Sinemaya Aktarılan Yazılı Eserlerin Öğrencilerin Okumaya Yönelik Tutumları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 41 - 61, 23.06.2023

Yakup Karataş , Kenan Kılıçdere

https://doi.org/10.55150/apjec.1199025

Öz

Bu araştırmanın amacı, sinemaya aktarılmış kitapların okunması ile öğrencilerin okumaya yönelik tutumlarında oluşacak değişikliğin gözlemlenmesidir. Bu bağlamda ilkokul seviyesinde deneysel bir çalışma olarak tasarlanan araştırma,sosyo-kültürel ve ekonomik yönden farklı seviyede olan 3 ayrı okulda uygulanmıştır. Uygulamaya her okuldan bir örneklem sınıf seçilmiştir. Sınıfların tamamı 2. sınıf seviyesinde olup her sınıfta 35 öğrenci bulunmaktadır. Öğrencilere tarafından, 6 aylık süreçte 5 kitap okunmuştur.
Uygulama, kitabın okunması, yorumlanması, kitaptan esinlenerek senaryosu yapılmış sinema filminin izlenmesi ve yorumlanması, kitaptan esinlenmiş olan çizgi filmin izlenmesi ve yorumlanması, kitabın öğrenciler tarafından kısa bir tiyatro eserine dönüştürülmesi ve tiyatronun sınıfta oynanması etkinliklerini içermektedir.
Kitapların tercihinde, sinema veya çizgi film olarak senaryolaştırılmış veyayınlanmış olmaları dikkate alınmıştır. Bu bağlamda Andersenden Masallar, Pinokyo, Denizler Altında 20.000 Fersah, Gizemli Adaya Yolculuk ve Alis Harikalar Diyarında kitapları seçilmiştir.
Öğrencilerin okumaya yönelik tutumlarını belirlemek için Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Uygulama İlk-son Test şeklinde yapılmıştır. Ayrıca okul dışı gelişimin gözlenmesi için Velilere yönelik 12 sorudan oluşan İlk-Son Anket geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Sınıf içi değişiklikleri gözlemlemek içinde Öğretmenlere yönelik 11 sorudan oluşan İlk-Son anket uygulanmıştır.
Araştırmanın sonucunda eğlenme amaçlı okuma ve akademik amaçlı okuma son testi ile ilk testi arasında son test lehine anlamlı fark bulunmuştur. Bu bağlamda Sinemaya Aktarılan Yazılı Eserleri Okunmanın Öğrencilerin Okumaya Yönelik Tutumları üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okuma, Anlama, Okuduğunu Anlama, Drama, Sinema

The Effect of Written Works Transferred to Cinema on Students' Attitudes Towards Reading

Öz

The aim of this research is to observe the change in students' attitudes towards reading by reading the books that have been transferred to the cinema. In this context, the research, which was designed as an experimental study at the primary school level, was implemented in 3 different schools, which were at different socio-cultural and economic levels. A sample class was selected from each school for the application. All of the classes are at the 2nd grade level and there are 35 students in each class. 5 books were read by the students in a 6-month period.
The application includes the activities of reading and interpreting the book, watching and interpreting the movie inspired by the book, watching and interpreting the cartoon inspired by the book, turning the book into a short theatrical work by the students and playing the theater in the classroom.
In the choice of the books, the fact that they were scripted and published as movies or cartoons was taken into consideration. In this context, Andersen's Tales, Pinocchio, 20,000 Leagues Under the Sea, Journey to the Mysterious Island and Alice in Wonderland were selected.
The Attitudes Towards Reading Scale was applied to determine the students' attitudes towards reading. The application was made in the form of the first-post test. In addition, the First-Last Questionnaire consisting of 12 questions for parents was developed and applied to monitor the out-of-school development. In order to observe the changes in-class, the First-Last questionnaire consisting of 11 questions was applied to the teachers.
As a result of the research, a significant difference was found in favor of the post-test between the post-test and the first-test of reading for fun and reading for academic purposes. In this context, it has been observed that reading the Written Works Transferred to the Cinema has a positive effect on the Attitudes of the Students towards Reading.

