Analysis of Syrian food culture from a public space perspective: Kilis example

Yıl 2022, Sayı: 43, 80 - 88, 30.06.2022

Kadriye Şahin , Mustafa Elbeyli

https://doi.org/10.33613/antropolojidergisi.1128155

Cited By: 2

Öz

Eleven years have passed since the conflicts that emerged in Syria, as a reflection of the Arab Spring in the Middle East. Witnessing the largest human migration of the last century, this process have had great local and global effects. As known, Turkey, which is right on the Syrian border, is the country that has been affected by this mass migration the most. Kilis, which is the subject of this study, is located at the zero point of Turkey’s Syrian border and is the city that hosts the highest number of immigrants in comparison to its population. The aim of the study is to analyze the local reflection of the culinary culture that immigrants who settled in the center of Kilis due to forced migration from Syria after 2011 have brought from across the border. The findings on food culture consist of qualitative data obtained through observations in 2022 over the places in public sphere. As a result, it is observed that eating habits, which are at the center of consumption in daily life, are maintained through places. On the other hand, it can be said that these places are places for Syrians who have come by immigration, where they can continue their economic activities, respond to the needs of people of their own ethnicity, and strengthen their local presence.

Anahtar Kelimeler

Syrian Migration, Kilis, Food, Place, Observation

Suriyelilerin yemek kültürüne kamusal alandan bakmak: Kilis örneği

Öz

Ortadoğu’daki Arap Baharı’nın bir yansıması olan Suriye’de ortaya çıkan çatışmaların üzerinden on bir yıl geçmiştir. Küresel ve yerel anlamda büyük etkileri olan göçün sınır ülkelere olan etkisi daha fazla olmuştur. Suriye sınırında olan Türkiye, bu kitlesel göçten en çok etkilenen ülke konumundadır. Bu çalışmaya konu olan Kilis, Türkiye’nin Suriye sınırına sıfır noktasında yer almakta ve diğer kentlere oranla en çok göçmeni barındırmaktadır. Suriye’den 2011 yılı sonrasında zorunlu göç nedeniyle Kilis’in merkezine yerleşen göçmenlerin sınır ötesinden taşıdıkları mutfak kültürünün yerele yansımalarını ortaya koymak bu çalışmanın amacını oluşturur. Yemek kültürüne dair bulgular kamusal alanlarda yer alan mekânlar üzerinden 2022 yılı içinde gözlem yoluyla elde edilen nitel verilerden oluşmaktadır. Sonuç olarak gündelik hayatta tüketimin merkezinde yer alan yeme alışkanlıklarının mekânlar üzerinden sürdürüldüğü görülmektedir. Bununla birlikte göçle gelen Suriyeliler için bu mekânlar aracılığıyla iktisadi faaliyetlerini sürdürebildikleri, kendi etnisitesine ait kişilerin ihtiyaçlarına cevap verdikleri, ayrıca yereldeki varlık alanlarını güçlendirdikleri mekânlar olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Suriye Göçü, Kilis, Gıda, Mekân, Gözlem

