6502 SAYILI KANUN KAPSAMINDA TÜKETİCİ KAVRAMI VE TİCARİ VEYA MESLEKİ AMAÇLA HAREKET EDEN KİŞİLERE TİCARİ VEYA MESLEKİ AMAÇ OLMAKSIZIN MAL VEYA HİZMET SUNAN KİŞİLERİN DURUMU

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 21 - 40, 30.06.2025

Reyhan Tuhan Boz , Esen Kabaş Tezcan

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1574069

Öz

Tüketici kavramı her geçen gün daha fazla önem kazanmakta, buna paralel olarak da tüketici hukukundaki düzenlemeler yeniden kaleme alınmaya ihtiyaç duymaktadır. Gerek mülga 4077 sayılı Kanun'da gerekse 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da yapılan her değişiklikte tüketicinin tanımı değişmiş, kavramın kapsamı her defasında daha da genişlemiştir. Kanunkoyucu en kapsamlı haliyle tüketiciyi ticari veya mesleki olmayan bir amaçla hareket eden kişi olarak tanımlamıştır. Tüketici kavramını belirlerken amaç kriterinden hareket etmiştir. Bu bağlamda, ticari veya mesleki amaçla hareket eden kişilere ticari veya meslekî amaç olmaksızın mal veya hizmet sunan kişiler kanunkoyucunun esas aldığı amacı taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici , Tüketici İşlemi , Ticari veya Mesleki Amaç , Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

Under Law no. 6502, the concept of consumer and, legal status of individuals who have no commercial or professional purpose while providing goods or services to other party that acts with commercial or professional purpose

Öz

The notion of the consumer is increasingly significant with each passing day, and alongside this, the regulations governing consumer law require a thorough revision. The definition of the consumer has evolved with each amendment to both the abrogated Law No. 4077 and the Law No. 6502 on the Protection of Consumers, broadening the scope of the concept each time. The legislator has articulated a clear definition of the consumer as an individual acting without any commercial or professional purposes.. The legislator has established the criterion of purpose to define the concept of consumer. In this context, protecting individuals who have no commercial or professional purpose while providing goods or services to other party that acts with commercial or professional purpose is in the scope of the main reason of legislator.

Anahtar Kelimeler

Consumer , consumer transactions , commercial or professional Purpose , Consumer Protection Law

