Lise Öğrencilerinin Kış Sporları Farkındalık Durumu

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 212 - 224, 30.09.2025

Emine Yeşil , Sude Ünal , Abdullah Yavuz Akıncı

https://doi.org/10.70869/asbad.1720841

Öz

Bu araştırma, Batı Akdeniz Bölgesi’nde bulunan spor liselerinde öğrenim gören öğrencilerin kış sporları farkındalık düzeylerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın evrenini Batı Akdeniz Bölgesinde bulunan spor liselerinde öğrenim gören 757 öğrenci oluşturmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 418 öğrenciye uygulanan anketle veriler toplanmış, analizler SPSS 29.0 programı ile yapılmıştır. Araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formunun yanında, Eski ve Yıldıran (2020) tarafından geliştirilen Kış sporları farkındalık ölçeği kullanılmış olup, ölçek 35 madde ve bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alan olmak üzere üç faktörlü bir yapıya sahiptir. Normallik test sonuçlarına göre, verilerin normal dağılım gösterdiğini anlaşıldığı için, parametrik testler uygulanmıştır. İkili değişkenlerin karşılaştırılmasında t-testi, üç ve daha fazla değişkenin karşılaştırılmasında ise Anova testi kullanılmıştır. Bu çalışmada hata düzeyi 0. 05 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların duyuşsal farkındalık düzeyleri yüksek, ancak bilişsel ve psikomotor düzeyleri ortalamanın altında bulunmuştur. Cinsiyet ve aile gelir durumu farkındalık düzeyi üzerinde anlamlı bir etki oluşturmazken; sınıf düzeyi, yaşanılan yer, ailede spor yapan birey varlığı ve TV’de spor programı izleme değişkenleri anlamlı fark yaratmıştır. Özellikle 12. sınıf öğrencilerinin farkındalık düzeyleri daha yüksek bulunmuş; şehirde yaşayanların kış sporlarına erişim olanakları farkındalık üzerinde etkili olmuştur. Spor yapan aile bireylerinin varlığı ve spor programı izleme alışkanlığı da farkındalığı artırıcı unsurlar olarak belirlenmiştir. Sonuçlar, kış sporları farkındalığının bireysel eğilimlerin ötesinde çevresel, kültürel ve sosyoekonomik koşullarla şekillendiğini ortaya koymuştur. Bu bağlamda, eğitim programlarında uygulama becerilerini geliştirecek etkinliklerin artırılması, medya içeriklerinin bilinçli kullanımının teşvik edilmesi ve özellikle kırsal bölgelerde kış sporlarına erişimi artıracak politikaların geliştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Spor Bilimleri , farkındalık , kış sporları , spor lisesi

Etik Beyan

Yazarlar tarafından çalışma için etik kurul iznine gerek olmadığı beyan edilmiştir.

Destekleyen Kurum

Yazar tarafından destekleyici bir kurum belirtilmemiştir.

Winter Sports Awareness Status of High School Students

Öz

This study aims to determine the winter sports awareness levels of students studying in sports high schools in the Western Mediterranean Region. The population of the study comprised of 757 students studying in sports high schools in the Western Mediterranean Region. Data were collected with a questionnaire applied to 418 students selected by convenience sampling method and analyses were performed with SPSS 29.0 software. In addition to the personal information form prepared by the researchers, the Winter sports awareness scale developed by Eski and Yıldıran (2020) was used, and the scale has 35 items and a three-factor structure: cognitive, affective and psychomotor domains. According to the normality test results, parametric tests were applied since it was understood that the data showed normal distribution. The t-test was used to compare binary variables and the Anova test was used to compare three or more variables. In this study, the error level was set as 0.05. Affective awareness levels of the participants were found to be high, but cognitive and psychomotor levels were found to be below average. While gender and family income status did not have a significant effect on the level of awareness, the variables of grade level, place of residence, presence of a sports person in the family and watching sports programmes on TV yielded a significant difference. Especially the awareness levels of 12th grade students were found to be higher, and the opportunities of access to winter sports for those living in the city were effective on awareness. The presence of family members who do sports and the habit of watching sports programmes were also determined as factors that increase awareness. The results revealed that winter sports awareness is shaped by environmental, cultural and socioeconomic conditions beyond individual tendencies. In this context, it is recommended to increase the number of activities to develop practical skills in education programmes, to encourage the conscious use of media content and to develop policies to increase access to winter sports, especially in rural areas.

