IMRT Planlarında Segment Sayısının Dozimetrik Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 25 - 39, 07.10.2018

Adem Özöndel Füsun Çetin

Öz

Bu çalışmada, 15 farklı türdeki kanser hastası ele alınarak, Statik IMRT (step and shoot)
tekniğiyle oluşturulan IMRT planlarının doğrulanmasında, segment sayısının
hesaplanan ve ölçülen dağılımların karşılaştırılmasına ilişkin değerlendirme
sonucuna etkisi araştırılmıştır. CMS XİO 4.8 tedavi planlama sisteminde her bir
hasta için alan sayıları korunmak suretiyle, yüksek ve
düşük segment sayılarında Statik IMRT planı yapılmıştır. Tedavi planlama
sisteminde (TPS) Kalite Kontrol (QA) planında oluşturulan 30x30x30
boyutlarındaki sanal fantomda bütün alanlar gantri 0⁰ derecede normalize edilerek, kaynak cilt
mesafesi (SSD) 95 cm, eşmerkez noktası 5 cm’de seçilerek yapılan simülasyonla koronal doz
haritaları elde edilmiştir. Yapılan bu IMRT planları için doz dağılımı iki
boyutlu (2D) Array fantom kullanılarak simülasyonla aynı şartları taşıyan set-up (düzenek) ile
ölçülmüştür. Hesaplanan ve ölçülen akı haritaları 3 mm mesafe uyumu ve %3 doz farkı ölçütlerinde gamma (γ) değerlendirmesini geçen noktaların yüzdesi
hesaplanmıştır. Yüksek ve düşük segment sayısına sahip planlarda gamma
değerlendirmesini geçen noktaların yüzdeleri karşılaştırılarak sonuçlar
değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi (IMRT), Statik IMRT, Ters Planlama, 2D array, Gamma Indeks

Kaynakça

• [1] Khan FM. Teratment planning I. In: The physics of radiation therapy. 3rd ed. Baltimore, MD: Lippincot Williams and Wilkins; 2003.
• [2] Webb S. Intensity Modulated Radiation Therapy. Bristol: Institute of Physics Publishing; 2001. p. 270-8.
• [3] Prudy JA. Intensity modulated radiation therapy: current status and issues of interest. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2001;51(4):880-914.
• [4] Fraass B, Doppke K, Hunt M, Kutcher G, Starkschall G, Stern R, et al. American Association of Physicists in Medicine Radiation Therapy Committee Task Group 53: quality assurance for clinical radiotherapy treatment planning. Med Phys 1998;25(10):1773-829.
• [5] Nath R, Biggs PJ, Bova FJ, Ling CC, Purdy JA, van de Geijn J, et al. AAPM code of practice for radiotherapy accelerators: report of AAPM Radiation Therapy Task Group No. 45. Med Phys 1994;21(7):1093-121.
• [6] Spezi E, Angelini AL, Romani F, Ferri A. Characterization of a 2D ion chamber array for the verification of radiotherapy treatments. Phys Med Biol 2005;50(14):3361-73.
• [7] Buonamici FB, Compagnucci A, Marrazzo L, Russo S, Bucciolini M. An intercomparison between film dosimetry and diode matrix for IMRT quality assurance. Med Phys 2007;34(4):1372-9.
• [8] https://www.aapm.org/meetings/99AM/pdf/2805-81765.pdf
• [9] Kemikler G, Acun H. Beam characteristics of megavoltage beams at low monitor unit settings. Phys Med In press.
• [10] Poppe B, Blechschmidt A, Djouguela A, Kollhoff R, Rubach A, Willborn KC, et al. Two-dimensional ionization chamber arrays for IMRT plan verification. Med Phys 2006;33(4):1005-15.
• [11] Low DA, Harms WB, Mutic S, Purdy JA. A technique for the quantitative evaluation of dose distributions. Med Phys 1998;25(5):656-61.
• [12] Mei X, Bracken G, Kerr A. Evaluation of a commercial 2D ion chamber array for intensity modulated radiation therapy dose measurements. Med Phys 2008;35(7):3403.
• [13] Sawchuk S, Karnas S, McCune K, Mulligan M, Dar R, Chen J. Comparison of clinical IMRT plan quality and delivery accuracy: Few large segments vs many small segments. Med Phys 2008;35(7):3401.
• [14] Acun H., Kemikler G., Çakır A., Kemikler Tuncay E., Ağaoğlu F., Darendeliler M.E., "Statik IMRT (step and shoot) yöntemine göre oluşturulan IMRT planlarının dozimetrik doğrulanmasına segment sayısının etkisi", Türk Onkoloji Dergisi, cilt.26, ss.18-25, 2011