Kaynakça

• Akipek Öcal, Şebnem. “Madde 3/Akipek Şerhi.” iç. Milli Şerh, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi. editör Özlem Tüzüner ve Hakan Tokbaş, Aristo Yayınevi, 2016, 40-59.
• Akipek Öcal, Şebnem ve Tamer Bozkurt. “Yargıtay Kararları Işığında Tüketici İşlemlerinde Ticari Hükümlerin Uygulanabilirliği Sorunu.” Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 11, 2 (2023): 669-713.
• Akipek Öcal, Şebnem ve İlhan Kara. Tüketici Hukuku Ders Kitabı.Yetkin Yayınları, 2023.
• Akipek Öcal, Şebnem, Abdulkerim Yıldırım, İbrahim Ermenek ve Selda Kutla. Tüketici Hukukunda Uzman Arabuluculuk. Deniz Ofset Matbaacılık, 2021.
• Altıner Yolcu, Fatma Zeynep.” Tüketicinin Korunması Kavramının Tarihsel Gelişimi ve Bu Gelişimin Türk Hukukuna Yansıması.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 24, no. 2 (2018): 1111-1124.
• Altop, Atilla. “Türk Hukukunda, Avrupa Birliği Hukukunda ve Uygulamada Tüketici Kavramı.” İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3, no. 1-2 (2004): 3-14.
• Aslan, İ. Yılmaz. 6502 Sayılı Kanuna Göre Tüketici Hukuku. Ekin Yayınevi, 2015.
• Aydoğdu, Murat ve Nalan Kahveci. Tüketici Hukuku Dersleri. Adalet Yayınevi, 2021.
• Bahtiyar, Mehmet ve Levent Biçer. “Adi İş/Ticarî İş/Tüketici İşlemi Ayrımı ve Bu Ayrımın Önemi.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 22, no. 3 (2016):395-436.
• Bal, Yakup. “Tacirin Tüketici Sıfatı Sorunu.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 13, no. 50 (2022): 365-384.
• Berber, Bahaeddin.” Yargı Kararları Işığında Tüketici Kavramı.” Konya Barosu Dergisi 1, no. 1 (2023): 41-72.
• Çabri, Sezer. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi. Adalet Yayınevi, 2021.
• Çabri, Sezer. “Yargıtay Kararları Doğrultusunda Tüketici İşlemi Kavramı iç. Tüketici Hukukunun Güncel Sorunları Sempozyumu (20 Kasım 2018), editör İpek Yücer Aktürk, 125-174.Yetkin Yayıncılık, 2019.
• Cenger, Ege. “Tüketici Hukuku Açısından Taşınır Satımında Ayıplı Mal Kavramı.” İzmir Barosu Dergisi 87, no. 3 (2022): 99-166.
• Çelik, Aytekin. “Tüketici İşlemlerindeki Ticari Amaç Unsurunun Ticari İş Açısından Değerlendirilmesi.” Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 11, no. 2 (2023): 777-805.
• Çıtır, Eren. “Ticarî İş - Tüketici İşlemi İlişkisi.” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 20, no. 3 (2016): 37-52. Deryal, Yahya ve Yakup Korkmaz. Yeni Tüketici Hukuku. Adalet Yayınevi, 2015.
• Doğan, Vahit. “Tüketici Akitlerine Uygulanacak Hukukun Tespiti.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5, no. 1-2 (Prof. Dr. M. Şakir Berki’ye Armağan) (1996): 153-179.
• Doğar, Mehmet. “Karma Kullanım Amaçlı Bir Konut Satışı Açısından TKHK Hükümlerinin Uygulanması Sorunu.” Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, no. 1 (2021): 305-326.
• Erkuş, Ali Selman. “Tüketici Kavramının Genişletilmesi.” iç. Tüketici Hukukunun Güncel Sorunları Sempozyumu (20 Kasım 2018), editör İpek Yücer Aktürk, Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2019, 23-30.
• Gümüş, Mustafa Alper. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi Cilt: 1. Vedat Kitapçılık, 2014.
• Günal, Aydın Ebrar. Tüketici İşlemi ve Tüketici İşleminden Doğan Uyuşmazlıkların Arabuluculuk Yoluyla Çözümlenmesi. Adalet Yayınevi, 2024.
• Havutcu, Ayşe. “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Konu Bakımından Uygulama Alanı: Özellikle Tüketici İşlemleri Bakımından Kanun’un Kapsamı.” Terazi Hukuk Dergisi 9, no. 99 (2014): 8-19.
• İnal, H. Tamer. Tüketici Hukuku. Seçkin Yayıncılık, 2015.
• İlgün, Ömer Faruk. Tüketici İşlemleri Hukuku. Legal Yayınları, 2021.
• Kara, İlhan. Tüketici Hukuku. Yetkin Yayıncılık, 2021.
• Karakocalı, Ahmet ve Ali Suphi Kurşun. Tüketici Hukuku. Aristo Yayınevi, 2015.
• Kılınç, Ayşe Nur. “Takviye Edici Gıdalara İlişkin Aldatıcı Reklamlar Karşısında Tüketicinin Korunması.” Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 28, no. 2 (2024): 677-720.