Anahtar Kelimeler

Reading, Comprehension, Reading Comprehension, Drama, Cinema

Kaynakça

• [1] Anderson, R. C. ve Pearson, P. D. (1984). A schema-theoretic view of basic processes in reading comprehension, Handbook of Reading Research, (1), 255-291.
• [2] Anderson, Richard C., Wilson, Paul T., Fielding, Linda G. (1988). Growth in reading and how children spend their time outside of school, Reading Research Quarterly, v23 n3 p285-303 Sum 1988 http://eric.ed.gov/?id=EJ373263
• [3] Balcı, A., Uyar, Y. ve Büyükikiz, K. K. (2012). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, kütüphane kullanma sıklıkları ve okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi, Turkish Studies, 7 (4), 965-985.
• [4] Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• [5] Başol, G. (2008). Bilimsel araştırma süreci ve yöntem. Kılıç, O. Cinoğlu, M. (Editörler). Bilimsel araştırma yöntemleri içinde 113-143, İstanbul: Lisans Yayıncılık
• [6] Black, A.-M.L. (2006). Attitudes to reading: an ınvestigation across the primary years. Virginia, QLD: Australian Catholic University.
• [7] Ceren,E., Oğuzgiray Yıldız, M., Özdemir, İ. (2015). İlkokul 2. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerilerinin Cinsiyet ve Yaşa Göre İncelenmesi, Sakarya University Journal of Education, 5/3 (Aralık/December 2015) ss. 151-166.
• [8] Clark, C. (2011). Setting the baseline: the national literacy trust’s first annual survey into reading - 2010. London: National Literacy Trust.
• [9] Clark, C., and Douglas, J. (2011) young people’s reading and writing an in- depth study focusing on enjoyment, Behavior, attitudes and attainment, National Literacy Trust
• [10] Clark, C. and Osborne, S. (2008). How does age relate to pupils’ perceptions of themselves as readers? The National Literacy Trust.
• [11] Clark, C., and Rumbold, K. (2006). Reading for pleasure a research overview. The National Literacy Trust.
• [12] Clark, C and Poulton, L. (2011). Book ownership and its relation to reading enjoyment, attitudes, behavior and attainment, London: National Literacy Trust.
• [13] Clark, C., Torsi, S. and Strong, J. (2005). Young people and reading, London: National Literacy Trust.
• [14] Cole, J. E. (2002). What motivates students to read? Four literacy personalities. The Reading Teacher, 56(4), 326-336. [Online]: Retrieved on 12-May-2015, at URL: http://www.jstor.org/stable (Erişim Tarihi: 06/06/2022)
• [15] Cremin, T., Mottram, M., Collins, F., Powell, S. and Safford, K. (2009). Teachers as readers: building communities of readers 2007-08 Executive Summary. The United Kingdom Literacy Association.
• [16] Doğan,B., Çermik, H., (2016) “Kitap okumaya yönelik tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması “, Education Sciences (NWSAES), 1C0660, 2016; 11(3): 168-183.
• [17] Dungworth, N., Grimshaw, S., McKnight, C. and Morris, A. (2004). Reading for pleasure?: A summary of the findings from a survey of the reading habits of year 5 pupils, New Review of Children’s Literature and Librarianship, 10, 169-188.
• [18] Epçapan, C. (2012). Ortaokul öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki, Turkish Studies, 7 (4), 1711-1726.
• [19] Freebody, P. (2004). Foreword. In Healy, A., & Honan, E. (Eds.).Text next: New resources for literacy learning (pp. 3-17). Newtown, New South Wales: Primary English Teaching Association.
• [20] Güleryüz, H, (1999). “Okuduğunu anlama ile sözcük bilgisi arasındaki ilişkiler”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• [21] Güngör Kılıç, A. (2004). İşbirlikli öğrenme, okuduğunu anlama, strateji kullanımı ve tutum. Yayımlanmamış [doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• [22] Gürsoy, S., Çeliköz, N. (2022). İlkokul 2. Sınıf öğrencilerinin türkçe dersindeki okuduğunu anlama becerilerinin matematik dersindeki problem çözme becerilerine etkisi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı 17, Haziran 2022, ss. 78-96
• [23] Karahan, B.Ü., Okumaya yönelik tutum ölçeği: ölçek geliştirme çalışması. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi Ocak 2018 Cilt:26 Sayı:1 S.67
• [24] Karasakaloğlu, N. (2006). Adnan menderes üniversitesi sınıf öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeylerinin çeşitli sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı, ss. 142-145, Kök Yayınları, Ankara
