KİŞİSEL VERİ KORUMA HUKUKUNUN KİŞİLİK HAKKININ KORUNMASI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, , 675 - 733, 31.12.2021

Rabia Özkan

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.963013

Öz

Kişisel verilerin korunması hukuku, son elli yılda dünyada, son yirmi yılda da Türkiye’de önemli gelişmelerin olduğu bir alandır. Bu gelişmeler, enformasyon çağının getirdiği büyük dönüşümlerin etkisi ile yoğunlaşmakta ve ülkeler kişisel verilerin korunması için hukuki mekanizmaların etkinliğini artırmaya çalışmaktadır. Hukuki düzenlemeleri etkileyen temel hususlardan biri ise kişisel verilerin hukuki nitelendirmesindeki farklılıklardır. Bu nitelendirme farklılıkları temellerini ülkelerin sosyal, tarihî, hukukî tecrübelerinde bulur. Bu farklılıkların önemi kişisel veri koruma hukukunun ana çerçevesinin belirlenmesi bakımından ortaya çıkar. Kişisel verilerin ekonomik yanına ağırlık veren görüşler olduğu gibi korumanın temelinin insan hakları üzerinden olması gerektiğini savunan görüşler de mevcuttur. Bu makalede bu görüşlerin temel hareket noktaları karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Bu farklılıkların açıkça anlaşılması için farklı hukuk sistemlerinde verilmiş ve bu sistemlerin benimsediği farklı hukuki korumaların daha açık anlaşılması için bazı yargı kararları ele alınmıştır. Kişiliğe ve insana bağlı değerlerin kişilik hakkı çerçevesine girebileceği düşüncesinden hareketle kişisel verilerin korunmasının temeli kişilik hakkının korunması ile birlikte değerlendirilmiş ve Türk Medeni Kanunu’nda kişiliği koruyan hükümler ile kişisel verilerin korunması mevzuatı arasındaki ilişki ortaya konulmuştur. Bu ilişkiye dair değerlendirmeler hukuka uygunluk sebepleri ile kişiliği koruyucu davalar bakımından ele alınmış, bu hususların kişisel verilerin korunması hukukunda karşılık geldiği düzenlemeler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kişisel Veri, Kişilik Hakkı, Özel Hayat, Hukuka Uygunluk Sebepleri, Veri Sahibinin Rızası, Kişiliğin Korunması

Evaluation of Personal Data Protection Law Within the Frame of Personal Right Protection

Öz

Personal data protection law is an area where there have been significant developments in the world in the last fifty years and in Turkey in the last two decades. These developments are intensified by the great transformations brought by the information age, and governments try to strengthen the efficiency of legal mechanisms in personal data protection law. The differences in legal definition of personal data have an effect on legal regulations. These definition differences are fundamentally found in the social, historical and legal experiences of countries. These differences matter in terms of determining the main framework of personal data protection law. There are considerations that focus on economic aspect of personal data, as well as there are opinions arguing that the basis of protection should be through human rights. In this article, the main points of these views were presented comparatively. In order to clarify the differences, some judicial decision made in different legal systems have been addressed. Based on the idea that personality and human values can fall within the framework of personality rights in terms of civil law, the basis of the protection of personal data was evaluated together with the protection of the right of personality. The relationship between provisions protecting personality in the Turkish Civil Code and the legislation on the protection of personal data was revealed. Assessments of this relationship were considered in terms of justification grounds in TCC and actions for protection of personality. It has been determined the regulations in which these issues correspond to the law on the protection of personal data.

Anahtar Kelimeler

Personal Data, Personal Rights, Privacy, Justification Grounds, Consent of the Data Owner, Protection of Personality

