Aydınlatılmış kent parklarının kullanıcılar tarafından değerlendirilmesi: Meydan parkı ve Atapark örnekleri

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 137 - 151, 15.10.2017

Banu Çiçek Kurdoğlu Tuğba Üstün Topal

https://doi.org/10.17474/artvinofd.289510

Cited By: 4

Öz

Bu
çalışma ile kentsel park alanlarında yapılan aydınlatmaların kullanıcı
üzerindeki etkileri ile kullanıcıların aydınlatmayı beğenisi ve tercihlerini
sorgulamak, mevcut tasarımın estetik olarak kullanıcılar üzerinde yarattığı
etkiyi irdelemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda kullanılma ilkeleri, kentteki
konumları, erişilebilirlikleri ve sahip oldukları nitelikler bakımından benzer
sayılabilecek özelliklere sahip olan ancak, kullanılan aydınlatma tip ve
teknikleri açısından geleneksel ve modern olmak üzere iki farklı yaklaşımın
görüldüğü iki kent parkı çalışma alanı olarak seçilmiştir. Bu amaç
doğrultusunda, her iki parkın da kendi kullanıcılarına aydınlatma tasarımı ile
ilgili hazırlanan anket çalışması uygulanmıştır. Ankette öncelikle
kullanıcıları tanımaya ve kullanımları belirlemeye yönelik sorular sorulduktan
sonra her iki parkın aydınlatılmış mekân bileşen ve öğelerinin (yaya yolları ve
merdivenler, oturma alanları vb.) kullanıcılar tarafından anlamsal açıdan
değerlendirilmesi için “anlamsal farklılaşım ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin
istatistik analizleri sonucunda Meydan Parkı’nın %75, Atapark’ın %76 güvenli
bulunduğu, mekân bileşen ve öğelerinden oturma alanlarının her iki park için
sırasıyla 3.46, 3.21 değerleriyle güven verici; 3.38, 3.34 ile dinlendirici;
3.25, 3.04 ile hareketli; su elemanlarının 3.68, 3.60 ile güven verici;
bitkisel elemanların da 3.13, 3.02 ile güven verici, 3.04, 3.12 ile etkili,
3.19, 3.09 ile ferahlatıcı olarak nitelendirdiği görülmüştür. Bu sonuçlar ile,
Meydan Parkı ve Atapark’ın aydınlatma tip ve teknikleri açısından farklılıklar
göstermesine karşın, bu durumun aydınlatmanın güvenlik, estetik ve ekonomik
yönden sağladığı katkılar açısından büyük farklılıklara sebep olmadığı, benzer
şekilde kullanıcılarının aydınlatma ile ilgili beğeni ve tercihlerinde de büyük
farklılıklar olmadığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Aydınlatma , kent parkı , anket , Meydan Parkı , Atapark , Trabzon

Evaluation of illuminated city parks by users: Meydan park and Atapark examples

Öz

With this study, it is
aimed to investigate the effects of illumination in urban park areas on the
user, inquire about liking and preferences of the users about illumination and
examine the aesthetic effect of the current design on users.  In this respect, two urban parks were chosen
as the study area which have similar characteristics in terms of their usage
principles, their location, accessibility and qualities in the city, but with
two different approaches: traditional and modern, in terms of lighting types
and techniques used. For this purpose, a questionnaire which prepared about
lighting design was applied to their own users of both parks. After asking
questions to identify users and determine their usage, "Semantic
differentiation scale" was used for the semantic assessment of illuminated
place components and elements of the two parks (pedestrian paths and ladders,
seating areas, etc.) by the users. As a result of the statistical analysis of
the data, it was seen that 75% of Meydan Park and 76% of Atapark are safe,
place components and elements respectively for both parks, seating areas are
reassuring with values of 3.46, 3.21; resting with 3.38, 3.34; moving with
3.25, 3.04; water elements reassuring with 3.68, 3.60; herbal elements were
reassuring with 3.13, 3.02, effective with 3.04, 3.12, refreshing with 3.19,
3.09. These results show that although Meydan Park and Atapark differ in terms
of lighting types and techniques, this does not cause great differences in
terms of contribution from the security, aesthetics and economics, and
similarly there is no big difference in users' liking and preferences related
to lighting

Anahtar Kelimeler

Lighting , Urban park , Questionnaire , Meydan Park , Atapark , Trabzon

Kaynakça

• Sözen MŞ (2000) Aydınlatma ve Kent Güzelleştirme. 3. Ulusal Aydınlatma Kongresi Bildiriler Kitabı. Aydınlatma Türk Milli Komitesi, İTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi, İstanbul. 116-120.
• Sözen MŞ (2003) Aydınlatma Tasarımında Mimarın ve Elektrik Mühendisinin Rolü, II. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu ve Sergisi, 8-10 Kasım, Diyarbakır.
• Sözen MŞ, Geçioğlu E (2007) Kent Aydınlatmada Reklam Öğeleri, 4. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, 13-15 Aralık, İzmir.
• Şahin D (2012) Aydınlatma Tasarımının Kullanıcı Üzerindeki Fizyolojik ve Psikolojik Etkileri Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Çevre Kontrolü ve Yapı Teknolojisi Programı, İstanbul.
• Üstün T (2014) Kentsel Park Aydınlatmalarının Kullanıcı Açısından Değerlendirilmesi: Trabzon Kenti Meydan Parkı ve Atapark Örnekleri. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Trabzon.