The Ideological Centextual Knowledge Of Da'wah Discourse and the Institutionalization of Da'wat

Yıl 2025, Sayı: 15, 61 - 78, 27.03.2025

Taylan Can Doğanay

Öz

This study examines the historical and ideological context of Da'wah discourse, addressing its role in the social and political transformations of Islam. Da'wah discourse, shaped by the expansion of the Islamic world and socio-economic changes, has provided an ideological framework that strengthens the unity and resilience of Muslim societies. The concept of Da'wah, developed through the Prophet Muhammad's mission, evolved into influential discourse and organizational forms at an international level in the modern era. Organizations such as Rabitat al-Alam al-Islami and Jamaat-e-Islami have deepened the social and political representation of Da'wah discourse, creating a multidimensional platform for identity and solidarity among Muslim communities. In this context, the study analyzes the historical process that defines the modern ideological and cognitive coordinates of Da'wah discourse.

Anahtar Kelimeler

Ideology, Discourse, Islamisim

Dava Söyleminin İdeolojik Bağlam Bilgisi ve Davetin Kurumsallaşması

Öz

Bu çalışma, dava söyleminin tarihsel ve ideolojik bağlamını inceleyerek, İslam’ın sosyal ve siyasal dönüşümlerindeki rolünü ele almaktadır. Dava söylemi, İslam coğrafyasının genişlemesi ve siyasi-ekonomik değişimlerle şekillenmiş, Müslüman toplumların birliğini ve direncini pekiştiren bir ideolojik çerçeve sunmuştur. Hz. Peygamber’in risaletiyle gelişen dava anlayışı, modern dönemde uluslararası düzeyde etkili söylem ve örgütlenme biçimlerine evrilmiştir. Rabitat al-Alam al-İslami ve Cemaat-i İslami gibi teşkilatlar, dava söyleminin sosyal ve siyasal temsilini derinleştirerek, Müslüman toplumlar için çok boyutlu bir kimlik ve dayanışma zemini oluşturmuştur. Araştırma bu bağlamda, dava söyleminin modern ideolojik bilişsel koordinatı belirleyen tarihsel süreci analiz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İdeoloji, Söylem, İslamcılık

