Epic Hero in Halide Edip's Rovel Ateşten Gömlek: Ayşe

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 258 - 273, 30.12.2024

İrem Sabır Sungur

Öz

Being one of the first novels about the War of Independence, Ateşten Gömlek depicts the superior effort and effort of the people during the war years to gain victory, and emphasizes the national reason for this effort, the epic character and the common destiny and struggle of the society. In the novel, Izmir girl Ayşe, whom we will consider as an epic hero, is the most important figure symbolizing the epic dimension of the national struggle. After being oppressed by hostile forces, she sheds her individuality and adds epic heroism to her feminine qualities, dragging the masses behind her and showing an example of personal maturation. The integrity of the epic explains how Ayşe, who matured and emerged as an epic hero, drags the masses behind her, and the common fate of the hero and the society. In this study, the epic personality of Ayşe, the hero in the center, and her integration with the ideal of society will be evaluated through Georg Lukacs's Novel Theory

Anahtar Kelimeler

Epic Hero Ayşe, Integrity, adventure, maturation, individual journey

Halide Edip'in Ateşten Gömlek Romanında Epik Kahraman: Ayşe

Öz

Kurtuluş Savaşı’nı anlatan ilk romanlardan biri olma özelliği taşıyan Ateşten Gömlek, savaş yıllarındaki halkın zafer kazanmak için gösterdiği üstün çaba ve gayretini tasvir etmekle beraber bu çabanın milli sebebini, epik karakter ile toplumun ortak yazgısını ve mücadelesini vurgular. Romanda, epik kahraman olarak ele alacağımız İzmir kızı Ayşe, Milli Mücadelenin epik boyutunu simgeleyen en önemli figürdür. Düşman kuvvetlerin zulmüne uğradıktan sonra bireyselliğinden sıyrılarak kadın vasfına epik kahramanlığı da ekleyerek arkasından kitleleri sürükleyecek ve bir kişisel olgunlaşma örneği gösterecektir. Olgunlaşan ve epik kahraman olarak ortaya çıkan Ayşe’nin kitleleri arkasından sürükleyişini, kahraman ve toplumun ortak yazgısını da epikteki bütünlük açıklamaktadır. Bu çalışmada merkezdeki kahraman olan Ayşe’nin epik kişiliği ve toplum ülküsü ile bütünleşmesinin incelemesi Georg Lukacs’ın Roman Kuramı eseri üzerinden değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Epik Kahraman Ayşe, bütünlük, serüven, olgunlaşma, bireysel yolculuk.

Kaynakça

• Adıvar, H. E. (2019). Ateşten gömlek. Can Yayınları.
• Antakyalıoğlu, Z. (2021). Roman kuramına giriş. Ayrıntı Yayınları.
• Argunşah, H. (2015). Halide Edip’te değişen kadının romandaki izdüşümleri: Seviyye Talip’ten Ateşten Gömlek’e. Türklük Bilimi Araştırmaları, 37, 27-52.
• Çalışlar, İ. (2010). Halide Edib biyografisine sığmayan kadın. Everest Yayınları.
• Enginün, İ. (1986). Halide Edip Adıvar. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Enginün, İ. (1988). II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemi Türk kadın yazarı ve romancı: Halide Edip Adıvar, TDV İslam Ansiklopedisi (1). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 376-377.
• Lukacs, G. (2002). Roman kuramı (Soydemir, C., Çev.). Metis Yayınları
• Özkök, S. (2012). Halide Edib’in ilk dönem romanlarında Meşrutiyet kadını. Özezen, M. Y., & Sözer, H. (Ed.), Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu (s. 367-372). Çukurova Üniversitesi.
• Solok, C. K. (1978). Türk edebiyatında hikâye ve roman. Varlık Yayınevi.
• Şahin, V. (2010). Halide Edip Adıvar’ın romanlarında yapı ve izlek. (Tez No. 285896) [Doktora tezi, Fırat Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=VYGm_lfFE9TE2T1sofutlw&no=y0zrDfHvucxZ6lGuKNPbtg
• Şahin, A. M. (2019). Millî Mücadele’den millî kimlik inşasına: Ateşten gömlek. Türkiyat Mecmuası (Journal of Turkology), 29, 'Milli Mücadele' Özel Sayısı, 151-168. https://doi.org/10.26650/iuturkiyat.651039