Kaynakça

• Akipek, Jale, Turgut Akıntürk ve Derya Ateş. Türk Medeni Hukuku. Cilt 1, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku. İstanbul: Beta Basım, 2015.
• Akkurt, Sinan Sami. "Kişisel Veri Kavramının Hukukî Niteliğine İlişkin Yaklaşımlara Mukayeseli Bir Bakış." Kişisel Verileri Koruma Dergisi 2, no. 1 (2020): 20-32. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kvkd/issue/55487/726372.
• Aksoy, Hüseyin Can. Medeni Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel Verilerin Korunması. Ankara: Çakmak Yayınevi, 2010.
• Aksoy, Hüseyin Can. The Right to Personality and Its Different Manifestations as the Core of Personal Data." Ankara Law Review 5, no. 2 (2008): 235-249. https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/42809/16911.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• Atasoy, Kemal. “Kişilik Hakkı Kapsamında Sosyal Medyada Kişisel Verilerin Korunması ve Veri Sahibinin Rızası.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 22, no. 3 (2016): 269-301.
• Aşıkoğlu, Şehriban İpek. Avrupa Birliği, Türk Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması ve Büyük Veri. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2018.
• Ayan, Mehmet ve Nurşen Ayan. Kişiler Hukuku. Konya: Mimoza Yayıncılık, 2015.
• Ayres, Ian ve Matthew Funk. "Marketing Privacy." Yale Journal on Regulation 20, no. 1 (2003): 77-138. https://heinonline.org/HOL/Page?men_tab=srchresults&handle=hein.journals/yjor20&id=102&size=2&collection=journals&terms=physical&termtype=phrase&set_as_cursor.
• Ayözger, Çiğdem. Kişisel Verilerin Korunması. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2016.
• Baskın, Onur. Türk Hukuku Bakımından Kişilik Hakkı Kapsamında Kişisel Verilerin Korunması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Başalp, Nilgün. Kişisel Verilerin Korunması ve Saklanması, Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2004.
• Bergkamp, Lucas. "Eu Data Protection Policy: The Privacy Fallacy: Adverse Effects of Europe’s Data Protection Policy in an Information-Driven Economy." Computer Law & Security Review 18, no. 1 (2002): 31-47. https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0267364902001061?token=3568C52355A47EE0EF0058BE7E5052D831E48A9328DB9256E098C69867325B5E6C2ADBA7DA955EC1351A0F9EDD0EF31E&originRegion=eu-west-1&originCreation=20210501194203.
• Bartow, Ann. “Our Date, Ourselves: Privacy, Propertization and Gender.” University of San Francisco Law Review, 34 (1999): 633-704. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/usflr34&div=30&g_sent=1&casa_token.
• Bibas, Steven A. "A Contractual Approach to Data Privacy." Harvard Journal of Law & Public Policy 17, no. 2 (1994): 591. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/hjlpp17&div=40&g_sent=1&casa_token. 591-611.
• Çakan, Cansu. “Kişilik Hakkı Kapsamında Korunan Bir Değer Olarak Kişisel Veriler.” Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, no. 2 (2013): 187-202.
• Dural, Mustafa ve Turgut Öz. Türk Özel Hukuku. Cilt II, Kişiler Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2015.
• Dülger, Murat Volkan. Kişisel Verilerin Korunması Hukuku. İstanbul: Hukuk Akademisi, 2019.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2012.
• Geissler, Roger C. “Private Eyes Watching You: Google Street View and the Right to an Inviolate Personality." Hastings Law Journal 63, no. 3 (2011): 897-926. https://heinonline.org/HOL/Page?public=true&handle=hein.journals/hastlj63&div=26&start_page=897&collection=journals&set_as_cursor=0&men_tab=srchresults.
• Hatemi, Hüseyin. Kişiler Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• Helvacı, Serap. Türk ve İsviçre Hukuklarında Kişilik Hakkını Koruyucu Davalar. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2001.
• Helvacı, Serap. Gerçek Kişiler. İstanbul: Arıkan Yayıncılık, 2007.
• Helvacı, Serap ve Fulya Erlüle. Medeni Hukuk. İstanbul: Legal Yayıncılık, 2020.
• Hornung, Gerrit ve Christoph Schanabel. "Data Protection in Germany I: The Population Census Decision and the Right to Informational Self-Determination." Computer Law & Security Review 25, no. 1 (2009): 84-88. https://doi.org/10.1016/j.clsr.2008.11.002.
• Karlıdağ, Serpil. "Ekonomi Politik Açıdan Kisisel Verilerin Korunması." Amme İdaresi Dergisi 47, no. 1 (2013): 127-152. https://eds.b.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=6e4524c2-8590-4b76-aaf3-f18eb9512aa7%40sessionmgr102.
• Kaya, Afra Ece. “Kişilik Hakkı Olarak Kişisel Veriler ve Yeni Kişisel Verilerin Korunması Kanunu.” Terazi Hukuk Dergisi 12, no. 125 (2017): 67-80.
• Kayıhan, Şaban ve Mustafa Ünlütepe. Medeni Hukuk Bilgisi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar. Ankara: Turhan Kitabevi, 2019.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Medeni Hukuk. Ankara: Turhan Kitabevi, 2019.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu. 100 Soruda Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. Ankara: KVKK Yayınları, 2018. Erişim tarihi: Temmuz 1, 2021. https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/7d5b0a2f-e0ea-41e0-bf0b-bc9e43dfb57a.pdf.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu. Açık Rıza. Ankara: KVKK Yayınları, 2018.
• Korkmaz, İbrahim. Kişisel Verilerin Ceza Hukuku Kapsamında Korunması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Küzeci, Elif. Kişisel Verilerin Korunması. Ankara: Turhan Kitabevi, 2018.
