Multi-Dimensional Effects of Poverty on Children Health

Yıl 2014, , 57 - 68, 01.05.2014

Dilek Konuk Şener Ayşe Ferda Ocakçı

https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000098

Öz

Despite the developments in the world, poverty is still the most important problem of our age. While it affects the people living in the developing countries, it is also one of the social problems encountered in developed countries. Today, 40% of children in the developing countries have an income less than one dollar per day. In Turkey, almost one fourth of the children under fifteen years old are below poverty line. There is a close relationship between health and poverty; in other words, between socioeconomic status and health conditions of the individual and the families. It is impossible to distinguish the effects of physical, social and biological factors on human health. The most sensitive group that is affected by this condition is children. Living in poverty makes children deprive of necessary amenities for diet, prevention of disease and accidents, healthy living, growth and development. Since poor families can not provide their children adequate opportunities for their development, they force them to work during early ages. Children can never go to school or they were made to leave school and work. Since living within a low-income family highly increases the possibility to face poverty during adulthood, child poverty is included among the issues that need urgent action. Therefore, the purpose of this study was to address the concept of poverty and poverty in Turkey and in the world, the importance of poverty on children health and nursing approaches

Anahtar Kelimeler

Poverty, child poverty, health, nursing

Yoksulluğun çocuk sağlığı üzerine çok boyutlu etkileri

Öz

Dünyada yaşanan gelişmelere karşın yoksulluk çağımızın en önemli sorunu olmaya devam etmektedir. Yoksulluk özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaşayan insanları etkilemekle birlikte gelişmiş ülkelerde de karşılaşılan toplumsal sorunlardan birisidir. Günümüzde gelişmekte olan ülkelerde yaşayan çocukların %40’ı günde bir doların altında gelire sahiptir. Türkiye’de ise on beş yaşından küçük çocukların neredeyse dörtte biri ulusal yoksulluk sınırı altında bulunmaktadır. Sağlık ve yoksulluk arasında, diğer bir deyişle bireyin ve ailelerin sosyo-ekonomik konumları ile sağlık durumları arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Fizik, sosyal ve biyolojik etkenlerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini birbirinden ayırmak olanaksızdır. Bu durumdan etkilenen en duyarlı grup ise çocuklar olmaktadır. Yoksulluk içinde yaşamak çocukların beslenme, hastalık ve kazalardan korunma, sağlıklı yaşama, büyüme ve gelişme açısından gerekli olanaklardan yoksun kalmalarına neden olmaktadır. Yoksul aileler çocuklarına gelişimleri için yeterli olanağı veremedikleri gibi onları erken yaşta çalışmaya zorlamaktadırlar. Çocuklar ya okula hiç gidememekte veya okuldan alınıp işe verilmektedirler. Düşük gelirli bir ailede yaşamak yetişkin dönemde yoksullukla karşılaşma olasılığını oldukça yükselttiği için çocuk yoksulluğu acil önlem alınması gereken konular arasında yer almaktadır. Bu nedenle makalede yoksulluk kavramı ile Dünya’da ve Türkiye’de yoksulluk, yoksulluğun çocuk sağlığı üzerindeki önemi ve hemşirelik yaklaşımlarını irdelemek amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, çocuk yoksulluğu, sağlık, hemşirelik

