Down Sendromlu Çocuklarda Dil Gelişimi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 47 - 56, 01.10.2017

Deniz Uğur Cengiz Oğuz Emre Zekeriya Çalışkan

Öz

Dil, çocuğu içinde yaşadığı dünyaya entegre eden ve onun hayata tutunmasını sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Birey doğduğu andan itibaren ağlamayla başlayan iletişim kurma sürecinde seri ve anlamlı cümlelerin oluşması ile büyük bir aşama kaydeder. Ancak çocuklar açısından gelişimsel olarak en önemli unsurlardan biri olan dilin gelişimi özel gereksinimlerinden dolayı farklı gelişim gösteren çocuklarda kesintiye uğramakta ya da geride kalmaktadır. Gelişim süreci içerisinde çocuklar doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan çeşitli nedenlerle dil gelişimi sürecinde problemler yaşarlar. Bu unsurlar arasında down sendromu çocukların çok boyutlu gelişimini etkileyen önemli faktörlerden biridir. Çalışmada down sendromlu çocukların dil gelişim süreci ile normal gelişim gösteren çocukların dil gelişim sürecindeki farklılıklar ve bu alanda yapılmış araştırmaların bulguları tartışılmıştır. Down sendromluların dil gelişiminde normal gelişim gösteren yaşıtlarına göre belirgin bir şekilde sorunlar yaşandığı belirtilmektedir. Down sendromlu çocukların gelişim sürecinde özellikle dil gelişimi alanında yaşadıkları sorunların tanımlanması önemlidir. Bu tanımlama erken çocukluk döneminde uzmanların ve ebeveynlerin çocuklarının iletişim becerilerini desteklemeleri ve down sendromlu çocuklarin erken müdehale programlarıyla dil gelişimini destekleyici bir eğitim almalarına katkı sağlayacaktır

Anahtar Kelimeler

Down Sendromu, Dil Gelişimi, Dil ve Konuşma Sorunları

Language Development in Children with Down Syndrome

Öz

Language is one of the most important elements that integrates a child into the world she or he lives in and enables her or him to hold on to life. Formation of serial and meaningful sentences helps children make a great progress in the process of establishing communication, which starts with crying as from birth. However, the development of language, which is one of the most important elements for the development of children, is either interrupted or falls behind in children showing a different development due to their special needs. In the process of development, children experience problems with their language development due to various reasons that are either innate or emerge afterwards. Among these elements, down syndrome is one of the important factors affecting multidimensional development of children. In the study, differences in language development process of children with down syndrome and language development process of children displaying a normal development as well as findings of relevant studies were discussed. It is indicated that children with down syndrome experience distinctive problems in their language development, compared to their peers showing a normal development. It is important to define problems experienced by children with down syndrome in the process of development, especially in the area of language development. This definition will contribute to experts and parents to support communication skills of children in early childhood period and children with down syndrome to receive a training that would support their language development via early intervention programs

