Kültür, Gündelik Hayat ve Teatrallik İlişkisi Açısından Performans Antropolojisi

Yıl 2018, Sayı: 36, 103 - 123, 28.12.2018

Uğur Zeynep Güven

https://doi.org/10.1501/antro_0000000361

Cited By: 2

Öz

Sosyal
antropolojinin sembolik ve yorumsamacı yaklaşımından hareket edip, sosyolojinin
sembolik etkileşimci ve dramaturjik yaklaşımından beslenen performans
antropolojisi, gündelik hayatta farklı kültür temsillerini yorumlamak için
günümüzde yenilikçi ve özgün bir kuramsal çerçeve sunmaktadır. Buradan
hareketle bu çalışma, performans antropolojisi alanının teorik arka planını,
temel konularını, sorunlarını, metodolojisini ve sınırlarını ortaya koymayı
hedeflemektedir. Esasen sahne ve gösteri sanatları alanı ile ilgili olan
performans teriminin, neden ve hangi açılardan antropolojik yaklaşım
çerçevesine girip kültür olgusunun değerlendirilmesinde anlamlı bir kavram
haline geldiğinin sorgulanması makalenin ana amacıdır. Bu doğrultuda literatür
taraması yöntemi kullanılan bu makalenin ilk aşamasında, sırasıyla Victor
Turner’ın performans antropolojisi alanının belkemiğini oluşturan kavramları,
Richard Schechner’ın günümüz dünyasında teatralliğin gündelik hayata nüfuzu
üzerinden geliştirdiği performans teorisi ve Erving Goffman’ın dramaturjik
yaklaşımı ayrıntılı olarak incelenmiştir. Ardından, toplumsal gerçekliğin
inşasında performativite kavramı irdelenmiştir. Son olarak, bu alanın hangi
açılardan performans sosyolojisiyle örtüştüğü değerlendirilmiştir. İncelemeler
sonucu, performans terimi, küreselleşen dünyanın yeni iletişim teknolojileriyle
birbiri içine geçmiş yapısı içinde eskisinden daha kırılgan ve muğlak bir
karakter kazanmış olan kimlik ve kültür örüntülerinin, farklı toplumsal
ortamlarda ve gündelik hayatta, temsil edilen, sergilenen, etkileşimli ve
edimsel yapısını açıklamak için etkin ve anlamlı bir kavram olarak açığa
çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Performans antropolojisi, teatrallik, sosyal drama, benliğin sunumu

Anthropology of Performance in Terms of Culture, Everyday Life and Theatricality

Öz

Sourcing from the symbolic and interpretive approach of social anthropology and fostered by the symbolic interactionism and dramaturgical approach of sociology, anthropology of performance presents today an innovative and genuine theoretical framework for the interpretation of diverse cultural representations in everyday life. This paper thus aims to put forward the theoretical background, fundamentals, main issues, methodology, and boundaries of anthropology of performance. The main objective of this study is to question the reasons and aspects of the appropriation of a formerly stage and performing arts term by the discipline of anthropology to evaluate the representations of culture. Using the literature review methodology, this study in the first place examines thoroughly the concepts of Turner, who in fact constituted the grounds of anthropology of performance, followed by Schechner’s performance theory that inserts theatricality to everyday life, and the dramaturgical approach of Goffman. Secondly, the concept of performativity was analyzed within the construction of social reality. The article finally gravitates towards a comparative analysis between this discipline and sociology of performance. This study concludes that the concept of performance reveals as an effective and comprehensive term for the interpretation of identity and culture patterns, which have become more fragile and ambiguous than before amidst globalization and new information technologies, which are continuously represented and displayed in an interactional way in everyday life throughout different social milieu.

Anahtar Kelimeler

Anthropology of Performance, Theatricality, Social Interaction, Social Drama, Presentation of Self

Kaynakça

• Austin, J. L. (1975) How to Do Things with Words, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
• Bateson, G. (1987) Steps to an Ecology of Mind: Collected Essays in Anthropology, Psychiatry, Evolution and Epistemology, Northvale: Jason Aronson.
• Butler, J. (1988) “Performative acts and gender constitution: an essay in phenomenology and feminist theory”, Theater Journal 40(4), 519-531.
• Cooley, C.H. (1902) Human Nature and The Social Order, New York: Charles Scribner’s Sons.
• Goffman, E. (1973) Presentation of Self in Everyday Life, New York: The Overlook Press.
• Huizinga, J. (1950). “The Nature and Significance of Play as a Cultural Phenomenon”, The Performance Studies Reader, H. Bial (Ed.). London: Routledge, 117-121.
• Lacan, J. (1949) “The Mirror Stage as Formative of the Function of the I as Revealed in Psychoanalytic Experience”, The Norton Anthology of Theory and Criticism, Vincent B. Leitch et al. (Eds.). New York: W. W. Norton & Company.
• Mead, G.H. (1934) Mind, Self, and Society, Chicago: The University of Chicago Press.
• Murphy, P. (2012) “Class and Performance in the Age of Global Capitalism”, Theatre Research International 37(1), 49–62.
• Parker, A. and Sedgwick, K. (2004) “Introduction to performativity and performance”, The Performance Studies Reader, H. Bial (Ed.). London: Routledge, 167-175.
• Schechner, R. (2002) Performance Studies, An Introduction, London: Routledge.
• Simpson, P. (2011) “Street performance and the city: Public space, sociality, and intervening in the everyday”, Space and Culture 14(4), 415-430.
• Turner, V. (2007) The Ritual Process: Structure and Anti-structure, NJ New Burnswick: Aldine Transaction.
• Turner, V. (1988) The Anthropology of Performance, New York: PAJ Publications.
• Turner, V. (1980) “Social Dramas and Stories about Them”, Critical Inquiry 7(1), 141-168.
• Turner, V. (1969) “Liminality and Communitas”, The Performance Studies Reader, H. Bial (Ed.). London: Routledge, 79-87.