Yetişkin olmaya ilk adım “sünnet”

Yıl 2010, Sayı: 24, 19 - 35, 01.08.2010

Yüksel Kırımlı

Öz

Hemen her toplumda, ortalama ömür bebeklik, çocukluk, delikanlılık, yetişkinlik ve yaşlılık gibi dönemlere ayrılır. Birey, sosyalizasyon sürecinde çeşitli aşamalardan geçer, her aşamada cinsiyetine ve yaşına bağlı olarak, ait olduğu grubun davranış özelliklerini benimser, belirli yasaklara uyar, yapması gereken davranışları yerine getirir. Cinsiyet rollerinin öğrenilmesi, erken çocukluk döneminde başlar, özellikle bedeni olgunlaşmanın artış gösterdiği ergenlik çağında, erken çocukluk döneminde öğrenilen sosyal roller pekiştirilir. Başka bir deyimle, çocukluktan ergenliğe geçiş, sadece biyolojik bir olay olmayıp, aynı zamanda toplumsal ve kültürel bir olaydır. Erginleme törenlerinde en yaygın uygulama, sünnet ya da diğer jenital işlemlerdir. Ülkemizde de erkek çocukla ilgili pratiklerden birine örnek oluşturan ve erkek çocuğun yetişkin olmaya doğru ilk adım atışını simgeleyen uygulama sünnettir. Sünnet, Müslümanlar, Yahudiler ve bazı Hristiyanların yanı sıra, dünyanın her yerinde, çeşitli geleneksel toplumlarda dinsel açıdan büyük önem taşır. Uygulamanın kökeni eski çağlara dayanmaktadır. Ülkemizde sünnet uygulaması, dini bir geleneğin yerine getirilmesi yanında sosyal statü göstergesi olarak da kullanılır. Yapılan uygulamalar patriyarkal düzenin, erkek çocuklar için küçük yaşta benimsenmesini sağlar. Kendisine sünnet olduğu için şaşalı bir tören hazırlanan çocuğa, bu kutlamanın artık erkekliğe ilk adım attığı için yapıldığı öğretilir. Bu

Anahtar Kelimeler

Trakya Bölgesi Köyleri, Sünnet, Sünnetteki aşamalar

“Circumcision”:The First step Towards Adulthood

Öz

In almost all societies, average life is divided into periods such as infancy, childhood, youth, adulthood and elderliness. An individual goes through certain phases in the socialization process, pursues behavioral aspects of the group he or she belongs to depending on sex and age in each phase, obeys certain prohibitions, and performs the behavior he or she has to do. Learning gender roles starts in early childhood, especially in adulthood period when physical maturation increases, social roles learned in early childhood are consolidated. In other words, transition from childhood to adulthood is not only biological, but also a social and cultural phenomenon. In pubescence ceremonies, the most common practice is circumcision or other genital practices. Circumcision is one of the practices on boys in Turkey and it symbolizes the first step of boys into adulthood. Circumcision is significant in terms of religion in certain traditional societies for Muslims, Jews and some Christians as well as societies in other parts of the world. The origin of this practice goes back to ancient times. The practice of circumcision in Turkey is employed as an indicator of social status as well as performing a religious tradition. The practices enable the boys to adopt to the patriarchal system in a very early age. The child who enjoys a spectacular ceremony for his circumcision is informed that this celebration is organized as part of his first step into manhood. The factors that play a role in maintaining the tradition of circumcision in a strict manner, the phases it goes through, its application etc. have been discussed in this presentation by taking the villages in Thrace Region as a basis by resorting to the archives and files in the Department of Anthropology at Faculty of Letters at Istanbul University with accompanying figures. As a result of the practice, culture is inscribed on the body and boys are made to adopt new gender roles

Anahtar Kelimeler

Villages in Thrace Region, Circumcision, Phases of circumcision

Kaynakça

• Adams, James F.(1995) Ergenliği Anlamak, Yayına Haz.: Bekir Onur, Ankara: İmge Kitabevi.
• Akkaya, G. (1997) Türkiye Geleneksel Kültür Haritası Olacak Köyü, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Akkayan, Taylan; Aydın, M.H. (1983) Ertuğrul Gazi’den Bugüne Söğüt, İstanbul: Yenilik Basımevi.
• Alaçam, E. (1996) Kırklareli İli Demirköy İlçesi Balaban Köyünün Sosyo-Kültürel Araştırması, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Altınsoy, P. (1996) Terzili Köyü Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapısı, İstanbul Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Bayık, F. (1985) Söğüt’te Sünnet, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Bock, Philip K.(2001) İnsan Davranışının Kültürel Temelleri, Çev. N.Serpil Altuntek, Ankara: İmge Kitabevi.
• Gündüz, D. (2005) Alaybey’de Kadının Sosyal Profili, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Güvenç, Bozkurt (1979) İnsan ve Kültür, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Halavut, H. (2005)Geleneksel İle Modern Arasında Bir Mozaik Avrupa’da Yaşatılan Anadolu Kültürü, Olacak Köyü’nde Kadın, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• İnce, Y. (2005) Kırklareli İli Demirköy İlçesine Bağlı Balaban Köyü’nde1995 Yılından Günümüze Değişme, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• İpek, E. I. (2005) Edirne ili Lalapaşa İlçesi Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Yapısıyla Dombay Köyü, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Karaca, İ. (1996) Tekirdağ İli Saray İlçesi, Sinanlı Köyü Sosyo-Kültürel Araştırması, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Kireç, A. (1996) Dombay Köyünün Sosyo-Kültürel Araştırması, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Köklü, S. (1996) Alaybey Köyünün Sosyo-Kültürel Açıdan İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Levendoğlu, G. (2005) Yukarı Kalamış Köyü’nde Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Yönüyle Kadın, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Özçulcu, A. (1996) Edirne İli Enez İlçesi Kocaali Köyü Sosyo-Kültürel Araştırması, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Özkoç, Ö. (2005) Değişen Kırsalda Kadın, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması.
• Uçar, N. (2005) Kırklareli Babaeski Terzili Köyü Kadınlarına Dokuz Yıl Aradan Sonra Sosyal Antropolojik Açıdan Bir Bakış, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Uluğ, P. (1996) Türkiye Geleneksel Kültür Haritası Oluşturulması Yukarı Kalamış Köyü, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.
• Yurtseven, A. (2005) Kırsalda Kadın Olmak, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Yayınlanmamış Lisans Bitirme Çalışması, İstanbul.