Anahtar Kelimeler

Sports Sciences , awareness , winter sports , sports high school

Etik Beyan

The author(s) declared that no ethics committee approval was required for the study.

Destekleyen Kurum

The authors did not specify a supporting institution.

Kaynakça

• Bakay, M. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin boş zaman faaliyetlerine yönelik tutumlarının belirlenmesi, Y.L. Tezi, Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
• Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822–848.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, E. Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2024). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 36, Baskı, Ankara: Pegem Akademi, 206-207.
• Çimen, M. (2023). Fiziksel Aktivite ve Oyunlaştırma. Ed: Koçyiğit, B., Bayıroğlu, G.B. Spor Bilimlerinde Multidisipliner Araştırmalar 2023 içinde, 231-270, Efe Akademi Yayınları, İstanbul.
• Çintimar, M. İ. (2024). Kış sporları ile ilgilenen sporcuların sakatlanma kaygı düzeyleri ile zihinsel dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki, YL Tezi, Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Er, Y., Çuhadar, A., Demirel, M. (2020).’Lise Öğrencilerinin Kış Sporlarına Yönelik Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi’. Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 136-143.
• Ergül, M., Tınaz, C., Ertaç, M. (2016). ‘Lise Öğrencilerinin Spora Yönelik Farkındalık Düzeylerine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi: Tenis Branşı Örneği, Spor Bilimleri Dergisi, 27(2), 69-83.
• Eski, T. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Kış Sporlarına Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Değerlendirilmesi. (Kastamonu İli Örneği). Ankara: Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Eski, T., & Yıldıran, İ. (2020). Kış sporları farkındalık ölçeği (ksfö) geliştirme çalışması, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 131-143.
• Gençlik ve Spor Bakanlığı. (2023). 2023 Yılı Faaliyet Raporu ve Sporcu İstatistikleri. GSB Yayınları: Ankara.
• George, D., & Mallery, P. (2016). Nonparametric Procedures. In IBM SPSS Statistics 23 Step by Step (pp. 232-244). Routledge.
• Göral, A. (2024). Beden Eğitimi ve Sağlık. (Ed. Gökmen Özen). Sporun Kavramsal Temelleri-9. s. (23-36), İstanbul; Efe Akademi Yayınları.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Knowles, N., Scott, D., & Steiger, R. (2020). Winter sports and climate change. In Sport and environmental sustainability (pp. 140-161). Routledge.
• Küçük, Ö.H. (2020). Üniversite öğrencilerinin kış sporları tesis tanınırlık ve farkındalık düzeylerinin incelenmesi (Ardahan Üniversitesi örneği), Y.L. Tezi, Atatürk Üniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü Spor Yönetimi Anabilim Dalı.
• Salici, O. & Göral, A. (2024). Tenis Oyununda Psikoloji. (Ed. Berat Koçyiğit). Tenis’in ABC’si. s. (191-200), Platanus Yayınevi, Ankara.
• Sebik, C. (2012). Sanat eğitiminde bir estetik problem olarak kitsch ve sanat ayırımı, YL Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Siedentop, D., Hastie, P., & Van der Mars, H. (2019). Complete guide to sport education. Human Kinetics.
• Turan, M., Dönmez, E., & Alaeddinoğlu, V. (2022). Winter sports awareness levels of students taking ski lessons. Conhecimento & Diversidade, 14(35), 64-76.
• Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA). (2023). Türkiye Kış Turizmi Potansiyeli ve Kayak Merkezleri Raporu. TGA Yayınları: İstanbul.
• Ünal, E. (2017). Ortaokul 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin kış sporlarına yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi (Erzurum ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bilim Dalı, Erzurum.
• Üzgü, M. A., Bozgüney, R., & Çimen, E. (2025). Bilinçli Farkındalık (Mindfulness) Uygulamalarının Spor Performansına Etkisi; Sistematik Derleme Çalışması. Genç Spor Akademi Dergisi, 1(1), 7. https://doi.org/10.5281/zenodo.14787200
• Weinberg, R. S., & Gould, D. (2023). Foundations of sport and exercise psychology. Human kinetics.