• [25] Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi (9. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• [26] King-Sears, Margaret Elaine, Christopher Swanson, and Lynne Mainzer. (2011). “Technology and literacy for adolescents with disabilities.” Journal of Adolescent & Adult Literacy 54 (8): 569–78.
• [27] Kocaarsalan, M. “Garfield” görselli 1-6. Sınıflar için okumaya yönelik tutum ölçeğinin türkçe uyarlama çalışması. Elementary Education Online, 2016; 15(4): 1217-1233
• [28] Kökçü, Y. (2019). İşlemsel okuma modelinin 7. sınıf öğrencilerinin okuduklarını anlama becerilerine etkisi. Yayımlanmamış [doktora tezi], Elâzığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• [29] Kuşdemir Kayıran, B. (2014). Öz-düzenleyici öğrenmenin okuduğunu anlamaya yönelik akademik başarı, öz-düzenleme becerileri ve okuma stratejileri üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış [doktora tezi]. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [30] Kuzu, T.S. (2003). Etkileşimsel modele uygun okuma öğretiminin Türkçe bilgilendirici metinleri anlama düzeyine etkisi. Yayımlanmamış [doktora tezi], Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [31] Ledger, S. & Merga, M.K. (2018). Reading Aloud: Children's attitudes toward being read to at home and at school. Australian Journal of Teacher Education, 43 (8), 124-125.
• [32] Marchionda, Denise. 2001. “A bridge to literacy: creating lifelong readers through audiobooks.” Audio File 10 (2): 19–21.
• [33] Martínez, R.S., Arıcak, O.T., and Jewell, J., (2008). Influence of reading attitude on reading achievement: a test of the temporal-ınteraction model. Psychology in the Schools, Vol:45, Numb:10, pp:1010-1023.
• [34] McCarthy, S. J., &Moje, E. B. (2002). Identity matters. Reading Research Quarterly, 37(2), 228-238.
• [35] Mete, G. (2016). Okumaya adanmışlık modeli ile 8.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ve okuma motivasyonlarının geliştirilmesi. Yayımlanmamış [doktora tezi], Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• [36] MEB. (2014). Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Kanunu, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/07/20140726-4.htm (Erişim Tarihi: 06/06/2022)
• [37] Morrow, L. M., & Young, J. (1997). A family literacy program connecting school and home: Effects of attitude, motivation, and literacy achievement. Journal of Educational Psychology, 89(4), 736-742.
• [38] Myoungsoon, K., &Heekyoung, K. (2002).The differences in attitudes toward emergent literacy of children among teachers, mothers, and fathers in kindergartens and daycare centers in Korea. Reading Improvement, 39(3), 124-148.
• [39] Nestlé Family Monitor (2003). Young people’s attitudes towards reading.
• [40] Nurhayati, D. (2015). İşbirlikçi stratejik okuma modelinin öykülendirici metinler üzerine etkisi. Yayımlanmamış [yüksek lisans tezi], Endonezya: Islamic University.
• [41] OECD (2002) Reading for change performance and engagement across countries - Results From PISA 2000.
• [42] Özbek, Y. (1994) Okumak, anlamak, yorumlamak. İstanbul: Gündoğan Yayınları
• [43] Özdemir, E. (1983). Okuma Sanatı, Varlık Yay. İstanbul
• [44] Özdemir, E. (1991). Türk dili ve edebiyatı, okuma ve metin inceleme. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fak. Yay., Eskişehir
• [45] Özdemir, Ş., Şerbetçi, H. İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları
• [46] (Bartın Örneklemi)1. Elementary Education Online, 2018; 17(4): pp. 2110-2123
• [47] PIRLS (2006) Ina V.S. Mullis, Michael O. Martin, Ann M. Kennedy, and Pierre Foy (2007), http://timss.bc.edu/PDF/P06_IR_Ch4.pdf page 146
• [48] PISA website (Accessed February 2011) http://www.pisa.oecd.org/ (Erişim Tarihi: 06/06/2022)
• [49] Ruddell, R. B. & Speaker, R. B. (1985). The ınteractive reading process: a model. (Eds. H. Singer & R. B. Ruddell) In Theoretical models and processes of reading. (pp. 661-686). Newark, DE: International Reading Association.
• [50] Sallabaş, M. E. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (16), 141–155.
