Moda Tasarımında Süreç Önerisi ve Uygulama Çalışması: Geleneksel Zıbın Giysisi Örneği

Yıl 2025, Cilt: 31 Sayı: 54, 37 - 47, 27.03.2025

Asuman Yılmaz Filiz , Hatice Harmankaya

https://doi.org/10.32547/artvision.1533869

Öz

Gelişen teknolojiyle beraber materyallerin de zenginleşmesiyle farklı boyutlarda ele alınan moda, zaman zaman eskiye dönüş yaşamaktadır. Bir toplumun ayakta kalması ancak kültürünü yaşatmasıyla mümkün olur. Geleneksel giysiler de bu kültür unsurlarından biridir ve yaşatılması gerekmektedir. Tasarım geliştirme süreçlerinin uygulanmasıyla oluşturulan bu çalışmada, çeşitli alanların tasarım modelleri incelenmiş ve son olarak moda tasarımı alanı için yeni bir tasarım modeli önerisi geliştirilmiştir. Bu öneri doğrultusunda Kocaeli geleneksel giysileri arasında yer alan “zıbın” giysi türü ele alınarak bu giysinin renk, süsleme, kalıp ve malzeme özellikleri incelenip yeni tasarımlar oluşturulmuştur. Araştırmanın amacı, bir koleksiyonun hazırlanma sürecinde uygulanan mevcut tasarım süreci modellerini inceleyerek yeni bir tasarım süreci önerisi ortaya koymak ve bu öneriyi geleneksel öğeler barındıran bir giysi koleksiyonu üzerinden örneklemektir. Koleksiyon teması oluşturulurken betimsel yöntem kapsamında durum (örnek olay) çalışması; koleksiyon sürecinde ise eylem araştırması yöntemi uygulanan bu araştırmanın örneklemi kritik durum örnekleme tekniği kullanılarak seçilmiştir. Çalışma; geleneksel değerleri kaybetmemek, giderek farklı bakış açıları kazanan giysi tasarımlarında etnik kökenleri işleyerek farklı ve özgün giysi tasarımları oluşturmak, belli bir hedef kitleye sahip olarak sektörü ve pazarı ilgi çekici kılmak, bu alanda çalışma yapacak tasarımcılara örnek bir çalışma sunmak ve çeşitli tasarım alanlarıyla ortak beslenen bir çalışma oluşturmak adına önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Moda tasarımı, giysi tasarım süreci, tasarım modelleri, koleksiyon hazırlama, geleneksel giysi.

Process Suggestion and Application Study in Fashion Design: Example of Traditional Zıbın Clothing