Kaynakça

• Ağcadağ Çelik, İ., ve Vural, F. (2018). Suriyeli mülteci kadınların kuma dramı: Kilis ili örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 341-382. https://doi.org/10.26466/opus.406308
• Akbaba, M., ve Özel, G. (2020). Kilis ili yöresel yemeklerinde Suriye göçünün gölgesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(2), 971-982. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.590
• Anderson, E. N.  (2005). Everyone eats: Understanding food and culture, New York University Press.
• Apak, H. (2014). Suriyeli göçmenlerin kente uyumları: Mardin örneği. Mukaddime Dergisi, 5(2), 53-70. https://doi.org/10.19059/mukaddime.00462
• Avşar, Ö. Y., ve Seçim, Y. (2020). Suriye göçmenlerinin mutfak kültürü uyum süreci; Konya Örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(2), 209-221. https://doi.org/10.31771/jrtr.2020.61
• Baho, S. (2020). The role of food and culinary customs in the homing process for Syrian migrants in California [Unpublished thesis]. University of the Pacific, San Francisco, California. https://scholarlycommons.pacific.edu/uop_etds/3687
• Bulut, M. (2019). Immigrants’ access to resources: The case of Syrian immigrants in Turkey. International Journal of Human Studies, 2(3), 90-99. https://doi.org/10.35235/uicd.570378
• Castles, S. (2000). International migration at the beginning of the twenty-first century: Global trends and issues. International Social Science Journal, 52(165), 269-281. https://doi.org/10.1111/1468-2451.00258
• Cengiz, D. (2015). Zorunlu göçün mekânsal etkileri ve yerel halkın algısı; Kilis örneği. Turkish Studies, 10(2), 101-122. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.7938
• Cohen, J. ve Sirkeci, I. (2016). Migration and insecurity: Rethinking mobility in the neoliberal age. J. G. Carrier (Ed.) içinde, After the crisis: Anthropological thought, neoliberalism and the aftermath (s. 96-113). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315657417-11
• Çalışkan, A., ve Kaya, G. (2021) Suriyeli mültecilerin sosyo-mekansal kümelenmelerinin İzmir özelinde analizi. M. Bulut ve K. Şahin (Ed.) içinde, Anthropological perspectives on transnational encounters in Turkey: War, migration and experiences of coexistence (s. 32-56). Transnational Press London.
• Çapar, M. (2019). Perceptions about ‘War Migrants’ from Syria in Antakya: Anxiety, fear, empathy. M. Bulut, ve K. Şahin (Ed.) içinde, Anthropological perspectives on transnational encounters in Turkey: War, migration and experiences of coexistence (s. 119-135). Transnational Press London.
• Çataloğlu, S., ve Bulut, M. (2019). Artificial borders and nationalism: Turkmen migration from Iraq to Istanbul. M. Bulut, ve K. Şahin (Ed.) içinde, Anthropological perspectives on transnational encounters in Turkey: War, migration and experiences of coexistence (s. 19-31). Transnational Press London.
• Çetin, B., ve Coşkun, M. (2020). Hatay’a yönelik iskânlarda (1960-2007) göç yönetiminde yaşanan yetersizliklerin kültürel adaptasyon ve mekân aidiyetine etkileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15(1), 103-118. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gopsbad/issue/55182/686748
• Coşkun, B. B. (2018). Falafel is not just a dish: Syrian restaurants in Turkey as Heterotopias [Unpublished manuscript].
• Danış, D. A. (2004). Yeni göç hareketleri ve Türkiye. Birikim Dergisi, 184-185, 216-224.
• Delgado, S. V. (2018). Exploring Middle Eastern immigration: History and contemporary diaspora of Middle Eastern immigrants to Latin America and culinary practices influenced by their culture. UC Merced Undergraduate Research Journal, 10(2), 1-13. https://doi.org/10.5070/M4102038931
• Deniz, A. Ç., Ekinci, Y., ve Hülür, A. B. (2016). “Bizim müstakbel hep harap oldu”: Suriyeli sığınmacıların gündelik hayatı, Antep-Kilis çevresi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Duruel, M. (2017). Suriyeli sığınmacıların Türk emek piyasasına etkileri: Fırsatlar ve tehditler. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(2), 207-222. https://dergipark.org.tr/en/pub/ead/issue/48242/610707
