The Formation Process of Qadianism

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 3, 74 - 91, 30.10.2023

Şenol Zaman

Öz

India, where the ancient cultures of the world come together, is a country where
different languages, cultures and religions coexist and strategic trade routes pass. Due to its
geographical location, India has always been a center of attraction in both commercial,
religious and political terms throughout history. While the subject of the formation of
Qadianism, which emerged in the Indian Sub-Continent in the 19th century, is discussed, the
life, personality, educations, works and fatwas of the founder of the movement, Mirza
Ghulam Ahmed, on jihad after the Sipahi uprising, which deeply affected the Muslim
people, are examined. Mirza Ghulam Ahmad later proclaimed himself as the Mujaddid
(renewer) of the 14th century, the Mahdi of the Muslims, the Messiah of the Christians, the
Krishna-Avatar of the Hindus, and the Hatmu-Nubuwwa (Semi-Prophet). We tried to
examine the Qadianism movement founded by Mirza Ghulam Ahmed, whether it is Islamic
or a formation that emerged under the auspices of the British, and the opponents put forward
as a heretical sect. The policies followed by the British who settled in India through the
"East India Company" established in England in the 1600s and the colonial activities that
resulted in the Sipahi uprising, which Muslims suffered greatly, were discussed. Founded in
Indian geography and headquartered in Rabva, Qadianis have followers in America, Africa,
Europe and America.
The aim of this study is to revealing the reconstruction activities of Mirza Gulam
Ahmed and his post-Qadiyani thought, the religious, political, scientific and social situation
between the period of 1839-1908, the period in which he lived, and its place and importance
in the Indian Subcontinent and in the world, the dissemination activities up to the present
day have affected the formation of Qadianism. The aim is to eliminate the gap in knowledge
about the establishment of Qadianism by revealing the religious and cultural elements that
make it possible.

Anahtar Kelimeler

Qadianism, Jihad, Mahdi, Messiah, Krishna-Avatar, Sipahi Uprising

Kadiyaniliğin Teşekkül Süreci

Öz

Dünyanın kadim kültürlerinin bir araya geldiği Hindistan, farklı dillerin, kültürlerin ve
dinlerin bir arada bulunduğu ve stratejik ticaret yollarının geçtiği bir ülkedir. Hindistan
bulunduğu coğrafi konum nedeniyle hem ticari hem dini ve siyasi anlamda tarih boyunca
hep cazibe merkezi olmuştur. 19. yüzyılda Hindistan Alt Kıtasında ortaya çıkan
Kadiyaniliğin teşekkülü konusu işlenirken hareketin kurucusu Mirza Gulam Ahmed’in
hayatı, kişiliği, aldığı eğitimler, yazdığı eserler ve Müslüman ahaliyi derinden etkileyen
Sipahi ayaklanması sonrasındaki cihad konusundaki fetvaları konusu incelenmektedir. Mirza
Gulam Ahmed daha sonraları kendisini 14. asrın Müceddidi (yenileyici), Müslümanların
Mehdisi, Hıristiyanların Mesihi, Hinduların Krişna-Avatarı ve Hatmü-Nübüvve (Yarı
Peygamber) olarak ilan etmiştir. Mirza Gulam Ahmed’in kurduğu Kadiyanilik cemaati
İslami mi yoksa İngilizlerin himayesinde ortaya çıkan bir oluşum mu sorularına muhatap
olmuş ve muhalifleri tarafından sapkın bir mezhep olarak nitelendirilmiştir. İngiltere’de
1600’lı yıllarda kurulan “Doğu Hindistan Şirketi” aracılığıyla Hindistan’a yerleşen
İngilizlerin izlediği politikalar ve Müslümanların büyük eziyet çektiği Sipahi
ayaklanmasıyla sonuçlanan sömürgecilik faaliyetleri işlenmiştir. Hint coğrafyasında kurulan
ve merkezi Rabva’da bulunan Kadiyaniler, Amerika, Afrika, Avrupa ve Amerika’da
müntesipleri bulunmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, Mirza Gulam Ahmed ve sonrası Kadiyanilik düşüncesinin
yeniden inşa faaliyetlerini ve yaşadığı dönem aralığı olan 1839-1908 dönemine kadar olan
dini, siyasi, ilmi ve sosyal durumu ve Hint Yarımadası’ndaki ve dünyadaki yerini, önemini
ortaya koyarak günümüze kadar olan yayılma faaliyetleri, Kadiyaniliğin oluşumuna etki
eden dini ve kültürel unsurları ortaya koyarak Kadiyaniliğin kuruluşu hakkındaki bilgi
boşluğunu gidermektir.

