Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Özsaygı Düzeylerinin Ana Baba Tutumları ve Empati Düzeyleri ile İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 47, 30.12.2018

Ceren Nilgün Çetin

Öz

Bu
araştırmada, dördüncü sınıf öğrencilerinin özsaygı düzeylerinin ana baba
tutumları ve empati düzeyleri ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırmanın
örneklemini Ankara il merkezindeki okullarda öğrenim gören dördüncü sınıf
öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Coopersmith
Özsaygı Ölçeği, Çocuklar İçin Empati Ölçeği ve Ana-Baba Tutum Ölçeği
kullanılmıştır. Araştırmada t-Testi, Kruskall-Wallis H Testi, Mann- Whitney U
Testi ve Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırmada, özsaygı ve ana
baba tutumları arasında negatif yönde ve düşük düzeyde ilişki olduğu
görülmüştür. Ayrıca özsaygı ve empati arasında düşük düzeyde ve anlamlı bir fark
olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Özsaygı, Empati, Ana Baba Tutumu

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Akkuş-Çutuk, Z. (2017). 5. Sınıf öğrencilerinin sosyal becerilerinin özsaygı ve denetim odağı ile ilişkisi. Abant İzzet Baysal üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 505-525. Erişim adresi: http://efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/download/2410/336
• Akşin, E. (2013). 60-72 Aylık çocukların benlik algıları ile ilköğretime hazır bulunuşlukları arasındaki ilişkinin ve ilköğretime hazır bulunuşluk ile benlik algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi: İstanbul.
• Arabacı, N. (2011). Anne-baba-çocuk iletişimini değerlendirme aracının (ABÇİDA) geliştirilmesi ve anne-baba-çocuk iletişiminin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi: Ankara.
• Ayvalı, M. (2012). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin benlik saygısı ile sosyal uyum düzeyi ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi: Samsun.
• Beane, J.A. ve Llipka, R.P. (1986). Self-Concept, Self-esteem And The Curriculum. New York: Teachers College Pres.
• Büyükşahin-Çevik, G. (2007). Lise 3. Sınıf öğrencilerinin arkadaşlık ilişkileri ve benlik saygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova üniversitesi: Adana. Coopersmith, S. (1974). The Antecendents of Self-esteem . San Fransisco: W.H. Freeman.
• Bryant, B. K. (1982). An index of empathy for children and adolescents. Child Development, 53 (2), 413-425. Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.2307/1128984
• Coopersmith, S. (1974). The Antecendents of Self-esteem . San Fransisco: W.H. Freeman.
• Çetin, C. N. (2008). İlköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinin empatik beceri düzeylerinin ana baba tutumları ve özsaygı ile ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi: Ankara.
• Demir-Şad, E. (2007). Akranları tarafından reddedilen ve kabul edilen ilköğretim II. kademe öğrencilerinin özsaygı, sosyal beceri, davranış problemleri ve okul başarılarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi: Ankara. Demiriz, S. (1997). 9 ve 12 yaş çocuklarının benlik kavramı ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi üniversitesi: Ankara
• Demiriz, S. (1997). 9 ve 12 yaş çocuklarının benlik kavramı ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi üniversitesi: Ankara.
• Dikici, A. (1998). Cassidy kukla görüşme formunun beş-altı yaş çocuklarına uyarlanması ve özsaygı düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi: Ankara.
• Doğan, Y. (2007). İlköğretim Çağındaki 10-14 Yaş Grubu Öğrencilerinin Gelişim Özellikleri U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 155-187.
• Dubow, E.F., Huesmann L.R. ve Eron L.D. (1987). Childhood Correlates of Adult Ego Development. Child Development (58), 859-869. Erişim adresi.https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/83386/1987.Dubow_etal.ChildhdCorrelatesofAdultEgoDevelmt.ChildDevelmt.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Eldeleklioğlu, J., (2004). Çocuklarda Özgüven Gelişimi, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (2), 111-121.
• Erkan, S. (1993) ana-babalarını demokratik, otoriter ve ilgisiz olarak algılayan bireylerin benlik kavramları ile ideal benlik kavramlarının bağdaşım dereceleri arasındaki farklar. Eğitim Dergisi, 3, 5-13.
• Feshbach, N. D. ve Roe, K. (1968). Empathy in six-and seven-year-olds. Child Development, 39 (1), 133-145. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/1127365
• Geçtan, E. (2014). Psikanaliz ve Sonrası (16. bs.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Güçray, S. (1989). Çocuk yuvasında ve ailelerinin yanında kalan 9-10-11 yaşlarındaki çocukların benlik saygısını etkileyen bazı faktörler. Basılmamış doktora tezi. Hacettepe üniversitesi: Ankara.
• Güngör, A. (1989). Lise öğrencilerinin özsaygı düzeylerini etkileyen etmenler. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe üniversitesi: Ankara.
• Hohmann, M. ve Weikart, D. (2000). Küçük çocukların eğitimi (S. S. Kohen ve Ü. Öğüt, çev.). İstanbul: Hisar Eğitim Vakfı Yayınları.