Anahtar Kelimeler

Down Syndrome, Language Development, Language and Speech Problems

Kaynakça

• Abbeduto, L., Pavetto, M., Kesin, E., Weissman, M. D., Karadottir, S., O’Brien, A. ve Cawthon, S. The linguistic and cognitive profile of Down syndrome: Evidence from a comparison with fragile X syndrome. Down Synd: Res Pract 2002; 7: 9-15.
• Ferguson C A, and Carol B F. "Words and acquisition." Language 1975: 419-39. early language
• Başal, M. Zihin engelli çocukların Türkçe’deki ad çekim eklerini kullanmaları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2000; 10(2): 47-61.
• Abbeduto L, Warren VS, Conners FA. Language developmanet in Down syndrome: From the prelinguistic period to acquisitionof litaracy. Mental Retard Develop Disabil Res Rev 2007; 13: 247-61.
• Kleinkind- und Vorchulalter. Diagnostische und therapeutische Aspekte. SAL-Bulletin Nr. 129, September 2008.
• Grimm H. Sprachentwicklungstest für zweijährige Kinder (SETK-2). Diagnose rezeptiver und produktiver Göttingen: Hogrefe 2000.
• Kasten, H. 0-3 Yaş Çocuk Gelişimi & Gelişim Psikolojisinin Temel Esasları I, Çevirenler: Oğuz Emre, Zekeriya Çalışkan, Ayşegül Ulutaş, Mehmet Sağlam. Anı Yayıncılık: 2017
• Kasten, H. 4-6 Yaş Çocuk Gelişimi & Gelişim Psikolojisinin Temel Esasları II, Çevirenler: Oğuz Emre, Zekeriya Çalışkan, Ayşegül Ulutaş, Mehmet Sağlam. Anı Yayıncılık: 2017
• Bentzen RW. Seeing Young Children. Clifton Park: Thomson 2005.
• Aral N. Bilişsel Gelişim, Dil Gelişimi, Çocuk Gelişimi (Ed: Aral N ve Baran G) 2011; 99-188, İstanbul: Ya-Pa.
• Kent DR. Speech Development, The Cambridge Encyclopedia of Child Development (Ed: B. Hopkins) 2005: 249-56, New York: Cambridge University Press.
• Atay M. Erken Çocukluk Döneminde Gelişim 1, Ankara: Özgünkök Yayıncılık 2012.
• Yapıcı Ş,Yapıcı M. Çocukta bilişsel gelişim. Üniversite ve Toplum Dergisi 2006; 6: 1.
• Yavuzer, H. Çocuk Psikolojisi, 34 ̀ Baskı Remzi Kitabevi 2003: 66-72
• San Bayhan P, Artan İ. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, İstanbul: Morpa 2007.
• Yavuzer H. Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitapevi 2003.
• Küçükkaragöz H. Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi, Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi: (Ed. B. Yeşilyaprak) 2004: 78-109, Ankara: Pegema Yayıncılık. 33. Pasek HK. Golinkoff MR. Language Development, Child Development (Ed: N.L. Salkind), 2002: 228-32, New York: Thompson.
• Aydın, B. Çocuk ve Ergen Psikolojisi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım 2005.
• Güven N. Bal S. 2000. Dil Gelişimi ve Eğitimi, İstanbul: Epsilon Yayıncılık Hizmetleri.
• Sağlam M, Aral N. Bebeklik Döneminde Gelişim, Tüm Yönleri İle Özel Bebekler Çocukların Gelişimi ve Etkinlik Örnekleri, Editör: S.Sunay Yıldırım Doğru, Ayşegül Şükran Öz, Ankara: Eğiten Kitap 2013: 99-118
• Tekin-İftar, E. Down sendromu. S. Batu (Ed.), 0-6 Yaş arası Down sendromlu çocuklar ve gelişimleri 2009: 9-39, Ankara: Kök Yayıncılık.
• McGrowther CW, Marshall B. Recent trends in incidence, morbidity, and survival in Down syndrome. J Mental Def Res 1990; 34: 49-57.
• Chapman RS. Language development in children and adolescents with Down syndrome. Mental Retard Develop Disabil Res Rev 1997; 3: 307–12.
• Beirne-Smith, M., Ittenbach, R.,F. & Patton, J.R. Down Syndrome. Mental Retardation. Merrill, Prentice Hall 2002, Ohio, USA. 41.
• Chapman, R. S. & Hesketh, L. J. The behavioral phenotype of Down syndrome. Mental Retard Develop Disabil Res Rev 2000; 6: 84–95. 42.
• Chapman R S ̀ Hesketh L.J. Language, cognition, and short-term memory in individuals with Downsyndrome. Down Syndr Res Pract 2001; 7(1): 1-7.
• Miller, J. F. Profiles of language development in children with Down syndrome. In J. F. Miller, M. Leddy & L. A. Leavitt (Eds). Improving the Communication of People with Down Syndrome (Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Co.) 1999: 11–39.
• Roizen, N. J. Down syndrome: progress in research. Mental Retard Develop Disabil Res Rev 2001; 7: 38–44.
• Chapman, R. S., Schwartz, S. E., & Kay-Raining Bird, E. Language skills of children and adolescents Comprehension. J Speech Hear Res 1991; 34: 1106–20. syndrome: I.