• Küzeci, Elif. "İstatistikî Birimler Ve Bilgilerin Geleceğini Belirleme Hakkı." İnsan Hakları Yıllığı 32, (2014): 1-23. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1734107.
• Larkin, Kelly Culpepper. "The Google Earth Controversy." Convergence 2010 (2010): 1-6. Erişim tarihi: Temmuz 1, 2021. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/convrg2010&div=3&g_sent=1&casa_token=&collection=journals.
• Laudan, Kenneth C. “Markets and Privacy.” Communication of ACM 39, no. 9 (1996): 92-104. https://dl.acm.org/doi/pdf/10.1145/234215.234476.
• Lessig, Lawrance. “Privacy As Property.” Social Research: An International Quarterly 69, no. 1 (2006): 247-269. https://www.proquest.com/docview/209668947?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true.
• Nadedza, Purtova. "Property in Personal Data: A European Perspective on the Instrumentalist Theory of Propertisation." European Journal of Legal Stud. 2, no. 3 (2008): 193-208. https://heinonline.org/HOL/Page?collection=journals&handle=hein.journals/ejls2&id=750&men_tab=srchresults.
• Nomer, Hâluk Nami. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2015.
• Oğuzman, Kemal, Özer Seliçi ve Saibe Oktay-Özdemir. Eşya Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2016.
• Oğuzman, Kemal, Özer Seliçi ve Saibe Oktay-Özdemir. Kişiler Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2012.
• Oğuzman, Kemal ve Turgut Öz. Borçlar Hukuku. Cilt 2, Genel Hükümler. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2014.
• Özdemir, Hayrunnisa. Elektronik Haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2009.
• Polater, Salih. "Kişisel Verilerin Reklam Amaçlı Işlenmesinde Hukuka Uygunluk Sebepleri." Kişisel Verileri Koruma Dergisi 1, no. 1 (2019): 1-20. https://dergipark.org.tr/en/pub/kvkd/issue/45759/552135.
• Prins, Corien. "When Personal Data, Behavior and Virtual Identities Become a Commodity: Would a Property Rights Approach Matter." A Journal of Law, Technology and Society 3, no. 4 (2006): 270-280. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/scripted3&div=32&g_sent=1&casa_token.
• Prins, Corien, “Property and Privacy: European Perspectives and the Commodification of our Identity.” Information Law Series 16, (2006): 223-257. https://www.recht.nl/doc/10.Prins.pdf.
• Rakower, Lauren H. "Blurred Line: Zooming in on Google Street View and the Global Right to Privacy." Brooklyn Journal of International Law 37, no. 1 (2011): 317-348. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/bjil37&id=319&collection=journals&index.
• Rempell, Scott. "Privacy, Personal Data and Subject Access Rights in the European Data Directive and Implementing Uk Statute: Durant V. Financial Services Authority as a Paradigm of Data Protection Nuances and Emerging Dilemmas." Florida Journal of International Law 18, no. 3 (2006): 807-842. https://heinonline.org/HOL/Page?collection=journals&handle=hein.journals/fjil18&id=821&men_tab=srchresults.
• Rose-Ackeman, Susan. “Inalienability and the Theory of Property Rights.” Columbia Law Review 85, no. 5 (1985): 931-969. https://www.jstor.org/stable/1122458?seq=1#metadata_info_tab_contents.
• Serozan, Rona. Medeni Hukuk Genel Bölüm/Kişiler Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2017.
• Samuelson, Pamela. "Privacy As Intellectual Property?." Stanford Law Review (2000): 1125-73. Erişim tarihi: Temmuz 1, 2021. https://www.jstor.org/stable/pdf/1229511.pdf.
• Schwartz, Paul M. "The Computer in German and American Constitutional Law: Towards an American Right of Informational Self-Determination." The American Journal of Comparative Law 37, no. 4 (1989): 675-701. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/hlr117&div=91&g_sent=1&casa_token=&collection=journals.
• Segall, Jordan E. "Google Street View: Walking the Line of Privacy-Intrusion Upon Seclusion and Publicity Given to Private Facts in the Digital Age." Pittsburgh Journal of Technology Law & Policy 10, (2009): i-32. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/pittjtlp10&div=8&g_sent=1&casa_token=&collection=journals.
• Sholtz, Paul. “Transaction Costs and the Social Cost of Online Privacy.” First Monday 6, no. 5 (2001). https://firstmonday.org/ojs/index.php/fm/article/download/859/768?inline=1. Sirmen, Lale. Eşya Hukuku. Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2017.
• Tan, Domingo R. "Personal Privacy in the Information Age: Comparison of Internet Data Protection Regulations in the United Stats and European Union." Loyola of LA International & Comparative Law Journal 21, no. 4 (1999): 661-684. https://heinonline.org/HOL/Page?collection=journals&handle=hein.journals/loyint21&id=674&men_tab=srchresults.
• Taştan, Furkan Güven. Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2017.
• Tekinalp, Ünal. Fikrî Mülkiyet Hukuku. İstanbul: Vedat Yayıncılık, 2012.
• Yücedağ, Nafiye. "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Genel Ilkeler." Kişisel Verileri Koruma Dergisi 1, no. 1 (2019): 47-63. https://dergipark.org.tr/en/pub/kvkd/issue/45759/566993.
• Yücedağ, Nafiye. "Medeni Hukuk Açısından Kişisel Verilerin Korunması Kanununun Uygulama Alanı Ve Genel Hukuka Uygunluk Sebepleri." İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 75, no. 2 (2017): 765-90. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/470647.
• Zeytin, Zafer ve Ömer Ergün. Türk Medeni Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınclık, 2020.