AKIL HASTALIĞI NEDENİYLE CEZANIN İNFAZININ ERTELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2 Prof. Dr. Mustafa Avcı'ya Armağan, 1051 - 1092, 03.01.2025

Berrin Akbulut

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1575672

Öz

Akıl hastalığı nedeniyle cezanın infazının ertelenmesi Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun (CvGTİHK) 16. maddesinde düzenlenmiştir. Maddede yalnızca akıl hastalığı nedeniyle cezanın ertelenmesine yer verilmemiş, aynı zamanda diğer hastalıklarda infazın ertelenmesi (m. 16/2), gebe olanlarla ilgili infazın ertelenmesi (m. 16/4) ve ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyen hükümlülerin cezasının infazının ertelenmesi de düzenlenmiştir.
Kanun koyucu akıl hastalığı nedeniyle infazın ertelenmesi için hükümlünün akıl hastası olmasını yeterli görmüş başka bir şart aramamıştır. Akıl hastalığının varlığı halinde cezanın infazının ertelenmesi zorunlu görülmüştür. Akıl hastalığı dışındaki ruhsal rahatsızlıklar cezanın infazının ertelenmesi nedeni olarak kabul edilmemiştir.
Akıl hastalığı nedeniyle infazın ertelenmesi için Adli Tıp Kurumu raporu zorunlu görülmüştür. İnfazın geri bırakılması kararı Cumhuriyet Başsavcılığınca verilmektedir. Hükümlünün sağlık durumu belirli aralıklarla kontrol edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akıl hastalığı, İnfaz, İnfazın ertelenmesi, Cumhuriyet Başsavcılığı, Adli Tıp Kurumu

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

POSTPONEMENT OF SENTENCE EXECUTİON DUE TO MENTAL ILLNESS

Öz

The postponement of sentence execution due to mental illness is regulated under Article 16 of the Law on the Execution of Penal and Security Measures. The article does not only involve the postponement of execution owing to mental illness but also provides for the postponement of execution in cases of other illnesses (Art. 16/2), postponement for pregnant individuals (Art. 16/4), and the postponement of execution for convicted individuals who, due to serious illness or disability, cannot maintain their life independently within the conditions of a penal institution.
The legislator has deemed it sufficient for a convict having mental illness to postpone execution, without any additional conditions. The existence of mental illness is considered a compulsory reason for postponing execution. Other psychological disorders are not accepted as reasons for postponing sentence execution.
A report from the Forensic Medicine Institute is compulsory to postpone execution due to mental illness. The decision to postpone execution is made by the Public Prosecutor’s Office. The convict’s health status is monitored periodically.

Anahtar Kelimeler

mental illness, execution, postponement of execution, Public Prosecutor’s Office, Forensic Medicine Institute

Kaynakça

• Akın, Abdulkadir. İnfaz Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınları, 2016.
• Aydın, Melikşah. “İslam ve Osmanlı Ceza Hukukunda İnfazın Ertelenmesi.” Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 11, no. 2 (2021): 1213-1242.
• Akkaya, Çetin. Açıklamalı ve İçtihatlı Cezaların İnfazı ve İnfaz Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Aksoy Retornaz, Emine Eylem. “Cezaevinde Sağlık Hizmetlerine Erişimde Güncel Sorunlar.” Suç ve Ceza Ceza Hukuku Dergisi 12, no. 4 (2019): 25-40.
• Demirbaş, Timur. İnfaz Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınları, 2023.
• Gelgeç Bakacak, Ayça ve Aslıhan Öğün Boyacıoğlu. “Bireylerin Akıl/Ruh Sağlığı Tanımlamalarına İlişkin Nitel Bir Araştırma.” Sosyoloji Dergisi 27, (2012): 1-15.
• Giyik, Abdulbaki. Akıl Hastalığı ve Türk Ceza Muhakemesi Bakımından Sonuçları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Entitüsü 2019.
• Mecit, Kemal. İnfaz Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Memiş Kartal, Pınar. “Cezanın İnfazının Ertelenmesi Sebeplerinin Güncel Gelişmeler Çerçevesinde Değerlendirilmesi.” Suç ve Ceza Ceza Hukuku Dergisi 14, no. 1, (2021): 1-24.
• Meraklı, Serkan. Ceza Hukukunda Kusur. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2017.
• Özbek, Veli Özer. İnfaz Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınları, 2023.
• Özel İhtiyaçlara Sahip Mahpuslar Üzerine El Kitabı: Akıl Sağlığı İhtiyaçları Olan Mahpuslar, (Çev.: Ömer B. Albayrak), Birleşmiş Milletler Yayını, (2013), Erişim Tarihi: 25.10.2024 https://www.unodc.org/documents/justice-and-prison-reform/Prisoners_with_special_needs_HB_Turkish.pdf.
• Özgenç, İzzet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayınları, 2022.
• Özkavalcı, Nimet. İnfaz Hakimliği. Ankara: Seçkin Yayınları, 2021.
• Soykal, Nuray. Ruhsal Bozukluk Tanılı Hastaların Bildirdikleri Sorunlar ile İşlevsellik ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2019.
• Ulutürk, Hande. Türk Ceza Hukukunda Akıl Hastalığı ve Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi. Ankara: Seçkin Yayınları, 2014.
• Yetgin, Feridun. Şemalı Pratik İnfaz Hukuku El Kitabı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2020.
• Yıldırım, Zeki. “Türk Hukukunda Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi.” Ceza Hukuku Dergisi 12, no. 34, Ağustos 2017.
• Yıldız, Mehmet Ali, Ceza Hukukunda Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2019.
• Yılmaz, Candan. “Kriminolojik Açıdan: Akıl Hastalığı ve Suç.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 24, no. 2 (2018): 743-765.
• Yurt, Çağdaş. Ceza İnfaz Kurumlarında Sağlık Hakkı, Sağlık Hizmetlerine Erişim ve İdarenin Hukuki Sorumluluğu. Ankara: Adalet Yayınevi, 2023.