• İkizoğlu, M. (1993). Demokratik ve otoriter anne baba tutumlarının lise son sınıf öğrencilerinin benlik saygısı üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe üniversitesi: Ankara
• Karagöllü, Ş. (1995). Anaokulu eğitimi almış ve almamış ilkokul öğrencilerinin cinsiyet ve sınıflarına göre okul başarı düzeyleri ile öz saygı düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
• Karagöz, Y. (2010). Nonparametrik tekniklerin güç ve etkinlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 9 (33), 18-40.
• Kapçı, E.G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 37 (1), 1-13. Erişim adresi: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/143/1007.pdf
• Kılıç Duran, S. (2007). 9, 10, 11 yasındaki çocukların zihinsel gelişim ve benlik saygısına ailenin sosyo-ekonomik düzeyinin etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi: İstanbul.
• Kırman, A. ve Doğan, Ö. (2017). Anne-baba çocuk ilişkileri: bir meta-sentez çalışması. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 4 (1). 28-49. Kulaksızoğlu, A. (1999). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi
• Kuru, A. (2017). 10-14 yaşları arasındaki üstün zekâya sahip çocukların etiketlenme durumunun benlik saygısına ve empati düzeyine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Okan üniversitesi: İstanbul.
• Kuru-Turaşlı, N. (2006). 6 yaş grubu çocuklarda benlik algısını desteklemeye yönelik sosyal duygusal hazırlık programının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi: İstanbul.
• Kuzgun, Y. (1972). Ana-baba tutumlarının bireyin kendini gerçekleştirme düzeyine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe üniversitesi, Ankara.
• Lındenfıeld, G. (1997). Kendine güvenen çocuk yetiştirme (G. Tümer, çev.). Ankara: HYB Yayıncılık.
• Mehrabian, A. and Epstein, N. (1972). A measure of emotional empathy. Journal of Personality. 40 (4). 525-543 Erişim adresi: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1467-6494.1972.tb00078.x
• Mussen, P.H. (1990). Child Development and Personality. New York: Harper Collins.
• Öner, N. (1996). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler (2. bs.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları
• Özoğul, S. N. (1988). Annenin çalışmasının ve bazı bireysel niteliklerin çocuğun özsaygısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
• Pişkin, M. (1999). İlköğretimde rehberlik. Kuzgun, Y. (Ed.). Özsaygıyı geliştirme eğitimi (s. 95-120). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Pişkin, M. (1997). Türk ve İngiliz lise öğrencilerinin benlik saygısı yönünden karşılaştırılması. III. Ulusal psikolojik danışma ve rehberlik kongresi bilimsel çalışmaları kongre kitabı. Adana: Ç.Ü. Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Anabilim Dalı ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayını.
• Polat, S. (1986). Ana-baba tutumlarının çocukların öğrenilmiş çaresizlik düzeyine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe üniversitesi, Ankara.
• Riley, G.M. (1995). Increasing self-esteem in children, 8-12 years old from dysfunctional families: a twofold solution to a twofold problem. Nova Southeastern University: Dissertations theses. Erişim adresi: https://eric.ed.gov/?id=ED387729 Sarıyüce-
• Rogers, C. R. (1975). Empatik olmak değeri anlaşılmamış bir varoluş şeklidir. (F. Akkoyun, Çev.). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 16 (1).
• Subaşı, H. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Erişim adresi: https://www.slideshare.net/HasanSuba/korelasyon
• Usta, A. (2004). Çocuğun ruhsal süreçleri üzerinde ailenin etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (7). Erişim adresi: http://web.inonu.edu.tr/~efdergi/Usta.htm
• Uzunkol, E. (2014). Hayat bilgisi öğretiminde uygulanan değerler eğitimi programının öğrencilerin özsaygı düzeyleri, sosyal problem çözme becerileri ve empati düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi: Ankara.
• Yıldız-Bıçakçı, M. (2004). Annesi çalışan ve çalışmayan çocukların anne-baba tutumlarını algılamalarının ve benlik imajlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi: Ankara
• Yılmaz, A. (2001). Eşler arasındaki uyum, anne-baba tutumu ve benlik algısı arasındaki ilişkilerin gelişimsel olarak incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi. 16 (47), 1-20.
• Yılmaz, A.Y. (2003). Empati eğitim programının ilköğretim öğrencilerinin empatik becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara üniversitesi, Ankara.
• Yontar, A. (2013). Sosyal bilgiler programında kazandırılması hedeflenen sorumluluk değeri ve empati becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi: Ankara.
• Yüksel, A. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin empatik becerileriyle aile işlevleri ve benlik kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1 (25), 153-165.
• Yontar, A. (2013). Sosyal bilgiler programında kazandırılması hedeflenen sorumluluk değeri ve empati becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi: Ankara.
• Yüksel, A. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin empatik becerileriyle aile işlevleri ve benlik kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1 (25), 153-165.