Öz

Kaynakça

• Aksoy, N. (2003). Action research: A method for improving and changing educational practices. Educational Administration: Theory and Practice, (36), 474-489. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108417 Aksulu, İ., & Özgül, E. (1999). Pazarlama çevresi ve pazarlamada yeni yaklaşımlar. In M. Reyhanoğlu (Ed.), 4. Ulusal pazarlama kongresi-21. Yüzyıl eşiğinde ulusal pazarlama bildirileri (pp. 83-94). Aydoğdu Ofset. https://www.pazarlama.org.tr/uploads/files/upk4.pdf
• Alpan, E. (2005). Collection designing and developing methods of ready made garment industry (Thesis No. 198364) [Master Thesis, Marmara University]. Thesis Center of YOK.
• Bedük, S. & Bilki-Harmankaya, H. (2010). Male dress-gown examples taking place in Konya city museums and special collections. Selçuk University Journal of Studies in Turcology, (27), 679- 708. https://dergipark.org.tr/en/pub/sutad/issue/26306/277277 Conti, G. M., & Vacca, F. (2008). Textile traditions and fashion design. New experiential paths. In Changing the change: Design, visions proposals and tools proceedings (pp. 1-14). Umberto Allemandi & C. https://www.academia.edu/11959947/Textile_Traditions_and_Fashion_Design_New_Experiential_Paths
• Cooklin, G. (1991). Introduction to clothing manufacture. BSP Professional Books.
• Cross, J. (2000). Street vendors, and postmodernity: Conflict and compromise in the global economy. International Journal of Sociology and Social Policy, 20(1/2), 29-51. https://doi.org/10.1108/01443330010789061
• Çiltepe, E., Gürbüz, H., & Şeker, U. (2012). Developing an internet based software intented for the material selection for design and manufacture. Batman University Journal of Life Sciences, 1(2), 127-137. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/313478
• Çivitçi, Ş. (2004). Moda pazarlama. Asil Yayın Dağıtım.
• Dal, V., & Gürpınar, M. (2010). Hazır giyim sanayinde hızlı moda kavramı ve bir model önerisi. İstanbul Sanayi Odası. http://www.iso.org.tr/sites/1/upload/files/hazir_giyim_model_onerisi-261.pdf
• Day, R. G. (1998). Quality function deployment: Linking a company with its customers. ASQC Quality Press.
• De Mozota, B. B. (2005). Tasarım yönetimi (S. Kaçamak, Trans.). MediaCat. (Original work published 2003). https://www.researchgate.net/profile/Brigitte-Borja-De-Mozota/publication/341764490_TASARIM_YONETIMI_2005/links/5ed2855245851529451bfa63/TASARIM-YONETIMI-2005.pdf
• Dexter-Lord, G. (1999, September 17). The power of culturel tourism [Conference presentation]. Wisconsin Heritage Tourism Conference, Lac du Flambeau, Wisconsin, United States. https://www.lord.ca/Media/Artcl_PowerCulturalTourism-GL.pdf
• Duman, A. (2009). The clothing motif ın our oral culture. Turkish Culture and Hacı Bekts Veli Research Quarterly, (49), 225-236. https://hbvdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/view/981
• French, M. J. (1999). Conceptual design for engineers. Design Council.
• Genç, Y. (2008, June 27). Kentin sosyal değişiminde yöresel kültürlerin (hemşehri dernekleri) rolü [Conference presentation]. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Yöresel Kültürler Sempozyumu, Kocaeli, Turkey. http://www.kocaeliaydinlarocagi.org.tr/Yazi.aspx?ID=528
• Guercini, S., Bernal, P. M., & Prentice, C. (2018). New marketing in fashion e-commerce. Journal of Global Fashion Marketing, 9(1), 1–8. https://doi.org/10.1080/20932685.2018.1407018
• Hakan-Verdu-Martinez, E. (2012). Alternative materials in fashion design as proposal of artistic expression: Ceramic dresses. Art & Design, 3(3), 162-181. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanattasarim/issue/20647/220293 Heufler, G. (2004). Design basics. A.G. Niggli.
• İşbilen, A. (2005). Küresel dünyanın giyimdeki tasarım konsepti karşısında, Burdur yöresel giysilerinin yarışabilirliği. In G. Yıldız, M. Z. Yıldırım, & Ş. Kazan (Eds.), 1. Burdur Sempozyumu Bildiri Kitabı (pp. 23-28). Fakülte Kitabevi.
• Jones, S. J. (2009). Moda tasarımı (H. Kılıç, Trans.). Güncel Yayıncılık. (Original work published 2002).
• Koca, E. (2018). Designers’ approach to fashion design nourished from cultural elements. Researcher: Social Science Studies, 6(4), 109-117. https://doi.org/10.18301/rss.753
• Koca, E., Koç, F., & Çotuk, S. (2009). Geleneksel giyim öğelerinin esin kaynağı olarak giysi tasarımına katkıları. E-Journal of New World Sciences Academy (NWSA), 4(3), 88-103. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/112110
• Koç, F. & Pamuk, B. (2003). Geleneksel Türk giyim kuşamının derlenmesi ve belgelendirilmesinde uygulanacak bir dökümantasyon denemesi. In M. Ö. Oğuz, & T. Saltık-Özkan, (Eds.), Türkiyede Halk Bilimi Müzeciliği ve Sorunları Sempozyumu Bildirileri (pp. 243-255). Gazi University Thbmer Publications. https://cms.hacibayram.edu.tr/api/files/1/Hac% C4%B1bayram%20AHBV/thbmer(tr-TR)/Tu%CC%88rkiye%27 de%20halk%20bilimi%20mu%CC%88zecilig%CC%86i%20ve%20sorunlar%C4%B1%20-min.pdf
• Lee, S. (2005). Fashioning the future: Tomorrow’s wardrobe. Thames Hudson Ltd.
• Mangır, A. F., & Harmankaya, H. (2023). Establishing a design process focused on traditional Circassian women’s clothing within the context of cultural sustainability. Art Vision, 29(51), 186-200. https://dergipark.org.tr/tr/pub/artvision/issue/83017/1429271
• March, L. (1984). The logic of design. In developments in design methodology (pp. 265-276). John Wiley & Sons.
• Öngen, A. G. (2016). Perception of today’s wearable art under light of traditional textile techniques. İdil Journal of Art and Language, 5(24), 1237-1254. https://doi.org/10.7816/idil-05-24-12
• Pahl, G., & Beitz, W. (1996). Engineering design: A systematic approach. Springer-Verlag.
• Paralı, A., & Çakır, M. (2023). Cultural sustainability and cultural focused design process in fashion design. New Era International Journal of Interdisciplinary Social Researches, 8(17), 125-146. https://doi.org/10.5281/zenodo.7757402
• Paralı, A., & Mangir, A. F. (2024). The position of the traditional Çintemani motif in Turkish culture and ıts reflections on contemporary clothing designs: Digital collection preparation example. Korkut Ata Journal of Studies in Turcology, (15), 1491-1523. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1423039
• Pehlevan, Ş. (2008, June 27). Serbest zaman kavramı içinde Kocaeli ili Kandıra ilçesindeki yöresel kültürün araştırılması [Conference presentation]. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Yöresel Kültürler Sempozyumu, Kocaeli, Turkey. http://www.kocaeliaydinlarocagi.org.tr/Yazi.aspx?ID=528 Polat, G. (2023). Inspiration status of fashion design students from traditional Turkish clothing culture: Çanakkale Onsekiz Mart University example. The Journal of Cultural Studies, (16), 17-31. https://doi.org/10.46250/kulturder.1204416
• Portioli-Staudacher, A., Van Landeghem, H., Mappelli, M., & Redaelli, C. E. (2003). Implementation of concurrent engineering: A survey in Italy and Belgium. Robotics and Computer Integrated Manufacturing, 19(3), 225-238. https://doi.org/10.1016/S0736-5845(03)00029-2
• Pres, M., & Cooper, R. (2007). The design experience, the role of design and designers in the twenty-first century. Ashgate.
• Seivewright, S. (2013). Moda Tasarımında araştırma ve tasarım (B. Bakın, Trans.; 3rd ed.). Literatür Yayınları.
• Soger, R., & Udale, J. (2013). Moda tasarımının temelleri (Ç. Sirkeci, Trans.; 6th ed.). Literatür Yayınları.
• Uğurlu, P., & Koca, S. K. (2011). Through the Sakarya example, variation occurred in the bride dress. International Journal of Human Sciences, 8(1), 1290-1300. https://www.jhumansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/1580
• Yergesova, S., & Göklüberk-Özlü, P. (2016). Use of traditional Kazakh women’s clothing in design of contemporary women’s clothing. Akademik Sanat Journal of Art, Design and Science, 1(1), 86-93. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/275272