Vergi Uyuşmazlıklarının İdari Aşamada Çözüm Yollarından Bir Tanesi Olarak Uzlaşma

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 45 - 57, 30.11.2018

Bahadır Sazak Doğan

Öz

Tarih boyunca devletlerin vatandaşlarına
sunduğu mal ve hizmet yelpazesi devamlı bir genişleme eğilimi içerisindedir. Bu
çerçevede, bu mal ve hizmet sunumunu gerçekleştirebilmek ve sürdürebilmek için gelire
gereksinim duyan devletler, -gelir kaynakları arasında en baskın bileşen olan-
vergi gelirlerini toplarlarken, vatandaşları ile etkileşime girmekte ve bazı
uyuşmazlıklarla karşı karşıya gelebilmektedirler. Anılan uyuşmazlıkların mümkün
olan en kısa zaman zarfında çözüme kavuşturulması hem gelir gereksinimini
karşılamak isteyen devletler hem de harcanabilir gelirinde düşüş gerçekleşecek
olan mükellefler açısından büyük bir öneme haizdir.

Bu kapsamda, devlet ile mükellefler
arasında meydana gelebilecek vergi uyuşmazlıkları, iki farklı yoldan
çözümlenebilmektedir. Bu yollardan ilki; daha yüksek maliyetli ve daha çok
vakit alıcı bir yol olan yargı yolu, diğeri ise; daha düşük maliyetli ve daha
barışçıl bir yol olan idari yoldur.

Bu makalede, vergi uyuşmazlıklarının,
yargı yoluna başvurulmadan, idari yoldan çözüm alternatiflerinden bir tanesi
olan uzlaşma kurumu irdelenmiş ve Türkiye’de uzlaşma kurumunun sonuçlarına dair
veriler ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Uzlaşma, Tarhiyat Sonrası Uzlaşma, Tarhiyat Öncesi Uzlaşma

Kaynakça

• Acar, İ. A., & Merter, M. E. (2004). Türkiye’ de 1990 Sonrası Dönemde Vergi Denetimi ve Vergi Denetiminde Etkinlik Sorunu. Maliye Dergisi, 147, 5-27.
• Akdoğan, A. (2013). Kamu Maliyesi (15. b.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Armağan, R. (2007). Türkiye'de Gelir ve Kurumlar Vergisi Oranlarında İndirimin Vergi Gelirleri Üzerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 227-252.
• Aslaner, H. (2016). Vergi Uyuşmazlıklarının İdari Aşamada Çözümünde Uzlaşma Müessesesi ve Etkinliği Sorunu. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 17, 273-300.
• Bilici , N. (2015). Vergi Hukuku (35. b.). Ankara: Savaş Yayınevi.
• Edizdoğan, N., Çetinkaya, Ö., & Gümüş , E. (2013). Kamu Maliyesi (5. b.). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Eker, A., & Bülbül, D. (2013). Kamu Maliyesi. Ankara: Özbaran Ofset Matbaacılık.
• Eroğlu, O., & Eftekin, Ö. Ö. (2015). Vergi Planlaması Çerçevesinde Uzlaşma Kurumu. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 233-250.
• Gelirler İdaresi Başkanlığı. (2007). Vergi Uyuşmazlıklarının İdare ile Çözümünde Uzlaşma. Yayın No. 22. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı.
• Gelirler İdaresi Başkanlığı. (2018). 2017 Yılı Faaliyet Raporu (Yayın No: 276). Ankara: Gelirler İdaresi Başkanlığı
• Gültekin, M. (2016). Vergi Uyuşmazlıklarının Çözüm Yollarından Uzlaşma. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 7, 575-607.
• Güncel Türkçe Sözlük. (tarih yok). Mayıs 17, 2018 tarihinde Türk Dil Kurumu: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_content&view=frontpage&Itemid=1 adresinden alındı
• Hocaoğlu, C. (2015). Vergi Hukukunda Uzlaşma. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 5(5), 491-515.
• Kalenderoğlu, M. (2012). Kamu Maliyesi Bütçe ve Borçlanma (12. b.). Ankara: Agon Bilgi Akademisi.
• Kırbaş, S. (2004). Vergi Hukuku (16. b.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kızılot, Ş., & Kızılot, Z. (2007). Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları (12. b.). Ankara: Yaklaşım Yayıncılık.
• Öncel , M., Kumrulu, A., & Çağan, N. (2007). Vergi Hukuku (14. b.). Ankara: Turhan Kitabevi.
• Savaşan, F., Altundemir, M. E., & Ulupınar, A. (2012). Vergi Uyuşmazlıklarının Çözüm Yollarının Nitel Araştırma Yöntemleriyle Karşılaştırılması. Maliye Dergisi, 162, 126-144.
• Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliği. (2011). T.C. Resmi Gazete, 15453, 31 Ekim 2011.
• Turmangil, C. (1987). Vergi Davasının Hukuki Niteliği. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 39(1), 125-156.
• Uluatam, Ö., & Methibay, Y. (2001). Vergi Hukuku (5. b.). Ankara: İmaj Yayınevi.
• Uzlaşma Yönetmeliği. (1999). T.C. Resmi Gazete, 4663, 3 Şubat 1999.
• Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. (2018). T.C. Resmi Gazete, 7103, 27 Mart 2018.
• Vergi Usul Kanunu. (1961). T.C. Resmi Gazete, 10703, 4 Ocak 1961.
• Yavaşlar, F. B. (2008). Türk Vergi Hukukunda Uzlaşma. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15(2), 309-337.
• Yılmaz, E. (2009). Uzlaşma Müessesesinin Hukuki Niteliği ve Temel Vergilendirme İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13(1-2), 321-351.