The Principles of the Prophet Muhammad’s Commercial Ethics

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2 Prof. Dr. Mustafa Avcı'ya Armağan, 1176 - 1200, 03.01.2025

Zekeriya Güler

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1600859

Öz

In this article, which aims to determine the prominent commercial principles in the ethical system built by the Prophet (pbuh), it is seen that universal principles such as competence, entrepreneurship, starting work early, honesty and reliability, showing ease, following the middle way, avoiding selfishness, extravagance and ostentatious lifestyle are emphasised. However, for these theoretical and practical moral principles to sustain their existence, they must be supported by legal regulations and sanctions. This is essential for establishing a balance between worldly life and the afterlife and giving meaning to life. Otherwise, deviations and excesses such as distrust, deceit, fraud, unfair competition, usury, extravagance, selfishness, envy, and greed will inevitably disrupt the social fabric and lead to economic crises.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Commerce, Ethic, Sunnah, Relationship Between Law and Ethics

HZ. PEYGAMBER’İN TİCARET AHLÂKININ ESASLARI

Öz

Hz. Peygamber’in inşa ettiği ahlâk sisteminde öne çıkan ticarî esasların tespitini hedefleyen bu makalede yetkinlik, girişimcilik, işe erken başlamak, dürüstlük ve güvenilirlik, kolaylık göstermek, orta yol izlemek, bencillik, savurganlık ve gösterişli yaşam tarzından kaçınmak gibi evrensel nitelikli ilkelerin vurgulandığı görülmüştür. Ne var ki, söz konusu teorik-pratik ahlâkî esasların varlığını sürdürebilmesi için yasal düzenlemelerle / hukukî müeyyidelerle desteklenmesi gerekir. Zira dünya-ahiret dengesinin kurulup hayatın anlam kazanması buna bağlıdır. Aksi halde güvensizlik, yalan, hile, haksız rekabet, tefecilik, savurganlık, bencillik, kıskançlık, açgözlülük gibi savrulma ve taşkınlıkların sosyal dokuyu bozması ve ekonomik krize yol açması kaçınılmaz olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Ticaret, Ahlak, Sünnet, Hukuk-Ahlâk İlişkisi

Kaynakça

• Aclûni, İsmail b. Muhammed el-Cerrahi. Keşfu’l-hafâ ve muzîlu’l-ilbâs amme’ş-tehera mine’l-ehadis ala elsineti’n-nâs. Kahire.
• Ahmed b. Hanbel. Müsned. Kahire: 1313.
• Aktan, Hamza. “İstisnâ’.” İç. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 23, 393-396. İstanbul: TDV Yayınları.
• Ali el-Kârî. Şerhu Müsned-i Ebî Hanîfe. Beyrut.
• Atalay, Hatice. “Hukuk-Ahlâk İlişkisi Bağlamında İslâm ve Türk Hukukunda Ticarî Ahlâk İlke ve Kuralları.” Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023.
• Avcı, Mustafa. “Mecelle’ye Göre Dostluk ve Düşmanlığın Tanıklığa Etkisi.” Akademiar Dergisi, no. 6 (2019): 169-190.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed. Şuabü’l-îmân. Haz. Muhammed es-Saîd Zağlûl. Beyrut: 1990.
• Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ismail. el-Camiu’s-sahih. İstanbul: 1979.
• Dârimî, Ebu Muhammed Abdullah. Sünen. Kahire: 1987.
• Ebu Davud, Suleyman b. Eş’as es-Sicistani. Sünen. İstanbul: 1981.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2021.
• Eskicioğlu, Osman. “Fakir.” İç. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 12, 129-131. İstanbul: TDV, 1995.
• Güler, Zekeriya. 40 Hadiste İş ve Ticaret Ahlakı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2022.
• Hâkim, Ebû Abdillah Muhammed en-Nîsâbûrî. el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn. Haz. Mustafa Abdülkâdir Atâ. Beyrut: 1411.
• Hamîdullah, Muhammed. İslâm’a Giriş. Çev. Cemal Aydın. Ankara: 1996.
• Haraiti, Ebû Bekr Muhammed b. Ca‘fer es-Sâmerrî. Mekârimü’l-ahlâk ve meâlîhâ ve mahmûdu tarâikıhâ. Kahire: 1999.
• İbn Hacer, Ebû’l-Fadl Şihâbüddîn Ahmed el-Askalânî. Fethu’l-bârî bi şerhi Sahîhi’l-Buhârî. Haz. Bin Bâz, Muhammed Fuâd Abdülbâkî ve Muhıbbüddîn el-Hatîb. el-Mektebetü’s-Selefiyye, 1379.
• İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman. Telbîsü İblîs. Haz. Abdürrezzâk el-Mehdî. Beyrut: 2000.
• İbn Ebi’d-Dünyâ, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed el-Bağdâdî. Islâhu’l-mâl. Haz. Muhammed Abdülkâdir Atâ. Beyrut: 1993.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed el-Kazvini. Sünen. Kahire: 1952.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dîneverî. Te’vîlü muhtelifi’l-hadîs. Beyrut.
• İbn Teymiyye, Takıyyüddîn Ahmed. Mecmûu’l-fetâvâ. Beyrut: 1398.
• Köksal, Asım Cüneyd. Fıkıh Usulünün Mahiyeti ve Gayesi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2021.
• Mâlik, İbn Enes el-Medeni. el-Muvatta’. Haz. Muhammed Fuad Abdulbaki. Mısır: 1370.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed es-Semerkandî. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. İstanbul: Dâru’l-mîzân, 2010.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasen Alî b. Muhammed el-Bağdâdî. Edebü’d-dünyâ ve’d-dîn. Dâru mektebeti’l-hayât, 1986.
• Münâvî, Muhammed Abdurraûf. Feyzu’l-kadîr şerhu’l-Câmiı’s-sağîr min ehâdîsi’l-beşîri’n-nezîr. Mısır: 1356.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn b. Haccac el-Kuşeyri en-Nisabûri. es-Sahîh. Kahire: 1955.
• Nesâi, Ebû Abdirrahman Ahmed. Sünen. Beyrut.
• Nevevi, Ebu Zekeriyya Muhyiddin Yahya. Sahîhu Muslim bi şerhi’n-Nevevi (el-Minhac fi şerhi Sahih-i Müslim). Müessesetü Kurtuba, 1991.
• Rağıb el-İsfahânî. el-Müfredât fî garîbi’l-Kurʾân. Haz. Safvân Adnân ed-Dâvûdî. Dımaşk: 1412.
• Râğıb el-İsfahânî. ez-Zerîa ilâ mekârimi’ş-şerîa. Haz. Ebü’l-Yezîd Ebû Zeyd el-Acemî. Kahire: Dâru’s-Selâm, 2007.
• Sulu, Muhammed. “Ticaret Hukukunun Kaynağı Olarak Ticari Örf ve Adet Üzerine Bazı Değerlendirmeler.” İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9, no. 1 (2022): 217-242.
• Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî. Fethu’l-kadîr el-câmi’ beyne fenneyi’r-rivâyeti ve’d-dirâyeti min ilmi’t-tefsîr. Beyrut: 1983.
• Tirmizi, Ebu İsâ Muhammed. Sünen. İstanbul: 1992.
• Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet. Türk Medeni Hukukunun Umumi Esasları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1951.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd el-Hârizmî. el-Keşşâf an hakâikı gavâmizi’t-tenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fi vücûhi’t-te’vîl. Haz. Mustafa Hüseyin Ahmed. Menşûrâtü’l-belâğa, 1947.