HİTİT ARŞİVİNDEN BİR "BİLGELİK ÖRNEĞİ" (KBo 32.14 METNİ)

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 1, 95 - 106, 29.07.2020

Fatma Kaynar

https://doi.org/10.46931/aran.696088

Öz

1983 ve 1985 yıllarında Boğazköy-Hattuša kazılarında (Tapınak 15 ve 16) ele geçen Hurrice-Hititçe çift dilli olarak yazılmış metin grubu, literatürde ‘Özgürlüğün Şarkısı’ olarak bilinmektedir. Parabolè olarak adlandırılan yedi ahlaki öyküyü içeren anlatılar, ilk çalışmalarda Özgürlüğün Şarkısı’na dahil edilmiş fakat daha sonra bu anlatıların farklı bir kompozisyona ait olduğu anlaşılmıştır. Söz konusu yedi anlatıda, hikayenin başkahramanları olan hayvan ya da cansız nesnelere insani özellikler atfedilmiştir. Çalışmamızda her bir anlatının çevirisine yer verilerek anlatılar, okuyucuya bir bütün olarak sunulmuştur. Bunun yanında Özgürlüğün Şarkısı hakkında genel bilgiler verilerek fabl niteliğindeki anlatıların Özgürlüğün Şarkısı ile ilişkisi değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özgürlüğün Şarkısı, Parabolè, çift dilli, hurri, hitit

Kaynakça

• Akdoğan, Rukiye ve Soysal, Oğuz. Ankara Arkeoloji Müzesinde Bulunan Boğazköy Tabletleri, II – Boğazköy Tablets in the Archaeological Museum of Ankara, II (ABoT II), Chicago.
• Bachvarova, Mary, “Hurro-Hittite Narrative Song as a Bilingual Oral-Derived Genre”, ed. P. Taracha, Proceedings of the 8th International Congress of Hittitology, Warsaw, September 5–9, 2011. 77-109. Warsaw: Agade, 2014.
• Campbell, Dennis R. M., Mood and Modality in Hurrian, Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns, 2015.
• von Dassow, Eva. “Piecing Together the Song of Release ”, Journal of Cuneiform Studies 65 (2013): 127-162.
• Francia, Rita. “The Poetic Style of the Direct Speeches in the Hittite “Parables” of the “Epos der Freilassung””, ed. J. Klinger, E. Rieken ve Ch. Rüster, Investigationes Anatolicae – Gedenkschrift für Erich Neu, (Studien zu den Boğazköy-Texten 52). 65-71. Wiesbaden, 2010.
• Francia, Rita. “La struttura ‘poetica’ degli exempla ittiti nel “Canto della liberazione””, ed. N. Guzzo-Bolatti, M. Marazzi ve S. Festuccia, Centro Mediterraneo preclassico. Studi e ricerche III. Studi vari di egeistica, anatolistica e del mondo mediterraneo. 111-143. Napoli, 2012.
• Goedegebuure, Petra “The Fat and the Furious – Word Play in Hittite” (Sunum metni) https://www.academia.edu/40888091/The_Fat_and_the_Furious_-_Word_Play_in_Hittite_talk_) linkinden ulaşılabilir.
• Kloekhorst, Alvin. Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon, Leiden: Brill, 2008.
• Liddell, Henry George ve Scott, Robert. A Greek English Lexicon, Oxford: Clarendon Press, 1996.
• de Martino, Stefano. “Problemi di traduzione per antichi scribi ittiti: la redazione bilingue del "canto della liberazione"”, Hethitica 14, (1999): 7-18.
• de Martino, Stefano. “Il 'canto della liberazione': composizione letteraria bilingue hurrico-ittita sulla distruzione di Ebla” La civiltà dei Hurriti (La Parola del Passato 50), (2000): 296-320.
• de Martino, Stefano. “The ‘Song of Release’ Twenty-nine Years after its Discovery” Altorientalische Forschungen 39, (2012): 208-217.
• de Martino, Stefano. “The Hurrian "Song of Release": an Up-to-Date Overview”, ed. S. Gaspa, A. Greco, D. Morandi Bonacossi, S. Ponchia ve R. Rollinger, From Sources to History. Studies on Ancient Near Eastern Worlds and Beyond. Dedicated to Giovanni Battista Lanfranchi on the Occasion of His 65th Birthday on June 23, 2014 (AOAT 412). 127-137. Münster, 2014.
• de Martino, Stefano. “Din ve Mitoloji”, ed. M. Doğan-Alparslan ve M. Alparslan, Hititler. Bir Anadolu İmparatorluğu, 203-218. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019a.
• de Martino, Stefano. “The Hurrian Song of Release and Fall of Ebla”, ed. P. Matthiae, Studia Eblaitica. Studies on the Archaeology, History, and Philology of Ancient Syria 5, (2019b): 123-155.
• Melchert, Craig. “Translation Strategies in the Hurro-Hittite Bilingual from Boğazköy”, Linguarum Varietas 4 (2015): 61-75.
• Moss, Joy. “The Fable and Critical Thinking”, Language Arts 57/1 (1980): 21-29.
• Neu, Erich. Das hurritische Epos der Freilassung Bd. 1: Untersuchungen zu einem hurritisch-hethitischen Textensemble aus Ḫattuša, (Studien zu den Boğazköy-Texten 32), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 1996.
• Neu, Erich. “Akkadisches Lehnwortgut im Hurritischen”, Emin Bilgiç Anı Kitabı (Archivum Anatolicum 3), (1997): 255-263.
• Oettinger, Norbert. “Achikars Weisheitssprüche im Licht älterer Fabeldichtung” ed. N. Holzberg, Der Äsop-Roman (Classica Monacensia 6), 3-22. Tübingen, 1992.
• Richter, Thomas. Bibliographisches Glossar des Hurritischen, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2012.
• Tischler, Johann, Hethitisches Handwörterbuch, Inssbruck, 2008.
• Tischler, Johann, Hethitisches Etymologisches Glossar T/D 2, Inssbruck, 1993.
• Waal, Willemijn J. I. Hittite Diplomatics. Studies in Ancient Document Format and Record Management (Studien zu den Boğazköy-Texten 57), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2015.
• Wilhelm, Gernot. “Epische Texte. Das hurritisch-hethitische "Lied der Freilassung"” ed. O. Kaiser, Texte der Umwelt des Alten Testaments. Ergänzungslieferung. 82-91. Gütersloh, 2001.
• Wilhelm, Gernot. “Ein Konflikt zwischen König und Ältestenversammlung”, ed. G. Wilhelm, Organization, Representation,and Symbols of Power in the Ancient Near East, Proceedings of the 54th Rencontre Assyriologique Internationaleat Würzburg, 20–25 July 2008. 155-166.Winona Lake, Indiana, 2012.
• Wilhelm, Gernot. “The Dispute on Manumission at Ebla: Why Does the Stormgod Descend to the Netherworld?”, Revue d’Assyriologie et d’Archéologie Orientale 107 (2013): 187-191.