Veli Oryantasyon Programının Okul Öncesi Öğrencilerinin Okula Uyumuna Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 20, 30.12.2018

Elif Topcu , Serap Nazlı

Öz

Bu
araştırmanın amacı, veli oryantasyon programının okul öncesi öğrencilerinin okula
uyumu üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırma, ön-test son-test, deney
ve kontrol gruplu deneysel bir çalışmadır. Araştırma, 2014-2015 eğitim- öğretim
yılında okul öncesi eğitime başlayan ve programa katılmaya gönüllü olan 12 veli
ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 12’si deney grubunda, 12’si
kontrol grubunda olmak üzere 24 veli oluşturmaktadır.  Deney grubuna Bilişsel Davranışçı Aile
Danışması Kuramı temel alınarak hazırlanan sekiz oturumluk “Veli Oryantasyon
Programı” uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak ön-test ve
son-test verilerini elde etmek için “5-6 Yaş Çocukları İçin Okula Uyum Öğretmen
Değerlendirme Ölçeği” ve programı değerlendirmek amacıyla “Veli Oryantasyon
Programı Değerlendirme Formu” kullanılmıştır.  Araştırma sonucunda “Veli Oryantasyon
Programının” okul öncesi öğrencilerinin okuldan kaçınma düzeylerini azaltmada
bir etkisinin olmadığı ancak okula uyum, işbirlikli katılım, kendi kendini
yönetme ve okulu sevme düzeylerini anlamlı bir şekilde artırdığı bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi, Okula Uyum, Veli Oryantasyon Programı, Aile Eğitimi, Bilişsel Davranışçı Aile Kuramı

Kaynakça

• Açıkalın A.(2003). Kundaktan okula çocuklarımız. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Aydoğan, Y. (2010). Okul öncesi eğitim programlarında aile katılımı. (Ed: T. Güler). Annebaba eğitimi. Ankara : Pegem A Akademi
• Başaran, S., Gökmen, B. ve Akdağ, B. (2014). Okul öncesi öğrencilerinin okula uyum sürecinde öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 197-223
• Bayrakdar M., Teletar, E., ve Şahin, B. (2012). “Çocuğumu 1. sınıfa nasıl hazırlarım?(3-6 yaş)”. Anne-Baba, Veli Aile Eğitimi ve Rehberliği 0-18 Yaş Grubu Gelişi Rehberi, 32, 51-54.
• Bilgili, F. (2007), İlköğretim 1.sınıfa yeni başlayan öğrencilere uygulanan eğitim öğretime hazırlık çalışmalarının öğrenci, öğretmen ve veli görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Cowan P., Cowan C. (2014) The role of parents in children’s school transition. Encyclopedia on early childhood develeopment.
• Çeliktürk Z. (2011). İlköğretim birinci sınıfa uyum haftasına ilişkin öğretmen ve veli görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
• Dinkmeyer, D., & MacKay D. (2007). Biz Bir Aileyiz. YKY. İstanbul
• Ekinci Vural, D. (2012). Okul öncesi eğitimin ilköğretime etkisinin aile katılımı ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ersay, E. (2000). Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalışmaları. F. Temel (Ed). Ankara: Anı Yayıncılık
• Erten, H. (2012). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri, akran ilişkileri ve okula uyum düzeyleri arasındaki ilişkilerin izlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Gordon, T. (1993). Etkili öğretmenlik eğitimi. (E. Aksay ve B. Özkan, Çev.) İstanbul: YA-PA Yayınları. (2005).
• Gordon T. (2012). Etkili anne baba eğitimi. İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Gülay, H. (2011). Anasınıfına devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarının okula uyumlarının sosyal beceriler açısından incelenmesi. NWSA E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 139146
• Güler, T. (2007).Okul Öncesi eğitimde ailenin önemi ve okul aile işbirliği. G. Haktanır (Ed.). Okul Öncesi Eğitime Giriş (295-322). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gürsimsek, I., Girgin, G., Harmanlı ve Z. Ekinci, D., (2002) Çocuğun eğitiminde aile katılımının önemi ( Bir Pilot Çalışma). Okay Bayram S.(Ed.), Erken Çocukluk Gelişimi Ve Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Hirst, M., Jervıs, N., Visagie, K., Sojo, V. ve Cavanagh, S. (2011). Transition to primary school: a review of the literature. Canberra: Commonwealth of Australia.
• Karakuzu, E. (2015). Ebeveyn destekli ilkokula hazırlık programı’nın okul öncesi dönem çocuklarının ilkokula hazır bulunuşluğuna etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Koca, E. (2006). Çocuğunuzu ne kadar tanıyorsunuz? GOA Basım Yayın. İstanbul
• Ladd, G. W., Kochenfender, B. J., & Coleman, C. C. (1996). Friendship quality as a predictor of young children’s early school adjustment. Child Development, 67, 1103-1118
• Lau, E.Y.H., Li, H. ve Rao, N. (2011). Parental involvement and children’s readiness for school in China. Educational Research. 53(1), 95-113.
• Levine M. (2005). Her çocuk başarabilir. Boyner Yayınları. İstanbul
• McDonald, L., Moberg, P. D., Brown, R., Rodriguez- Espiricueta, I., Flores, N. I., Burke, M. P. & Coover, G. (2006). After school multifamily groups: A randomized controlled trial involving low income, urban, Latino, children. Children and School, 28 (1), 25-34.
• McIntyre,L., Eckert T., Arbolino L., Reed F. & Fiese B. (2014) The transition to kindergarten for typically developing children: A Survey of School Psychologists. Involvement. Early Childhood Education Journal, 42-3, 203-210.
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı ile bütünleştirilmiş aile destek eğitim rehberi (OBADER). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Mountrose P. (2000). 6 ile 18 yaş çocuklarıyla sorun çözmede 5 aşama. İstanbul: Kariyer yayınları.
• Nazlı, S. (2018). Aile danışmanlığı. 14. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık. Nazlı, S. (2016). Kapsamlı gelişimsel rehberlik programları. 6. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ogelman, H., Önder, A., Seçer, Z., ve Erten, H. (2013). Anne tutumlarının 5-6 yaş çocuklarının sosyal becerilerini ve okula uyumlarını yordayıcı etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 29: 143-152.
• Oktay A. (2002). Yaşamın sihirli yılları: Okulöncesi Dönem. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Ömeroğlu, E., Yazıcı, Z., ve Dere, H. (2005). Okul öncesi eğitim kurumlarında ebeveynin eğitime katılımı. M. Sevinç. (Ed.). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. (s.440-446). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Önder, A. ve Gülay, H. (2010). 5-6 Yaş Çocukları İçin Okula Uyum Öğretmen Değerlendirme Ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması, Uluslar Arası Online Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 2, 204-224.
• Siğirtmaç A., ve Taşçı N. (2014). Okul uyum haftasının okul öncesi öğretmenleri ve sınıf öğretmenleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim, cilt.43, 101-116.
• Swanson,J., Valiente C., ve Chalfant K. L. (2012). Predicting academic achievement from cumulative home risk: The mediating roles of effortful control, academic relationships, and school avoidance. Merrill-Palmer Quarterly 58(3), 375-408.
• TUSİAD, (2005). Doğru başlangıç: Türkiye’de okul öncesi eğitim. İstanbul: TUSİAD-T
• Zupancic, M., ve Kavcic, T. (2011). Factor of social adjustment to school: Child’s personality, family and pre-school. Early Child Development and Care, 181(4), 493-504.