SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN COVID-19 HASTALIK ALGISI VE KAÇINMA TUTUMLARI: Bir Özel Üniversite Örneği

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 3, 229 - 245, 30.10.2022

Gülçin Gümüş , Kübra Temür , Silva Polat Sarı , Türkiz Verimer

Öz

Çalışmamızda üniversite öğrencilerinin COVID-19'a ilişkin hastalık algısını belirlemek ve COVID-19 algısının hastalıktan kaçınmaya etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2021-2022 eğitim öğretim yılı güz döneminde Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunda öğrenim görmekte olan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 18-34 yaş arası 643 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın yürütülmesi için Kişisel bilgi formu, “COVID -19 Hastalık Algısı Ölçeği” ve “COVID -19’dan Kaçınma Tutumları Ölçeği” çevirim içi ortamda (Google Forms) oluşturulmuştur. Covid-19 Algısı ölçeği alt boyutlarından tehlikelilik puanı 4.02, bulaştırıcılık puanları 4.22 olarak tespit edilirken, Covid-19’dan kaçınma tutumları ölçeği alt boyutlarından olan bilişsel kısıtlama puanları 2.36, davranışsal kısıtlama puanları 3.17 olarak tespit edilmiştir. Araştırmamızın sonucunda; öğrencilerin COVID -19 Algısı alt boyutları olan tehlikelilik ve bulaştırıcılığın; COVID-19’dan kaçınma ölçeğinin alt boyutu olan bilişsel kısıtlama ile negatif; davranışsal kısıtlama ile pozitif yönde bir ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle tıbbi bakıma ek olarak, psikososyal ihtiyaçların izlenmesi, psikososyal destek sağlanmasının genel pandemi sağlık bakımına entegre edilmesi ve pandemi sürecinden en çok etkilenen popülasyon olan öğrencilerin mevcut algı ve tutumlarının geliştirilmesi konusunda eğitim seminerler düzenlenmesi önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Hastalık Algısı, Kaçınma tutumları, Öğrenci

Kaynakça

• Abdulmuhsin, A. A., Değirmenci, B., Efendi̇oğlu, İ. H., & Durmaz, Y. (2021). The perception of COVID-19 and avoidance behavior in Turkey: the role of income level, gender and education. International Journal of Emerging Markets.
• Akan, H., Gurol, I., Ozdatlı, S., Yilmaz, G., Vitrinel, A. ve Hayran, O. (2010). Knowledge and attitudes of university students toward pandemic infl uenza: A cross-sectional study from Turkey. BMC Public Health, 10, 413-420.
• Balkhi F., Nasir A., Zehra A., Riaz R. (2020). Psychological and behavioral response to the coronavirus (COVID-19) pandemic. Cureus, 12:7923.
• Çırakoğlu, O. C. (2011). Domuz Gribi (H1N1) Salgınıyla İlişkili Algıların, Kaygı ve Kaçınma Düzeyi Değişkenleri Bağlamında İncelenmesi. Turk Psikoloji Dergisi, 26(67).
• Dönmez, İ., & Gürbüz, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin Covid-19 virüsü hakkında bilişsel yapılarının belirlenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2159-2172.
• Edelman (2020, Mart) Trust Barometer Trust and Coronovirus. https://www.edelman.com/research/edelman-trust-covid-19-demonstrates-essential-role-of-private-sector. 10 Nisan 2020 (Erişim Tarihi: 17.02.2022).
• Genç, Ç. (2021). COVID-19 Pandemisinde Bilgi Edinme Kaynakları, Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Aşıya Yönelik Tutumlar. Akdeniz İletisim, (36).
• Geniş, B., Gürhan, N., Koç, M., Geniş, Ç., Şirin, Çırakoğlu, O.C., Çoşar, B. (2020). Development Of Perception And Attitude Scales Related With Covıd-19 Pandemia. Pearson Journal Of Social Sciences-Humanities, 5(7),306-27.
• Goodwin, R., Gaines, S. O., Myers, L., & Neto, F. (2011). Initial psychological responses to swine flu. International journal of behavioral medicine, 18(2), 88-92.
• Greenberg, M. R. ve Schneider, D. F. (1995). Gender differences in risk perception: effects differ in stressed vs. nonstressed environments. Risk Analysis, 15, 503-511. Gustafson, P. E. (1998). Gender differences in risk perception: Theoretical and methodological perspectives. Risk Analysis, 18, 805–811.
• Kasperson, R. E., Renn, O., Slovic, P., Brown, H. S., Emel, J., Goble, R., Ratick, S. (1988). The social amplification of risk: A conceptual framework. Risk analysis, 8(2), 177-187.
• Kavaklı, M., Ak, M., Uğuz, F., Türkmen O.O. (2020). The mediating role of self-compassion in the relationship between perceived COVID-19 threat and death anxiety. Turkish J Clinical Psychiatry 2020;23 (Ek 1):15-23)
• Kılıç, M., Öcal, N., Uslukılıç, G. (2020) Türkiye'de Kovid-19 aşı tutumunun yaşam doyumu, dini tutum ve Kovid-19'dan kaçınma ile ilişkisi. İnsan Aşıları ve İmmünoterapötikler, 17:10, 3384- 3393.
• Leppin, A., & Aro, A. R. (2009). Risk perceptions related to SARS and avian influenza: theoretical foundations of current empirical research. International journal of behavioral medicine, 16(1), 7-29.
• Okyay, P. ve Abacıgil, F. (2016). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1025.
• Roy, D., Tripathy, S., Kar, S. K., Sharma, N., Verma, S. K., & Kaushal, V. (2020). Study of knowledge, attitude, anxiety & perceived mental healthcare need in Indian population during COVID-19 pandemic. Asian journal of psychiatry, 51, 102083.
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK. (2021). “COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri, Sorunlar ve Çözümler”. https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/20689/covid_19_ve_toplum_salginin_sosyal_beseri_ve_ekonomik_etkileri_sorunlar_ve_cozumler.pd (Erişim Tarihi: 17.02.2022). Taylor, M. R., Agho, K. E., Stevens, G. J., & Raphael, B. (2008). Factors influencing psychological distress during a disease epidemic: data from Australia's first outbreak of equine influenza. BMC public health, 8(1), 1-13.