The Effect of Carbon Dioxide Emissions and Economic Growth on Health Variables In G-7 Countries: Panel Data Analysis

Yıl 2025, Sayı: 15, 1 - 20, 27.03.2025

Ayşe Eryer

Öz

Meeting the unlimited needs of individuals with limited resources creates many negative consequences in terms of environmental quality. As production activities and world population increased rapidly with the Industrial Revolution, this situation also caused environmental degradation on a global scale. In order to increase economic growth, deterioration in environmental quality negatively affects individual and community health, reduces the quality of life and increases mortality rates. As a matter of fact, this situation causes the health indicators in the countries to be negatively affected and the health expenditures to increase. In this context, in this study, the effects of carbon emissions and economic growth on life expectancy at birth, infant mortality rate, health expenditures and crude mortality rate were examined using panel data analysis using the 1992-2022 data set in G-7 countries. In the results obtained in the study where the AMG (Extended Average Group) coefficient estimator was used; while it was determined that the effect of carbon dioxide emissions and economic growth on life expectancy at birth was statistically insignificant in the first model in the whole panel, it was determined that the effect of carbon dioxide emissions and economic growth on health expenditures was significant in the second model. In the empirical results, the effect of carbon emissions on crude mortality rate in the third model was found to be significant both on a panel-wide and countryby-country basis, while the effect of carbon emissions and economic growth on infant mortality rate in the fourth model was found to be statistically insignificant on a panel-wide basis.

Anahtar Kelimeler

Environmental Degradation, Carbon Emission, Health Indicators, Economic Growth, G-7 Countries.

G-7 Ülkelerinde Karbondioksit Emisyonu ve Ekonomik Büyümenin Sağlık Değişkenleri Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi

Öz

Bireylerin sınırsız ihtiyaçlarının sınırlı kaynaklarla karşılanabilmesi çevresel kalite açısından pek çok olumsuz neticeler ortaya çıkarmaktadır. Endüstri Devrimiyle birlikte üretim faaliyetleri ve dünya nüfusu hızlı bir biçimde arttığından bu durum küresel boyutta çevresel bozulmalara da sebebiyet vermiştir. İktisadi büyümeyi artırmak adına çevresel kalitedeki bozulmalar birey ve toplum sağlığını olumsuz etkilemekte, hayat kalitesini azaltmakta, ölüm oranlarını artırmaktadır. Nitekim bu durum ise ülkelerde sağlık göstergelerinin olumsuz bir şekilde etkilenmesine ve sağlık harcamalarının da artmasına sebebiyet vermektedir. Bu kapsamda bu çalışmada G-7 ülkelerinde 1992-2022 dönemi veri seti kullanılarak karbon emisyonu ve iktisadi büyümenin doğuşta yaşam beklentisi, bebek ölüm hızı, sağlık harcamaları ve kaba ölüm hızı üzerindeki etkisi panel veri analizi ile incelenmiştir. AMG (Genişletilmiş Ortalama Grup) katsayı tahmincisinin kullanıldığı çalışmada elde edilen sonuçlarda; panelin genelinde ilk modelde doğuşta yaşam beklentisi üzerinde karbondioksit emisyonun ve iktisadi büyümenin istatistiksel olarak etkisinin anlamsız olduğu tespit edilirken, ikinci modelde karbondioksit emisyonu ve ekonomik büyümenin sağlık harcamaları üzerinde etkisinin anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Ampirik sonuçlarda üçüncü modelde karbon emisyonun kaba ölüm oranı üzerindeki etkisi panel genelinde ve ülke bazında anlamlı elde edilirken, dördüncü modelde panel genelinde karbon emisyonunun ve ekonomik büyümenin bebek ölüm oranı üzerindeki etkisi ise istatistiksel olarak anlamsız elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Bozulma, Karbon Emisyonu, Sağlık Göstergeleri, G-7 Ülkeleri

