against nursing staff in a saudi university hospital. Int Council Nurs 2016; 226-32.
• 34. Samir N. Mohamed R, Moustafa E, Saif HA. Nurses’ attitudes and reactions to workplace violence in obstetrics and gynaecology departments in cairo hospitals. EMHJ 2012; 8(3): 200-1.
• 35. Sucu G, Cebeci F, Karazeybek E. Acil birim çalışanlarına hasta ve yakınları tarafından uygulanan şiddet. Turkiye Acil Tıp Dergisi 2007; 7: 156-62.