Yetişkin Bireylerin Tuz ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 3, 270 - 277, 22.12.2023

Nilüfer Altuntaş , Cansu Memiç İnan , Ayşe Özfer Özçelik

https://doi.org/10.58252/artukluder.1376088

Öz

Giriş: Bu çalışmanın amacı; yetişkin bireylerin tuz ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesidir.
Yöntem: Kesitsel olarak planlanan bu çalışmanın örneklemini, 20-64 yaş arası yetişkin bireyler oluşturmuştur.
Çalışma verileri, anket formu kullanılarak online (çevrimiçi) platformlar aracılığıyla toplanmıştır. Anket formunda; katılımcıların genel bilgileri, tuz ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik soru ve ifadeler yer almıştır. Yapılan tüm analizler %95 güven aralığı ve 0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan 510 bireyin %65.3’ünün kadın ve ortalama yaşın 38.1±8.4 yıl olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların %45.7’si alışveriş esnasında besin etiketleri üzerinde yer alan tuz/sodyum içeriği bilgisini hiç kontrol etmediklerini, %49.0’u alışveriş esnasında besin etiketlerinde yer alan tuz/sodyum miktarı bilgisinin yiyecek ve içecek satın alma durumlarını etkilemediğini belirtmişlerdir. Tuz tüketimini azaltmak için beslenmesine dikkat edenler, örneklemin %55.5’ini oluşturmuştur. Öğrenim durumu yüksek olan ve tuz tüketimini azaltmak için beslenmesine dikkat eden bireylerin tuz ile ilgili bilgi ve tutum puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Cinsiyet değişkeninin; sadece tuz ile ilgili bilgi puanını etkilediği ve kadınlarda tuz ile ilgili bilgi puanının erkeklerden daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.05).
Sonuç: Bu çalışmanın sonuçları; katılımcıların tuz ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının tuzu azaltmaya yönelik olmadığını göstermiştir. Dolayısıyla Türkiye’de tuz tüketiminin azaltılmasına yönelik bireylerde farkındalığın artırılması için eğitici programlara devam edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Tuz, Bilgi, Tutum, Davranış

Evaluation of Adult Individuals’ Knowledge, Attitudes and Behaviors about Salt

Öz

Introduction: The aim of this study is to determine the knowledge, attitudes and behaviors of adult individuals about salt.
Methods: The sample of this cross-sectional study consisted of adult individuals between the ages of 20-64. Study data were collected through online platforms using a questionnaire. In the questionnaire form, there were questions and statements to determine the general information of the participants, their knowledge, attitudes and behaviors about salt. All analyzes were evaluated at 95% confidence interval and 0.05 significance level.
Results: 65.3% of the 510 individuals participating in the study were women and the mean age was 38.1±8.4 years. 45.7% of the participants stated that they never checked the salt/sodium content information on the food labels during shopping, 49.0% stated that the salt/sodium content information on the food labels during shopping did not affect their food and beverage purchasing status. Those who paid attention to their diet to reduce salt consumption constituted 55.5% of the sample. It has been determined that some demographic variables affect the salt-related knowledge and attitude scores, and individuals with high educational status and who pay attention to their diet to reduce salt consumption have higher salt-related knowledge and attitude scores (p<0.05). It was found that the gender variable only affected the salt-related knowledge score, and the salt-related knowledge score was higher in women than in men (p<0.05).
Conclusion: The results of this study showed that the knowledge, attitudes and behaviors of the participants regarding salt were not directed towards salt reduction and educational programs should be continued to raise awareness among individuals to reduce salt consumption in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Salt, Knowledge, Attitude, Behavior