Kaynakça

• Referans1 Abdullah, H., Azam, M. ve Zakariya, S. K. (2016). The Impact of Environmental Quality on Public Health Expenditure in Malaysia, Asia Pacific Journal of Advanced Business and Social Studies, 2(2), 365-379.
• Referans2 Ageli, M. M. (2022). Bootstrap ARDL on Health Expenditure, Green Energy, Environmental Sustainability, and Economic Growth Nexus in Saudi Arabia. Frontiers in Environmental Science, 10, 1–11
• Referans3 Akbar, A., Rehman, A., Ullh, I., Zeeshan, M. ve Fahridi, F. A. A., (2020). Unraveling the Dynamic Nexus Between Trade Liberalization, Energy Consumption, CO2 Emissions, and Health Expenditure in Southeast Asian Countries, Risk Manag Healthc Policy, 13, 1915-1927.
• Referans4 Apergis, N. & Payne, E., (2010). The Emissions, Energy Consumption, And Growth Nexus: Evidence From The Commonwealth of Independent States, Energy Policy, 38, 650–655
• Referans5 Blum, H, L., (1974). Planning for Health, Development and Application of Social Change Theory, New York, Human Sciences Press, 662s.
• Referans6 Boachie, M. F., Mensah, I. O., Sobiesuo, P., Immurana, M., Iddrisu, A. ve Kyei-Brobbey, I.(2014). Determinants of Public Expenditure in Ghana: a Cointegration Analysis. Journal of Behavioral Economics, Finance, Entrepreneurship, Accounting and Transport, 2(2), 35-40.
• Referans7 Cafrı, R. (2020). İktisadi ve İdari Bilimlerde Akademik Çalışmalar. İçinde Z. Gölen, Y. Akay Unvan & S. Özer (Eds), Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Sosyo-Ekonomik ve Çevresel Belirleyicilerinin Bir Analizi (ss 341-353). I. Basım
• Referans8 Chaabouni, S., Zghidi, N. & Ben Mbarek, M. (2016). On The Causal Dynamics Between CO2 Emissions, Health Expenditures and Economic Growth, Sustainable Cities and Society, 22, 184-191.
• Referans9 Baloğlu, B., (2006). Ekonomik ve Sosyolojik Bakış Açısıyla Sağlık ve Hastalık, Der Yayınevi, No: 389, İstanbul, 158 s.
• Referans10 Bozkuş. S.(2024). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: G-20 Ülkeleri Ve Türkiye Örneği, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Malatya.
• Referans11 Corvalán, C. F., Kjellström, T ve Smith, K. R. (1999). “Health, Environment And Sustainable Development: Identifying Links and Indicators to Promote Action, Epidemiology, 10 (5), 656-660
• Referans12 Çalışkan, Z., (2008). Sağlık Ekonomisi, Kavramsal Bir Yaklaşım, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26 (2), 29-50.
• Referans13 Çelik, Y. (2019). Sağlık Ekonomisi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Referans14 Eberhardt, M. ve Bond, S. (2009). Cross-Section Dependence in Nonstationary Panel Models, A Novel Estimator, MPRA Paper No. 17692, 1-26
• Referans15 Ecevit, E. ve Çetin, M. (2016). Ekonomik Büyüme ve Çevre Kirliliğinin Sağlık Üzerindeki Etkisi: Türkiye İle İlgili Ampirik Kanıt, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(48), 83-98. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/282795
• Referans16 Ekinci, R. ve Dolu, A. (2020). Sağlık Harcamaları ve Sağlık Sektörü Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Sağlık Ekonomisi Makro ve Mikro Yaklaşımlar (ss. 39-68). Ankara: Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti.
• Referans17 Ertürkmen, G. (2023). Küreselleşme ve Ekonomik Büyümenin Tüketim Üzerindeki Etkisi: BRICS Ülkelerinden Kanıtlar. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 6 (Özel Sayı).
• Referans18 Ghorashi, N., ve Rad, A. A. (2017). CO2 Emissions, Health Expenditures and Economic Growth in Iran: Appication of Dynamic Simultaneous Equation Models. Journal of Community Health Research, 6(2), 109-116.
• Referans19 Gündüz, M. (2019). Healthcare Expenditure and Carbon Footprint in The USA: Evidence From Hidden Cointegration Approach, The European Journal of Health Economics, 21, 801-811.
• Referans20 Halıcıoğlu, F. (2011). Modelling life expectancy in Turkey. Economic Modelling, 28(5), 2075– 2082.
• Referans21 Hasnawati, S., Usman, M., Elfaki, F. A., Faisol, A., & Russel, E. (2024). Modeling the Relationship between Life Expec-tancy, Population Growth, Carbon Dioxide Emission, and GDP Growth in Indonesia. International Journal of Energy Economics and Policy, 14(4), 484-500. doi:10.32479/ijeep.16303.
• Referans22 Ibadullahyeva, J., Jumaniyazova, K., Azimzadeh, S., Cangür, S. ve Esen, F.(2019). Çevre Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri, Türk Tıp Öğrencileri Araştırmaları Dergisi, 1(3), 52-58
• Referans23 Javanshirova, Z.(2024). The effect of Carbon Emission on Life Expectancy: Evidence from Azerbaijan, Journal of Sustainable Development Issues, 2(2), 67-75.
• Referans24 Jerrett, M., Eyles, J., Dufournaud, C. ve Birch, S. (2003). Environmental Influences On Healthcare Expenditures: An Exploratory Analysis From Ontario, Canada. Journal of Epidemiology and Community Health, 57(5), 334-338.
• Referans25 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1732448/pdf/v057p00334.pdf
