Tıp Doktoru, Diş Hekimi ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Depresyon

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 15, 01.04.2016

Türkiz Verimer

Öz

Bu derleme makalede; tükenmişlik kavramı ve belirtileri açıklanacak; tıp

doktoru, diş hekimi ve hemşirelerde tükenmişlik ve depresyon ile ilgili

araştırmaların sonuçları sunulacak ve tükenmişlik durumunun, mental

bozuklukların uluslararası sınıflamaları içinde yer almaması nedeniyle

tartışmalı konumuna değinilecektir

Anahtar Kelimeler

tükenmişlik, depresyon, tıp doktoru, diş hekimi, hemşire

Kaynakça

• Freudenberger HJ. Staff burnout. J Social Issues 1974;30(1):159- 165. Maslach C, Jackson S. The measurement of experienced burnout. J Occupional Behavior 1981;2: 99–113. Maslach C, Schaufeli, Wilmar B, Leiter MP. Job burnout. Annual Reviews of Psychology 2001; 52: 397-422. Preventing burnout. http://www. Helpguide.org.2016 (25.01.2015). World Health Organisation.The ICD-10, Classification of mental and behavioral disorders. The web site:http//www. Who. int/ classification/icd/en/bluebook.pdf?ua=1 (25.01.2016). American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders-Fifth edition. The web site:htpps// docs.goole.com/file/d/OBwD.YEZFWfxMbWs2UC1WUzZTQ/ edit?pli=1 (25.01.2016). Kılınç S, Torun F. Türkiye’de klinikte kullanılan depresyon değerlendirme ölçekleri. Dirim Tıp Gazetesi 2011; 1: 39-47. Maslach C, Jackson SE, Leiter MP. Maslach burnout inventory. 3rd ed. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press; 1996. Beck AT. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4: 561-571. Zung WW. A self-rating depression scale. Arch Gen Psychiatry 1965; 12: 63-70. Tait DS, Sonja B,Litjen T, Lotte ND, Wayne S, Daniel S, Colin P. W, Jeff S, Michael RO. Burnout and satisfaction with worklife balance among U.S. physicians relative to the general U.S. population. Arch Intern Med. 2012;172(18):1377-1385. Goebert D, Thompson D, Takeshita J, Beach C, Bryson P, Ephgrave K, Kent A, Kunkel M, Schechter J, Tate J. Depressive symptoms in medical students and residents: A multischool study Acad Med. 2009;84(2):236-241. Physician suicide. emedicine. Medscape.com/article/806779- overview.2015 (25.01.2016). Laura BD, Alana I, Christine M. A Conceptual model of medical student well-being: Promoting resilience and preventing burnout. Academic Psychiatry 2008; 32: 44-53. Hughes PH, Baldwin DC Jr, Sheehan DV, Conard S, Storr CL. Resident physician substance use, by specialty. Am J Psychiatry. 1992; 149(10):1348-1354. National menthal health survey of doctors and medical students. http://www.beyondblue.org.au.2013 (25.01.2016). Galán F, Ríos-Santos JV, Polo J, Rios-Carrasco B, Bullón P. Burnout, depression and suicidal ideation in dental students. Med. Oral Patol. Oral Cir. Bucal. 2014 May; 19(3):e206-e211. Risk factors for burnout among dentists: An evidencebased study of the literature.https://www.dentistry.utoronto.ca/system/files/ y3_2011.pdf (25.01.2016). Mathias S, Koerber A, Fadavi S, Punwani I. Specialty and sex as predictors of depression in dentists. JADA 2005;136 (10):1388- 1395. Vanishree N, Jeswin J, Madhusudan S. Suicide amongst dentists – are you at risk?. JOHCD 2011;5(3):161-163. Poghosyan L, Clarke SP, Finlayson M, Aiken LH. Nurse burnout and quality of care: Cross-national investigation in six countries. Res Nurs Health 2010;33(4):288-298. Letvak S, Ruhm CJ, McCoy T. Depression in hospital-employed nurses. Clinical Nurse Specialist 2012;26(3):177–182. Anestezi Çalışanları Mesleki Risk Değerlendirme Raporu, 2014 (s:13-24) Saygılı A. Özel sağlık kuruluşlarında çalışan hekimlerin sağlık/ güvenlik koşulları. IV. Sağlık Çalışanları Sağlığı Ulusal Kongresi, 2013-Ankara (s:104-105). Akçalı DT, Dayanır H, İlhan MN, Babacan A. İç Anadolu Bölgesinde anesteziyoloji ve algoloji çalışanlarında tükenmişlik durumu. Ağrı 2010; 22(2): 79-85. Helvacı İ, Turhan M.Tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: Silivri’de görev yapan sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi 2013; 1(4):58-68. Demiral Y, Akvardar Y, Ergör A, Ergör G. Üniversite hastanesinde çalışan hekimlerde iş doyumunun anksiyete ve depresyon düzeylerine etkisi. DEÜ Tıp Fak Dergisi 2006; 20(3):157-164. Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi’nde çalışan doktorların demografik ve kişilik özelliklerinin, stresle b aşa ç ıkma yöntemlerinin, örgütsel bağlılık ve iş doyumu düzeylerinin tükenmişlikle ilişkisi. https://www.tip.baskent.edu.tr/eğitim/ mezuniyetoncesicalısmagrp/16.S28.2014 (25.01.2016). Havle N, İlnem MC, Yener F, Gümüş H. İstanbul’da çalışan psikiyatristlerde tükenmişlik, iş doyumu ve bunların çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2008; 21(1):4-13. Elmas Ü. 5. ve 6. Sınıf öğrencilerinde anksiyete, depresyon ve tükenmişlik düzeyleri (Uzmanlık Tezi). Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2012. Mayda AS, Şen M, Tekeli AH, Sayan S, Sırakaya N. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde depresif belirti sıklığı ve baskın el kullanımına göre farklılığı. Gazi Tıp Dergisi 2010;21(1): 23-27. Seven D, Özdemir S, Çevik S, Özer E, Kılıç E, Karadağlı İ, Yorgun M, Sülün E, Güllühalı M, Üçüncü T, Savu A, Karakuş M, Güven G, İpek M, Çağlayan Ç. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi 2011-2012 eğitim öğretim yılı 6. sınıf öğrencilerinin mesleksel sağlık durumları. Sağlık Çalışanları 3. Ulusal Kongresi , 2011-Ankara(s:128-129). Denizoğlu S, Yılmaz B, Çevik AR, Akyıl M. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde çalışan diş hekimleri ve hemşirelerin mesleki durum değerlendirmesi, Bölüm II: Tükenmişlik. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Dergisi 2005; 15(2): 43-53. Özdemir AK, Özdemir D, Sümer H, Kılıç E, ÖZTÜRK M. Cumhuriyet Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi akademik personelinde tükenmişlik ölçeğinin üç yıllık arayla değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üni. Diş Hek. Fak. Dergisi, 2003; 6(1):14-18. Terzi Y, Sağlam V. Araştırma görevlilerinin mesleki tükenmişlik durumu. e-Journal of New World Sciences Academy 2008;3(1):52- 58 Article Number: A0049. Atalayın Ç, Tezel H, Önal B, Balkıs M, Köse T. Diş hekimliği öğrencilerinde tükenmişlik: ön çalışma-burnout among dental students: a pilot study. J. Ist. Uni. Fac. Dent. 2013; 47(3):6-18. Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydın N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik. düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006; 7(2):100-108. Kaya N, Kaya H, Ayık SE, Uygur E. Burnout of nurses who work in a government hospital. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi , 2010; 7(1):401-410. Altay B, Gönener D, Demirkıran C. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri ve aile desteğinin etkisi Fırat Tıp Dergisi , 2010; 15(1):10-16. Schaufeli WB, Leiter MP, Maslach C. Burnout: 35 years of research and practice. Career Development International, 2009;14(3):204- 220. Cox T, Tisserand M, Taris T. The conceptualization and measurment of burnout: Questions and directions. Work and Stress,2005;19(3):187-191. Bianchi R, Boffy C, Hingray C, Truchot D, Laurent E. Comparative symptomatology of burnout and depression. Journal of Health Psychology, 2013;18(6):782-787. Kakiashvili T, Leszek J, Rutkowski K. The medical prospective of burnout. International Journal of Occupational Medicine and Envioremental Health,2013;26(3):401-412. Leonard BE. The concept of depression as a dysfunctional of the immune system. Current Immunology Reviews,2010;6(3):205-212. Thase ME. Neurobiological aspects of depression. In Gotlib IH, Cohen H (Eds.). Handbook of depression (pp:187-217) (2nd ed.):2009. New York,NY:Guilford Press. Abramson LY, Metalsky GI, Alloy LB. Hopelessness depression: Atheory-based subtype of depression. Psychological Review,1989;96(2):358-372. Schonfeld IS. Burnout in teachers: Is burnout or is it depression? Report No. 335329, 1991. Washington DC: Education Resources Information Center. Schaufeli WB, Enzmann D. The burnout companion to study and practice: A critical analysis. London,UK Taylor and Francis Press;1988. Ahola K, Hakanen J, Perhoniemi R, Mutanen P. Relationship between job-related burnout and depressive symptoms: A study using person-centred approach. Burnout Research,2014;1(1):29-37. Glass DC, McKnight SD. Perceived control, depressive symptomatology and professional burnout: A reivew of evidence. Psychology and Health,1996;11(1):23-45. Ahola K, Hakanen J. Job strain, burnout and depressive symptoms: A prospective study among dentist. Journal of Affective Disorders,2007;104(1):103-110.