Kaynakça

• Referans1 Ahsan, M. (1993). Cemaat-i İslami. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 7, 291-293.
• Referans2 Aksu, A. (2008). İslam’da Da’vet ve Da’vet Kitapları Üzerine Bazı Mülahazalar. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 12(2), 7-33.
• Referans3 Algül, H. (2006). Mus’ab Bin Umeyr. TDV İslam Ansiklopedisi. Cilt 31, 226-227.
• Referans4 Althusser, L. (2000). Özeleştiri Ögeleri. Belge Yayınları.
• Referans5 Altıntaş, H. (1986). Tasavvuf Tarihi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Referans6 Blackedge, A. (2005). Discourse and Power in a Multilingual World. University of Birmingham.
• Referans Çağrıcı, M. (1994). Da’vet. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 9, 16-19.
• Referans7 Çetin, A. (2004). Memlukler Devrinde Karimi Tüccarları. Tarih Araştırmaları Dergisi. 22(35), 71-87.
• Referans8 Cebeci, S. (2017). İslam’ın İlk Devrinde Kültürel Dönüşümün Aracı Olarak Eğitim. Karşılaştırmalı Dini Araştırmalar Dergisi. 12(20), 101-106.
• Referans9 Chilton, P. (2005). Missing Links in Mainstream CDA: Modules, Blends and the Critical In: A New Agenda in Critical Discourse Analysis: Theory, Methodology and Interdisciplinarity, edited by Ruth Wodak and Paul Chilton, 19-52. John Benjamins Publishing.
• Referans10 Demirli, E. (2008). Sadreddin Konevi. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 35, 420-425.
• Referans11 Dijk, T. A. van. (2001). Multidisciplinary CDA: A Plea for Diversity. In: Methods of Critical Discourse Analysis, edited by Ruth Wodak and Michael Meyer, 95-120. SAGE Publications.
• Referans12 Dijk, T. A. van. (2005). Contextual Knowledge Management in Discourse Production: A CDA Perspective. In: A New Agenda in Critical Discourse Analysis: Theory, Methodology and Interdisciplinarity, edited by Ruth Wodak and Paul Chilton, 71-100. John Benjamins Publishing.
• Referans13 Dijk, T. A. van. (2008). Discourse and Context: A Sociocognitive Approach. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511481499
• Referans14 Durna, T. & Kubilay, Ç. (2010). Söylem Kuramları ve Eleştirel Söylem Çözümlemeler. In: Medyadan Söylemler, edited by Tezcan Durna, 47-82. Libra Yayıncılık.
• Referans15 Edwards, B. M. (2005). Islamic Fundamentalism since 1945. Routledge.
• Referans16 Fairclough, N. (1995). Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language. Longman.
• Referans17 Fairclough, N. (2001). Critical Discourse Analysis as a Method in Social Scientific Research. In: Methods of Critical Discourse Analysis, edited by Ruth Wodak and Michael Meyer, 121-138. SAGE Publications.
• Referans18 Fairclough, N. (2015). Dil ve İdeoloji. In: Söylem ve İdeoloji, edited by Barış Çoban and Zeynep Özarslan, 121-136. Su Yayınları.
• Referans19 Foucault, M. (2014). Özne ve İktidar. Ayrıntı Yayınları.
• Referans20 Gramsci, A. (1986). Hapishane Defterleri: Tarih, Politika, Felsefe ve Kültür Sorunları Üzerine Seçme Metinler. Translated by Kenan Somer. Onur Yayınları.
• Referans21 Hall, S. (2009). Representation Cultural Representations and Signifying Practices. Sage Publications.
• Referans22 İnalcık, H., Lowry, H. W., & Kreiser, K. (1999). Osmanlı Araştırmaları XIX. Kitap Matbaacılık.
• Referans23 Konukçu, E. (1998). Haydarabad. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 17, 30-31.
• Referans24 Köksal, A. C., & Dönmez, İ. K. (2012). Usul-i Fıkıh. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 42, 201-210.
• Referans25 Kurtuluş, R. (1994). Ecmir. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 10, 384-385.
• Referans26 Laclau, E., & Mouffe, C. (1992). Hegemonya ve Sosyalist Strateji. Birikim Yayınları.
• Referans27 Mantran, R., (1981). İslam’ın Yayılış Tarihi (VII-XI. Yüzyıllar). Translated by İsmet Kayaoğlu. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Referans28 Mayr, A. (1998). Language and Power: An Introduction to Institutional Discourse. Continuum International Publishing.
• Referans29 Merad, A. (1993). Çağdaş İslam. Translated by Cüneyt Akalın. İletişim Yayınları.
• Referans30 Öz, M. (1993). Dai. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 8, 420-421.
• Referans31 Öz, M. (2016). Mukaddime-i İbn-i Haldun Tercümesi. Vakıflar Dergisi. 46, 197-199.
• Referans32 Önkal, A. (2010). Rasulüllah’ın İslam’a Davet Metodu. Kardelen Yayınları.
• Referans33 Rahman, F. (2003). Revival and Reform in Islam: A Study of Islamic Fundamentalism. Oneworld Publications.
• Referans34 Saussure, F. de. (1998). Genel Dil Bilim Dersleri. Translated by Berke Vardar. Multilingual.
• Referans35 Uludağ, S. (1997). Hallac-ı Mansur. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 15, 377-381.
• Referans36 Wodak, R. (2001). The Discourse Historical Approach. In: Methods of Critical Discourse Analysis, edited by Ruth Wodak and Michael Meyer, 63-94. SAGE Publications.
• Referans37 Wodak, R., & Weiss, G. (2005). Analyzing European Union Discourse: Theories and Applications. In: A New Agenda in Critical Discourse Analysis: Theory, Methodology and Interdisciplinarity, edited by Ruth Wodak and Paul Chilton, 121-136. John Benjamins Publishing.
• Referans38 Yavuz, C. (1994). Dava. TDV İslam Ansiklopedisi Cilt 9, 12-16.
• Referans39 Yılmaz, H. (1996). Kur’an’ın Işığında İslam’a Davet. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1, 333-346.