• Durukan, A. (2021). Evin tadı: Erzincan’dan İstanbul’a göç. Antropoloji, (42), 11-18. https://doi.org/10.33613/antropolojidergisi.985432
• Erbaş, H. (2019). Gidişlerden kaçışlara göç ve göçmenler: Kuram, yöntem ve alan yazıları. Phoenix Yayınevi.
• Erbaş, H., ve Türker, Ö. A. (2019). Göç araştırmaları alanında kavramsal sorunlar ve etik/politik sorumluluk. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi,59(2), 883-911. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.9
• Erdoğan, M. M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi - HUGO Yayınları. http://fs.hacettepe.edu.tr/hugo/dosyalar/TurkiyedekiSuriyeliler-Syrians%20in%20Turkey-Rapor-TR-EN-19022015.pdf
• Habermas, J. (2004). Kamusal alan (M. Özbek, Çev.). Hil Yayınları.
• Sokal, A., ve Brichmont, J. (2002). Son moda saçmalar: Postmodern aydınların bilimi kötüye kullanmaları (M. Baydur ve O. Onaran, Çev.). İletişim Yayınları. (Özgün eserin basımı 1997)
• Harunoğulları, M. (2016). Suriyeli sığınmacıların Kilis şehrindeki mekânsal, kültürel ve ekonomik etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 373-396.
• Harunoğulları, M. (2018). Sınır ötesinde yeni bir yaşam Suriyeli sığınmacılar ve göçün coğrafi etkileri: Kilis Örneği. H. H. Aygül ve E. Eke (Ed.) içinde, 21. yüzyılda uluslararası göç ve mülteciler: Bir Türkiye perspektifi (s. 297-328). Nobel Yayıncılık.
• İçduygu, A., ve Aksel, D. B. (2013). Turkish migration policies: A critical historical retrospective. Perceptions: Journal of International Affairs, 18(3), 167-190. https://dergipark.org.tr/tr/pub/perception/issue/48972/624814
• İçduygu, A. (2015). Syrian refugees in Turkey: The long road ahead. Migration Policy Institute.
• İncili, Ö. F., ve Akdemir, İ. O. (2016). Yerinden edilmişliğin coğrafi analizi: Kilis’te Suriyeli sığınmacılar. Marmara Coğrafya Dergisi, (34), 118-133. https://dergipark.org.tr/en/pub/marucog/issue/24661/260868
• Kalaycı, İ. (2016). Bağımsızlıktan Baas’a Suriyelilerin Hatay’a göçleri (1946-1970). S. Uğuz ve B. Arı. (Ed.) içinde, Hatay tarihi ve kültürü üzerine araştırmalar 1 - Dr. Mehmet Tekin Armağanı (s. 222-258). Mustafa Kemal Üniversitesi Yayınları.
• Kalaycı, İ. (2017). Türkiye’de ulus devlet oluşturma çabaları: Göç, göçmen ve iskân meseleleri (1923-1950). O. Köse (Ed.) içinde, Geçmişten günümüze göç (s. 1429-1442). Canik Belediyesi Kültür Yayınları.
• Kalaycı, İ. (2018). Ortadoğu’dan Türkiye’ye yapılan göçler 1923-2000. Lambert Academic Publishing.
• Karyelioğlu, S. (2021). Yemek ve göç: Türkiye’ye göç etmiş Suriyelilerin yemek ile ilgili kültürel ve iktisadi deneyimleri. Toplum Ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (8), 1-22. https://doi.org/10.48131/jscs.1005933
• Kaya, G., ve Çolakoğlu, K. (2020). Geçici koruma kapsamındaki Suriyeli sığınmacıların Türkiye’deki onuncu yılına ilişkin sosyolojik bir analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(73), 594-609.
• Kiple, K. F., ve Ornelas, K. (Ed.) (2000). The Cambridge world history of food. Volume One. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CHOL9780521402149
• Küçükgöz, N. M. (2019). Suriyeli mültecilerin il ekonomilerine etkisi: Hatay, Şanlıurfa, Kilis örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. https://hdl.handle.net/20.500.12619/90388
• Lofland, J. (1971). Analyzing social settings. Wadsworth.
• Lordoğlu, K., ve Aslan, M. (2016). En fazla Suriyeli göçmen alan beş kentin emek piyasalarında değişimi: 2011-2014. Çalışma ve Toplum Dergisi, 49(2), 789-808. https://doi.org/10.33182/gd.v2i2.565
• Mintz, S. W., ve Du Bois, C. M. (2002). The anthropology of food and Eating. Annual Review of Anthropology, 31(1), 99-119. https://doi.org/10.1146/annurev.anthro.32.032702.131011
• Montanari, M. (2006). Food is culture. Columbia University Press.
• Paksoy, H. M., Koçarslan, H., Kılınç, E., ve Tunç, A. (2015). Suriyelilerin ekonomik etkisi: Kilis ili örneği. Birey ve Toplum Dergisi, 5(9), 143-173. https://dergipark.org.tr/en/pub/birtop/issue/29486/316349
• Paksoy, H. M., Kılınç, E., ve Koçarslan, H. (2015). İç savaştan kaçarak Kilis’te yaşamını sürdüren Suriyelilerin Kilis’in iktisadi, ticari ve sosyal yaşamına etkileri. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Yayınları.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice, Fourth edition. Sage Publications, Inc.