• Referans26 Kurşun, A. & Rakıcı, C.(2014). Türkiye ve Sosyal Refah Devletlerindeki Sağlık Harcamalarının Analizi, İnsan Hakları Yıllığı, 32. ss. 77-105.
• Referans27 Künü, S. ve Levent, C.(2023). Sağlık Harcamaları, CO2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Seçilmiş AB Ülkeleri Örneği, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 9(1), 95-110.
• Referans28 Moosa, N., ve Pham, H. N. A. (2019). The Effect Of Environmental Degradation On The Financing Of Healthcare, Emerging Markets Finance And Trade, 55(2), 237-250.
• Referans29 Mutlu, A. ve A. Işık, (2012). Sağlık Ekonomisine Giriş, Ekin Basım Yayın Dağıtım
• Referans30 Narayan, P. K. ve Narayan, S. (2008). Does Environmental Quality Influence Health Expenditures? Empirical Evidence from A Panel of Selected OECD Countries, Ecological Economics, 65(2), 367-374.
• Referans31 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0921800907003941.
• Referans32 Oyelade, AO., Tijani OD., Wakile, MO ve Kanimodo, AL., (2020). Environmental Quality and its Attendant Effect on Human Health: New Evidence From Panel Quantile Regression For Anglophone Countries in West Africa, Int Immunol, 8(4), 89–95.
• Referans33 Pehlivan, C., Han, A. ve Bingöl, N., (2020). G20 Ülkelerinde CO2 Emisyonu ve Enerji Tüketiminin Sosyal ve Ekonomik Değişkenler Üzerindeki Etkisi, Beykoz Akademi Dergisi, 8(1), 334-348.
• Referans34 Pesaran, H. M. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels, University of Cambridge Working Paper, No: 0435.
• Referans35 Pesaran, M. H., & Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels, Journal of Econometrics, 142(1), 50–93.
• Referans36 Polat, M. A. ve Ergün, S. (2018). Yapısal Kırılma Altında Türkiye’de Ekonomik Büyüme, CO2 Emisyonu ve Sağlık Harcamaları İlişkisi, Business and Economics Research Journal, 9(3), 481-497.
• Referans37 Resmi Gazete, (1961). 224 Sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun, R.G Sayısı, 10705, R.G. Tarihi, 12.01.1961
• Referans38 Saida, Z. ve Kais, S. (2018). Environmental Pollution, Health Expenditure and Economic Growth and in The Sub-Saharan Africa Countries: Panel ARDL Approach, Sustainable Cities and Society, 41, 833-840
• Referans39 Saygılı, M. (2019). Sağlık Statüsü Belirleyicisi Olarak Çevre, Ed. Fatih Budak, Siyasal Kitabevi, ss.67-100
• Referans40 Somunoğlu, S., (1999). Kavramsal Açıdan Sağlık, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 4 (1), 52- 62.
• Referans41 Somunoğlu, S., (2012). Sağlık- Sağlık Hizmetleri ve Türk Sağlık Sistemi, Sağlık Kurumları Yönetimi-I, (Editör, Mehtap TATAR), Anadolu Üniversitesi, TC Anadolu Üniversitesi Yayını No,2631, Açıköğretim Fakültesi Yayını No,1599, Eskişehir, 2-26.
• Referans42 Şengönül, A., Karadaş, H.A. ve Koşaroğlu, M.(2019). Sera Gazı Emisyonu ve Sağlık Harcamaları İlişkisinin ASEAN Ülkeleri İçin Analizi”, ENSCON-19 Ağustos, International Congress of Energy, Economy and Security, 178-184.
• Referans43 Tatoğlu, Y.F., (2023). İleri Panel Veri Analizi: Stata Uygulamalı, İstanbul, Beta Yayını.
• Referans44 Tıraş, H. H. (2018). Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, Panel Nedensellik Analizleri, (Doktora Tezi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans45 Topaloğlu, E. ve Atay, A.(2020). Kategorik Verilerin Analizinde Logaritmik Doğrusal Modellerin Kullanımı: İntihar Olasılığı Verileri Üzerine Bir Uygulama, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 565-580
• Referans46 Topuz, S.G.(2021). Gelişmekte Olan Ülkelerde Finansal Gelişmenin Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi,07(01), 7-15.
• Referans47 Tüylüoğlu, Ş. ve Tekin, M. (2009). Gelir Düzeyi ve Sağlık Harcamalarının Beklenen Yaşam Süresi ve Bebek Ölüm Oranı Üzerindeki Etkileri, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (1), 1-31.
• Referans48 Ulutürk., S. (2015). Sağlık Ekonomisi, Sağlık Statüsü, Sağlığın Ölçülmesinde Kullanılan Ölçütler Ve Önemi, Türkiye Örneği, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52 (603), 47-63.
• Referans49 Ustundağ, E. (2024). Çevre Kirliliğinin Sağlık Harcamalarına Etkisi: GMM Yöntemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26(46), 603-620.
• Referans50 Wang, Z., Asghar, M. M., Zaidi, S. A. H. ve Wang, B. (2019). Dynamic linkages among CO2 Emissions, Health Expenditures, and Economic Growth: Empirical Evidence from Pakistan, Environmental Science And Pollution Research, 26(15).
• Referans51 WHO, (1948). Constitution of the World Health Organization, In Basic Documents, 5th Edition,. Geneva, Switzerland.
• Referan52 WHO, (1997). Health and Environment in Sustainable Development: Five Years After the Earth Summit, Executive Summary. Genova.
• Referans53 Yazdi, S. K., Tahmasebi, Z. ve Mastorakis, N. (2014). Public Healthcare Eupenditure and Environmental Quality in Iran, Recent Advances in Applied Economics, No. 233.