Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromu : Adana İli Örneği

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 298 - 313, 01.10.2020

Fügen Özcanarslan Burak Ören

Öz

Bu çalışma Adana ilinde bulunan Devlet Hastanelerinin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerde oluşan tükenmişlik sendromu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Araştırmanın örneklemini 185 hemşire oluşturmaktadır. Araştırma Mayıs 2017 – Mayıs 2018 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde hemşirelerin sosyodemografik ve mesleklerine ilişkin bilgilerin sorgulandığı veri 17 sorudan oluşan veri toplama formu ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır.
Çalışmamızda hemşirelerin cinsiyet, medeni durum, aile tipi, çocuk sayısı, eğitim, çalışma pozisyonu ve çalışma saatlerine göre tükenmişlik durumları arasında istatistiksel olarak farklılık bulunamamıştır. Yoğun bakım hemşirelerinin %52.8’ i meslekten dolayı, %46.8’ i ise çalıştıkları klinikten dolayı kendini tükenmiş hissetmektedir.
Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili literatür eşliğinde tartışılmış ve hemşirelerin önerilen standartlar doğrultusunda çalıştırılmaları ve belirli aralıklarla servisler arasında rotasyon yapmaları, tükenmişliğin önlenmesi için baş etme yöntemlerine ilişkin eğitimlerin verilmesi, hemşirelerin kendilerini tükenmiş hissetmelerine neden olan faktörlerin bireysel olarak sorgulanması ve gerekli önlemlerin alınması, yönetimsel olarak hemşirelerde motivasyonu artırıcı aktivitelerin planlanması önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Yoğun Bakım

Kaynakça

• Arcak R, Kasımoğlu E. (2006). “Diyarbakır Merkezdeki Hastane ve Sağlık Ocaklarında Çalışan Hemşirelerin Sağlık Hizmetlerindeki Rolü ve İş Memnuniyetleri”. Dicle Tıp Dergisi. 33(1): 23-30.
• Akbolat M, Işık O. (2008). “Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri: Bir Kamu Hastanesi Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi”. 11(2): s. 230-251.
• Baron D.N, West,E. (2007). “The Emotional Cost of Caring incured by man and women in the British labour Market”. Social Science Medicine. s. 65, 2160-2171.
• Barutçu E, Serinkan C. (2008). “Gününüzün önemli sorunlarından biri olarak, Tükenmişlik sendromu ve Denizli’de Yapılan Bir Araştırma”. Ege Akademik Bakış. 8: 541-561.
• Cemaloğlu N, Şahin ED. (2007).” Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi”. 15(2): 465-484.
• Demir A. (2004). “Hemşirelikte Tükenmişliğe Bir Bakış”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(1):10-17.
• Dolunay BA. (2002). “Keçiören İlçesi Genel Liseler ve Teknik-Ticaret-Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu’’ Araştırması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 55(1): 51-62.
• Dequette A, Kérouac S, Sandhu BK, Beaudet L. (1994). “Factors Related to Nursing Burnout: A Reviev of Empirical Knowledge”. Issues in Mental Health Nursing. 15(4): 337-358.
• Durmuş M, Gerçek A, Çiftci N. (2018). “Hemşirelerin Yaşam Kaliteleri İle Tükenmişlik Düzeylerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2): 279–286.
• Ergün YA, Demir H, Sağnak N.(2007). “Yoğun Bakım Hemşirelerinin Görev Tanımları ile İlgili Çalışma”. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergis.2:102-113.
• Kaçan CY, Örsal Ö. (2018). “Yoğun Bakım Hemşirelerinde Tükenmişliği Etkileyen Faktörler: Sistematik Derleme”. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 22(1): 25-36.
• Kaya N, Kaya H, Ayık SE, Uygur E. (2010). Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1):402-419.
• Kırılmaz, A., Çelen, Y,.Sarp, N. (2003). “İlköğretim’de Çalışan Bir Öğretmen Grubunda Tükenmişlik Durumu. İlköğretim-Online.2(1): 2-9. Maslach C, Schaufeli BW, Leiter PM. (2001). “Job Burnout”. Annual Review of Psychology. 52:397–422. McManus IC, Keeling A, Paice E. (2004). “Stress, Burnout And Doctors’ Attitudes To Work are Determined by Personality and Learning Style: A Twelve Year Longitudinal Study of UK Medical Graduates”. BMC Med. 2: 29.
• Metin Ö, Özer FG. (2007). “Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyinin Belirlenmesi”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 10 (1): 58-66.
• Naktiyok A, Karabey C.N (2005). “İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 19(2):179-197.
• Özer B, Otkun MT, Memiş D, Otkun M. (2006). “Yoğun Bakım Ünitesinde Hastane İnfeksiyonu Etkenleri, Antibiyotik Duyarlılıkları ve Antibiyotik Kullanımı”. İnfeksiyon Dergisi. 20(3): 165-170.
• Silva, JLL., Soares, RS., Costa, FS., Ramos, DS., Lima, FB., Teixeira LR (2015). “ Psychosocial Factors and Prevalence of Burnout Syndrome among Nursing Workers in İntensive Care Units. Rev Bras Ter Intensiva.27(2): 125-3.
• Stewart MJ, Arklie M. (1994). “Work satisfaction, stressors and support experienced by community health nurses”. Can J Public Health. 85(3): 180-4.
• Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydın N. (2006). “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Depresyon ve Tükenmişlik Düzeyinin Sosyodemografik Özelliklerle İlişkisi”. Anatolian Journal of Psychiatry. 7:100-108.