• Kılınç, Ayşe Nur. “Avukatlık Ücretine İlişkin Uyuşmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuk.” iç. Necmettin Erbakan Hukuk Araştırmaları Özel Hukuk. editör Zekeriya Mızırak ve Nuran Koyuncu, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları, 2021: 329-351.
• Kırca, Çiğdem. “Tüketicinin Korunmasına İlişkin Modeller, TKHK’un Amacı ve Avrupa Birliği Tüketici Yönergelerinin Kapsamı (6502 Sayılı TKHK’un Yorumu ve TKHK’da Düzenleme Bulunmayan Konularda Tüketici İşlemlerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Görevli Mahkeme.” Yargıtay Dergisi 43, no. 2 (2017):285-342.
• Kurşun, Ali Suphi. “Avukatlık Sözleşmesinin Tüketici İşlemi Bakımından Değerlendirilmesi.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, no. 142 (2019): 289-304.
• Küçükdağlı, Ayşegül. “Avukatlık Sözleşmesinin Tüketiciyi Koruyucu Hükümler Ekseninde Değerlendirilmesi.” Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 12, no. 2 (2022): 1582-1619.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin. “Mukayeseli Hukuk ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Açısından Tüketiciyi Koruyan Düzenlemelerin Kişi Bakımından Uygulanma Alanı (Tüketici Kavramına Mukayeseli Bir Bakış).” Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, editör Nami Barlas, Abuzer Kendigelen, Suat Sarı, Beta Yayınları, 2000: 663-692.
• Ozanoğlu, Hasan Seçkin. “Tüketici Sözleşmeleri Kavramı (Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Maddi Anlamda Uygulanma Alanı).” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 50, no. 1 (2001): 55-90.
• Özay, Osman Levent. “6502 Sayılı Yasa Kapsamında Tüketici İşlemi.” Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 4, no. 12 (2017): 257-272.
• Özel, Çağlar. “Hukuksal Açıdan Tüketicinin Korunması ve Tüketicinin Korunma Gerekliliğine İlişkin Bir Değerlendirme.” Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 26, no. 1 (2008): 287-299.
• Özel, Çağlar. Tüketicinin Korunması Hukuku. Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Seda Özmumcu. “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Hükümleri ve Yargıtay Kararları Çerçevesinde Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanına Giren Uyuşmazlıklara Genel Bir Bakış”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16, no. Özel Sayı (2015): 831-871.
• Serozan Rona. “Tüketiciyi Koruma Yasasının Sözleşme Hukuku Alanındaki Düzenlemesinin Eleştirisi.” Yasa Hukuk İçtihat ve Mevzuat Dergisi 15, no. 173/4 (1996):579-598.
• Sirmen, A. Lale. “Tüketici Hukukunun Amacı ve Özellikleri.” Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 8, no. Özel Sayı (2013): 2465-2476.
• Tekten, Emel. “Tüzel Kişi Tacirlerin Tüketici Sıfatı Sorunu ve Bu Kapsamda Taraf Oldukları Hukukî Uyuşmazlıkların Ticarî/Tüketici Dava Şartı Arabuluculuğa Etkileri.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 31, no. 1 (2023): 1-34.
• Tüzüner, Özlem. “Madde 1/Tüzüner Şerhi.” Milli Şerh, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi. editör Özlem Tüzüner ve Hakan Tokbaş, Aristo Yayınevi, 2016, 1-27.
• Uyumaz, Alper ve Mehmet Cemil Türk. “Tacirin Tüketici Sıfatı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 72, no. 3 (2023): 1591-1633.
• Ünal, Ahmet Cemil. “Ticari İş-Tüketici İşlemi Ayrımı Kapsamında Tüzel Kişi Tacirlerin Durumu.” Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6, no. 1 (2020): 37-52.
• Yıldırım, Abdulkerim ve Bilge Aytuğar. “Tüketici İşlemlerinde Kıymetli Evrak Düzenlenmesi.” Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 24, no. 2 (2020): 31-62.
• Yücer Aktürk, İpek. “Tüzel Kişi Tacirin Tüketici Sıfatı.” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 20, no. 2 (2016): 103-128.
• Zengin, Hüseyin Kağan. “Zirai Amaçla Gerçekleştirilen Hukuki İşlemlerin Tüketici İşlemleri Bakımından Değerlendirilmesi.” Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2, no. 2 (2024): 33-55.
• Zevkliler, Aydın ve Çağlar Özel. Tüketicinin Korunması Hukuku. Seçkin Yayıncılık, 2016.