• Chapman, R. S., Seung, H., Schwartz, S. E. & Kay-Raining Bird, E. Predicting language production in children and adolescents with Down syndrome: the role of comprehension. J Speech Lang Hear Res 2000; 43: 340–50.
• Fowler AE. Language in mental retardation: Associations with and dissociations from general cognition. In J. A. Burack, R. M. Hodapp and E. Zigler (Eds) Handbook of Mental Retardation and Development (Cambridge: Cambridge University Press) 1998: 290–333.
• Franco F, Wishart J. Use of pointing and other gestures by young children with Down syndrome. Am J Ment Retard 1995; 100: 160-82.
• Mundy P, Kasari C, Sigman M & Ruskin, E. Nonverbal communication and early language acquisition in children with Down syndrome and in normal developing children. J Speech Hear Res 1995; 38: 157-67.
• Acarlar, F. Baş Makale: Down sendromlu çocuklar ve yetişkinlerde dil gelişimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2006; 7: 1-13.
• Berglund, E., Eriksson, M. & Johansson, I. Parental Reports of Spoken Language Skills in Children with Down Syndrome. J Speech Lang Hear Res 2001; 44: 179–91
• Crosley PA, Dowling S. The relationship between cluster and liquid simplification and sentence length, age, and IQ in Down’s. J Com Disord 1989; 22: 151–68.
• Smith L, von Tetzchner S. Communicative, sensorimotor, and language skills of young children with Down syndrome. Am J Ment Defic 1989; 9 (1): 57–66.
• Chapman, D. L., ve Nation, J. E. Patterns of language performance in educable mentally retarded children. J Com Disord 1981; 14: 245– 54.
• Pruess, B. J., Vadasy, F. P., ve Fewel, R. R. Language development in children with communication: Investigating the development of language of mental retarded children. Am J Ment Defic 1984; 88: 536–45.
• Leifer, J. S., ve Lewis, M. Acqusition of conver- sational response skills by young Down syndrome and nonretarded young children. Am J Ment Defic 1984; 88(6): 610–8.
• Vicari, S,. Caselli, C.M., ve Tonucci, F. A synchrony of lexical and morphosyntactic development in children with Down syndrome. Neuropsychologia 2000; 38: 634–44.
• Rosenberg, S. & Abbeduto, L. Language and communication Development, Processes and Intervention. Hillsdale: Publishers 1993. Mental Retardation
• Lawrence Erlbaum Associates
• Stoel-Gammon, C. Down syndrome phonology: patterns developmental strategies. Downs Syndr Res Pract 2001; 7(3): 93–100. and intervention
• Kumin, L. Speech and language skills in Down syndrome. Ment Retard Dev Disabil Res Rev 1996: 2; 109–15.
• Chapman, R. S., Hesketh, L. J., & Kistler, D. J. Predicting longitudinal change in language production and comprehension in individuals with Down syndrome: Hierarchical linear modeling. J Speech Lang Hear Res 2002; 45: 902–15.
• Rosin, M. M., Swift, E., Bless, D. & Vetter, D. K. Communication profiles of adolescents with Down syndrome. J Child Commun Disord 1988; 12: 49–64.
• Kumin, L. Early Communication Skills for Children with Down Syndrome: A Guide for Parents and Professionals 2003, 2. Baskı. Bethesda, MD: WoodbineHouse.
• Cardosa-Martins, C., Mervis, C. B. & Mervis, C. A. Early vocabulary acquisition by children with Down syndrome. Am J Ment Defic 1985; 9: 177– 84.
• Martin, G. E., Klusek, J., Estigarribia, B. & Roberts, J. E. Language Characteristics of Individuals with Down Syndrome. Top Lang Disord 2009; 29: 112–32.
• Baykoç-Dönmez. N. Dil Gelişimi ve Dil Gelişimini Değerlendirmede Kullanılan Testler. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi 1986: 1.
• Dooley, J.Language acquisition and down's syndrome: a study of saray semantics and syntax. Unpublished (Yayınlanmamış doktora tezi, Harvard Universty,, Cambridge, ma dissertation 1976.
• Chapman, R. S., Seung, H.-K., Schwartz, S. E., & Kay- Raining Bird, E. Language skills of children and adolescents with Down syndrome: II. Production deficits. J Speech Lang Hear Res 1998; 41: 861–73
• E. Fast mapping of novel words in event contexts
• by children with Down syndrome. J Speech Hear
• Dis 1990; 55: 761–70. 55
• Kay-Raining Bird, E. & Chapman, R. S. Sequential recall in individuals with Down syndrome. J Speech Hear Res 1994; 37: 1369-80.
• Owens, R. Preschool Language Development. Language Development, An Introduction. Charles E. Merrill. Columbus, Ohio 1984, USA.
• Rosenberg, S.,& Abbeduto, L. Topics in Applied Psycholinguistics. Language and Communication