Kaynakça

• Türkiye Hanehalkı Sağlık Araştırması: Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Risk Faktörleri Prevalansı 2017 (STEPS). Editörler: Üner S, Balcılar M, Ergüder T. Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi, Ankara, 2018. Erişim tarihi: 17.11.2023. Erişim linki: https://www.who.int/publications/m/item/2017-steps-country-report-turkey-(turkish)
• Türkiye Sağlık Platformu. Ulusal ve uluslararası ölçekte sağlık finansmanında hastalık yükü: Sağlık Finansmanı Raporu 2021. Erişim tarihi: 10.08.2023. Erişim linki: https://tusap.org/wp-content/uploads/2021/06/16-16nciTOPLANTI_yeni.pdf
• WHO. Preventing non-communicable diseases in adolescents and young adults. World Health Organization 2022. Erişim tarihi: 10.08.2023. Erişim linki: https://www3.paho.org/hq/index.php?option=com_contentview=article&id=6680:2012-preventing-non-communicable-diseases-adolescents-youngadults&Itemid=135&lang=en
• Mozaffarian D, Fahimi S, Singh GM, Micha R, Khatibzadeh S, Engell RE. et al. Global sodium consumption and death from cardiovascular causes. New England Journal of Medicine. 2014; 371(7):624-634. doi: 10.1056/NEJMoa1304127
• World Health Organization. Reducing salt intake in populations: report of a WHO forum and technical meeting, 5-7 October 2006.
• Campbell NR, Whelton PK, Orias M, Wainford RD, Cappuccio FP, Ide N. et al. World hypertension league, resolve to save lives and international society of hypertension dietary sodium (salt) global call to action. Journal of Human Hypertension. 2023;37(6):428-437. doi: 10.1038/s41371-022-00690-0
• Erdem Y, Arici M, Altun B, Turgan C, Sindel S, Erbay B. et al. The relationship between hypertension and salt intake in Turkish population: SALTURK study. Blood Pressure. 2010;19(5):313-318. doi: 10.3109/08037051003802541
• Erdem Y, Akpolat T, Derici Ü, Şengül Ş, Ertürk Ş, Ulusoy Ş, et al. Dietary sources of high sodium intake in Turkey: SALTURK II. Nutrients. 2017; 9(9):933. doi: 10.3390/nu9090933
• Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA). T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü 2017. Erişim tarihi: 15.08.2023. Erişim linki: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/TBSA_RAPOR_KITAP_20.08.pdf
• Bhat S, Marklund M, Henry ME, Appel LJ, Croft KD, Neal B. et al. A systematic review of the sources of dietary salt around the world. Advances in Nutrition. 2020;11(3):677-686. doi: 10.1093/advances/nmz134
• Takimoto H, Saito A, Htun NC, Abe K. Food items contributing to high dietary salt intake among Japanese adults in the 2012 National Health and Nutrition Survey. Hypertension Research. 2018;41(3):209-212. doi: 10.1038/s41440-017-0007-z
• Shao S, Hua Y, Yang Y, et al. Salt reduction in China: a state-of-the-art review. Risk Management and Healthcare Policy. 2017;10:17-28. doi: 10.2147/RMHP.S75918
• WHO. A comprehensive global monitoring framework including indicators and a set of voluntary global targets for the prevention and control of noncommunicable diseases. Geneva: World Health Organization 2012.
• Vayısoğlu SK, Emine Ö, Ayşe K, Merve A. Yetişkinlerde Tuz Tüketim Özellikleri ve Etiket Okuma Alişkanliğiyla İlişkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2022;10(2):627-640. doi: 10.33715/inonusaglik.1045511
• Süren T. Tüketicilerin Tuz ve Tuzlu Gıda Tüketimine İlişkin Bilgi ve Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 2022;6(3):790-805.
• Uzun SU, Özdemir C, Zencir M. Pamukkale Üniversitesi Öğrencilerinin Tuz Kullanımı ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları. Firat Tip Dergisi. 2016;21(4):187-194.
• Aparna P, Salve HR, Anand K, Ramakrishnan L, Gupta SK, Nongkynrih B. Knowledge and behaviors related to dietary salt and sources of dietary sodium in north India. Journal of Family Medicine and Primary Care. 2019; 8(3):846-852. doi: 10.4103/jfmpc.jfmpc_49_19
• Hanbazaza MA, Mumena WA. Knowledge and practices related to salt intake among saudi adults. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2020;17(16):5749. doi: 10.3390/ijerph17165749
• Fan F, Li Y, Li L, Nie X, Zhang P, Li Y. et al. Salt-Related Knowledge, Attitudes, and Behaviors and Their Relationship with 24-Hour Urinary Sodium Excretion in Chinese Adults. Nutrients. 2022;14(20):4404. doi: 10.3390/nu14204404
• Land MA, Webster J, Christoforou A, Johnson C, Trevena H, Hodgins F. et al. The association of knowledge, attitudes and behaviours related to salt with 24-hour urinary sodium excretion. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 2014;11(1):1-8. doi: 10.1186/1479-5868-11-47
• Khokhar D, Nowson CA, Margerison C, Bolam B, Grimes CA. Knowledge and attitudes are related to selected salt-specific behaviours among Australian parents. Nutrients. 2018;10(6):720. doi: 10.3390/nu10060720
• Charlton K, Yeatman H, Houweling F, Guenon S. Urinary sodium excretion, dietary sources of sodium intake and knowledge and practices around salt use in a group of healthy Australian women. Australian and New Zealand Journal of Public Health. 2010;34(4):356-363. doi: 10.1111/j.1753-6405.2010.00566.x
• Grimes CA, Kelley SJ, Stanley S, et al. Knowledge, attitudes and behaviours related to dietary salt among adults in the state of Victoria, Australia 2015. BMC Public Health. 2017;17(1):1-16. doi: 10.1186/s12889-017-4451-0
• Wickramasekaran RN, Gase LN, Green G, Wood M, Kuo T. Consumer knowledge, attitudes, and behaviors of sodium intake and reduction strategies in Los Angeles County. Californian Journal of Health Promotion. 2016;14(2):35-44. doi: 10.32398/cjhp.v14i2.1873
• Chen S, Shan LC, Tao W, Bolam B, Webster J, Khokhar D. et al. A survey of Chinese consumers’ knowledge, beliefs and behavioural intentions regarding salt intake and salt reduction. Public Health Nutrition. 2020;23(8):1450-1459. doi: 10.1017/S1368980019003689
• Iaccarino Idelson P, D’Elia L, Cairella G, et al. Salt and health: Survey on knowledge and salt intake related behaviour in Italy. Nutrients. 2020;12(2):279. doi: 10.3390/nu12020279
• Inchley J, Currie D, Young T. (2016). Growing up unequal: gender and socioeconomic differences in young people's health and well-being. Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) study: international report from the 2013/2014 survey (No. 7). World Health Organization.
• Ghimire K, Adhikari TB, Rijal A, Kallestrup P, Henry ME, Neupane D. Knowledge, attitudes, and practices related to salt consumption in Nepal: Findings from the community‐based management of non‐communicable diseases project in Nepal (COBIN). The Journal of Clinical Hypertension. 2019;21(6):739-748. doi: 10.1111/jch.13544
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Tuz Azaltma Programı 2018. Erişim tarihi: 15.08.2023. Erişim linki: https://www.saglik.gov.tr/TR,52848/turkiye-tuz-azaltma-programi-15112018.html
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Şeker ve Tuz Kullanımında Düzenleme. Erişim tarihi: 20.08.2023. Erişim linki: https://www.saglik.gov.tr/TR,616/seker-ve-tuz-kullaniminda-duzenleme.html