Anahtar Kelimeler

Kadiyanilik, Cihad, Mehdi, Mesih, Krişna-Avatar, Sipahi ayaklanması

Kaynakça

• Ahmed, Beşir. (2008) “Sirat-ül Mehdi”, ¼ Nazarat Ishaat, Zia-ul-Islam Press.
• Ahmed, Beşiruddin Mahmud. Ahmediyet’e Davet (Davetü’l Emir) (Almanya: 2013). Ahmed, Gulam Mirza. Hutbe-yi İlhamiye, Kadiyan: 1901.
• Ahmed, Mahmud Beşiruddin. İslamiyette Ahmediye Cereyanı. çev. Şinasi Siber. Rabwah: 1974).
• Ahmed, Mirza Gulam & Kutlu. (1992) İslamiyetin öğrettiği esaslar. çev. Şinasi Siber Islam International Publications.
• Ahmed, Mirza Gulam. (2020) “Arapça Neden Diğer Dillerden Üstündür”, The Review of Religions. Temmuz 2020 (11).
• Ahmed, Mirza Gulam. Ayine-i kamalat-1 İslam, 1893.
• Ahmed, Mirza Gulam. İsa Mesih Hindistan’da. çev Abdulgaffar Han, (İslam International Publications Limited, 2008).
• Ahmed, Mirza Gulam. Peygam-ı İmam; Lecture (1905).
• Ahmed, Mirza Gulam. Tebligurrisâle, 6/69; Ebu'l-Älâ el Mevdûdî, Kâdiyânîlik Nedir?, Tercüme Ahsen Batur. İstanbul: İhya Yayınları, 1975.
• Ahmed, Mirza Gulam. The Essence of İslam Cilt I. United Kingdom: Islam International Publication 3rd edition, 2007.
• Ahmedi Gulam Mirza. Kitabu'l-Beriyye Şerhi. (London: 1984). Ahmet, Gulam Mirza. Hakikatul-Vahy. (London: 1907).
• Alıcı, Mustafa. (2021) Postmodern İlahiyat Hermenötiği The Hermeneutics of Postmodern Divinity. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1/1, 29-34. Bayur, Hikmet Yusuf. (1943), 16. Asırda Ekber Gurkan. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Bayur, Hikmet Yusuf. Hindistan Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1987. III. Bulgur, Durmuş. (2004) ‘‘Ticaretten Sömürgeciliğe” XIX Yüzyılda Hindistanda İngiliz Hakimiyeti’’. Divan İlmi Araştırmalar.
• Dia-ul-Haq, Ruhani Khaza’in, (9). El-Hamed, el- Mevsuatu'l-Muyessera fi'l-Edyan ve'l-Mezahibu'l-Muasıra, Yayınevi Mektebetu Dari'z Zeman.
• Ethem Ruhi Fığlalı, Kadiyanilik Ankara: TDV Yayınları, 1994, 36-38.
• Fığlalı, Ethem Ruhi. (1986) Kadiyanilik, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları. Hüseyin, Muhammed. Al Hakem Gazetesi 25 Mayıs, 1908.
• Keskin, Mustafa. Hindistan Müslümanları’nın Milî Mücadele’de Türkiye’ye Yardımları. (Kayseri: 1991).
• Korkmaz, Sıddık. (2015) İslam Mezhepleri Tarihi. ed. Hasan Onat-Sönmez Kutlu, Grafiker Yayınları.
• Muhsin, Abdülhami. (1973) İslama Yönelen Yıkıcı Faaliyetler, çev. Saim Yeprem-Hasan Güleç, 255. Mutlu, İsmail. Mezhepler Nasıl Ortaya Çıktı, Mutlu Yayıncılık. 2000.
• Özbaş, Mustafa.’’ Müslümanlarda Kur'an Dışı İnançların Temelleri’’. HakSöz. (Temmuz 1982).
• Sarıkçıoğlu, Ekrem. (1982) Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi, Fakülte Kitabevi.
• The Review of Religions. Mart 1922.
• www.islamansiklopediisi.org.tr/Suhreverdiyye