• [51] Saracaloğlu A.S., Karasakaloğlu N. (2011), “Sınıf öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama düzeyleri ile çalışma ve öğrenme stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi”, Eğitim ve Bilim Dergisi, Cilt:36, No:161, ss.98-115.
• [52] Schiefele, U. (1999). Interest and learning from text. Scientific Studies of Reading, 3(3), 257-279.
• [53] Schmitt, E., (2009). Four Case Studies: The Reading Attitudes and Practices of Teachers and Students in Second Grade. Master's Thesis. ABD:Graduate College of Bowling Green State University. (Retrieved on 18-June-2015, at URL: https://etd.ohiolink.edu/rws_etd/document/get/bgsu1237813672/inline (Erişim Tarihi:03/07/2022)
• [54] Schraw, G., Flowerday, T. and Reisetter, M.F. (1998). The role of choice in reader engagement. Journal of Educational Psychology, 90, 705-714.
• [55] Semercioğlu, M. (2018). İşbirlikçi stratejik okuma modelinin okuduğunu anlama becerisine etkisi. Yayımlanmamış [doktora tezi], Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• [56] Susar Kırmızı, F. (2007). Türkçe öğretiminde yaratıcı drama yöntemine dayalı okuduğunu anlama stratejilerinin kullanımına ve yönteme ilişkin öğrenci görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi 2007, Cilt 1,Sayı 3-4
• [57] Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
• [58] Talim ve Terbiye Kurulu. (2015). Türkçe dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• [59] Tekdemir, N. (2019). 5e öğretim modelinin ortaokul öğrencilerinin okuma tutumuna kaygısına ve okuduğunu anlama becerisine etkisi. Yayımlanmamış [yüksek lisans tezi], Kütahya: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• [60] Topping, K. J. (2010). What kids are reading: The book-reading habits of students in British schools, 2010. London: Renaissance Learning UK.
• [61] Topuzkanamış, E. (2009). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Yayımlanmamış [yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• [62] Tosun, B. C. (2011). Yapılandırıcılığa özel gönderide bulunarak süreçsel ve etkileşimsel modellerin İngiliz dili eğitiminde okuma becerilerini geliştirmedeki rolü. Yayımlanmamış [doktora tezi], Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• [63] Turner, J.,& Paris, S. G. (1995). How literacy tasks influence children's motivation for literacy. The Reading Teacher, 48(8), 662. [Online]: Retrieved on 12-May-2015, at URL: http://www.jstor.org/stable (Erişim Tarihi: 07/07/2022)
• [64] Türk Dil Kurumu, (2022) Büyük Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 09/08/2022)
• [65] Türkben, T. (2017). Etkileşimsel okuma modelini temel alan Türkçe öğretiminin öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal öğrenme becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış [doktora tezi], Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• [66] Twist, L., Schagan, I. and Hogson, C. (2007). Progress in International Reading Literacy Study (PIRLS): Reader and Reading National Report for England 2006. NFER and DCSF.
• [67] Tveit, Å. K., & Mangen, A. (2014). A joker in the class: Teenage readers' attitudes and preferences to reading on different devices. Library & Information Science Research, 36(3), 179-184.
• [68] Ünal, E. (2006). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile okuduğunu anlama ve okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış [Yüksek Lisans Tezi]. Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• [69] Üstündağ, T. (2000). Yaratıcı Drama Öğretmeninin Günlüğü. Ankara: Pegem Yayınları.
• [70] Whittingham, J., Huffman, S., Christensen, R., McAllister, T., (2013). Use of Audiobooks in a School Library and Positive Effects of Struggling Readers’ Participation in a Library-Sponsored Audiobook Club. School Library Research 16, 2.
• [71] Wigfield, A.,&Guthrie, J. T. (1997). Relations of children’s motivation for reading to the amount and breadth of their reading. Journal of Educational Psychology, 89, 420-432.
• [72] Yavaş, S. (2013). İlköğretim dördüncü ve 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları ile üst düzey düşünme becerileri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• [73] Yopp, R. H.,&Yopp, H. K. (2003). Time with text.The Reading Teacher, 57(3), 284-287. [Online]: Retrieved on 12-May-2015, at URL: http://www.jstor.org/stable. (Erişim Tarihi: 12/06/2022)