• Sarıteke, İ., Kahraman, Ö. F., ve Aydın, A. (2018). Türkiye’deki Suriyeli nüfusun hukuki statüsü ile ilgili bir analiz. Turkish Studies, 13(7), 383-396. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.13042
• Sauner-Leroy, M. H. (2012). Yemeğin değişken anlamları ve göç. Yemek ve Kültür Dergisi, 27, 100-109.
• Scagliusi, F. B., Porreca, F. I., Ulian, M. D., de Morais Sato, O., ve Unsain, R. F. (2018). Representations of Syrian food by Syrian refugees in the city of São Paulo, Brazil: An ethnographic study. Appetite, 129, 236-244. https://doi.org/10.1016/j.appet.2018.07.014
• Sirkeci, İ., Utku, D. ve Yüceşahin, M. M. (2019). Göç çatışma modelinin katılım, kalkınma ve kitle açıkları üzerinden bir değerlendirmesi. Journal of Economy, Culture and Society, (59), 157-184. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0016
• Stouffer, S. A. (1940). Intervening opportunities: a theory relating mobility and distance. American Sociological Review, 5(6), 845-867. https://doi.org/10.2307/2084520
• Şahin, K. (2003). Antakya geleneksel yemek kültürünün beslenme antropolojisi açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Şahin, K. (2010). Dini kimliğin inşasında kutsal ve tabu olan yiyecek ve içeceklerin işlevleri: Antakya örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, K. (2017). Savaşın Türkiye’ye taşıdığı gelenek: Hatay’da Suriye ekmeği. N. Kahraman, N. Dürüst, ve Ç. Yılmaz (Ed.) içinde, Uluslararası savaş ve kültür sempozyumu 17-19 Kasım, Amasya 2017 - Bildiri Özetleri (s. 39-40). Ankara: KIBATEK Kıbrıs Balkanlar Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu.
• Şenalp, U. E. (2021). Suriyeli göçmenlerin ekonomik etkileri M. Bulut, C. Aksoy-Sugiyama ve K. Şahin (Ed.) içinde, The different approaches of academic disciplines to the phenomenon of migration (s. 97-11). Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Şenoğuz, H. P. (2015). Kilis as “Little Beirut”: Shadow markets and illegality in the southeastern margins of Turkey. L’Espace Politique, 27(3), https://doi.org/10.4000/espacepolitique.3581
• Tierney, R. K., ve Ohnuki-Tierney, E. (2012). Anthropology of food. J. M. Pilcher (Ed.) içinde, The Oxford handbook of food history (s. 117-132). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199729937.013.0007
• Tunca, H. Ö., ve Karadağ, A. (2018). Suriye’den Türkiye’ye göç: Tehditler ve fırsatlar. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 28(2), 47-68. https://dergipark.org.tr/en/pub/khobilim/issue/40759/493294
• Tuncer, E. (2019). New food practices in Istanbul in the aftermath of the Syrian civil war: Syrian restaurants and collective refugee kitchens. N. Ertürk ve D. Ünsal (Ed.) içinde, Cultural policy yearbook 2019: Forced migration and cultural production. İletişim Yayınları.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63. https://hakemlidergi.tesam.org.tr/wp-content/uploads/2016/05/2-2015-2AyseSebnemTunc.pdf
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). (2021). Operational Update January 2021: Turkey. UNHCR. https://www.unhcr.org/tr/wp-content/uploads/sites/14/2021/02/UNHCR-Turkey-Operational-Update-January-2021.pdf
• Yıldırım, A. (2019). “The guest doesn’t like another guest, and the host likes neither”: Somalı refugees forgotten in a satellite town. M. Bulut ve K. Şahin (Ed.) içinde, Anthropological perspectives on transnational encounters in Turkey: War, migration and experiences of coexistence (s. 43-58). Transnational Press London.
• Yıldırım, A. (2020). Sınır taşlarından dikenli tel ve mayına: Türkiye-Suriye sınırının kalınlaşması. Kebikeç Dergisi, 49, 29-48.
• Yaman, A. (2016). Suriyeli Sosyal Sermayenin İnşası ve Yeniden Üretim Sürecinin Sivil Toplum ve Ekonomik Hayat Alanlarında İncelenmesi. Göç Araştırmaları Dergisi, (3), 94-127. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gad/issue/43300/526459
• Xu, W. (2008). Eating identities: Reading food in Asian American literature. University of Hawai’i Press. https://doi.org/10.2307/j.ctt6wqwpv