Kaynakça

• Akça Ay, F. 2008. Temel Hemşirelik: Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar. İstanbul Medikal Yayıncılık, 2. baskı, İstanbul, s. 47.
• Aksan, G. 2012. Yoksulluk ve yoksulluk kültürünün toplumsal görünümleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 9–19.
• Alasya, E. 2012. 1–6 Yaş Grubu Çocuklarda Ev Kazası Görülme Sıklığı ve Annelerin Ev Kazaları ile İlgili Uygulamalarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi.
• Altundağ, S. 2005. Ev Kazalarına Yönelik Eğitiminin, Güvenlik Önlemleri Alınması ve Kaza Görülme Sıklığına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi
• Aneshensel, C.S. & Sucoff, C.A. 1996. The neighborhood context of adolescent mental health. Journal of Health and Social Behavior, 36, 293–310.
• Anthony, E.K., King, B. & Austin, M.J. 2011. Reducing child poverty by promoting child well-being: Identifying best practices in a time of great need. Children and Youth Services Review, 33, 1999–2009.
• Arpacıoğlu, Ö. & Yıldırım, M. 2011. Dünyada ve Türkiye’de yoksulluğun analizi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 60–76.
• Ball J.W., Bindler, R.C. & Cowen, K.J. 2010. Child Health Nursing: Partnering with Children&Families. Pearson Education, 2nd ed, s. 1391–1428.
• Bayındır, N. 2010. Aile içinde yaşanan şiddete karşı çocuğun gösterdiği tepkiler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 1–9.
• Begum, S.S., Deng, Q. & Gustafsson, B. 2012. Economic growth and child poverty reduction in Bangladesh and China. Journal of Asian Economics, 23, 73–85.
• Bisai, S., Ghosh, T. & Bose, K. 2010. Prevalence of underweight, stunting and wasting among urban poor children aged 1- 5 years of West Bengal, India. International Journal of Current Research, 6, 39–44.
• Bowen, N.K. & Bowen, G.L. 1999. Effects of crime and violence in neighborhoods and school on the school behavior and performance of adolescents. Journal of Adolescent Research, 14, 319–342.
• Blair, C., Berry, D., Mills-Koonce, R. & Granger, D. 2013. Cumulative effects of early poverty on cortisol in young children: Moderation by autonomic nervous system activity. Psychoneuroendocrinology, 38, 2666— 2675.
• Cinar-Dede, N. 1999. 0–6 Yaş Çocuklarda Annenin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanılama Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Çocuktaki Kazaları Önlemede Annelere Verilen Eğitimin Etkisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Cousins, L.H. 2013. Deservingness, children in poverty, and collective well being. Children and Youth Services Review, 35, 1252–1259.
• Curtis, K.J., Voss, P.R. & Long, D.D. 2012. Spatial variation in poverty-generating processes: Child poverty in the United States. Social Science Research, 41, 146–159.
• Drake, B. & Rank, M.R. 2009.The racial divide among American children in poverty: Reassessing the importance of neighborhood. Children and Youth Services Review, 31, 1264–1271.
• Duman, Z., Ozdağ, Ş, Ozcan, A. 2003. Aile içi şiddetin çocuk üzerindeki etkisi konusunda hemşire öğrencilerin görüşleri. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(2), 50–56.
• Durgun, Ö. 2011. Türkiye’de yoksulluk ve çocuk yoksulluğu üzerine bir inceleme. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 6(1), 143–154.
• Ersoy, M. 2006. Kentsel Alanlarda Yoksul Kesimin Sağlık Sorunları: Ankara ve Diyarbakır Kentlerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırmanın Gösterdikleri. Kent ve Sağlık Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Bursa, s.33– 39.
• Fajth, G., Engilbertsdóttir, S. & Kurukulasuriya, S. 2012. From comparative to global social policy: Lessons for development practitioners from UNICEF's Global Study on Child Poverty and Disparities. Children and Youth Services Review, 34, 499–508.
• Fotso, J.C., Madise, N., Baschieri, A., Cleland, J., Zulu, E., Mutua, M.K. & Esendi, E. 2012. Child growth in urban deprived settings: Does household poverty status matter? At which stage of child development? Health & Place, 18, 375–384.
• Gornick, J.C. & Jäntti, M. 2012. Child poverty in cross-national perspective: Lessons from the Luxembourg Income Study. Children and Youth Services Review, 34, 558–568.
• Gorgun, S., Tiryaki, A. & Topbas, M. 2010. Üniversite öğrencilerinde madde kullanma ve anne babaya bağlanma biçimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 305–312.
• Gürarslan-Baş, N. & Karataş, B. 2013. Yoksulluğun 1–4 yaş grubu çocuklarda hastalanma sıklığı üzerine etkileri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi,16(3), 141–147.
• Hackett, M., Melgar-Quiñonez, H. & Álvarez, M.C. 2009. Household food insecurity associated with stunting and underweight among preschool children in Antioquia, Colombia. Rev Panam Salud Publica/Pan Am J Public Health, 25(6), 506–510.
• Hannum, E., Liu J. & Frongillo, E. 2014. Poverty, food insecurity and nutritional deprivation in rural China: Implications for children’s literacy achievement. International Journal of Educational Development, 34, 90–97.
• Hatun, Ş. 2002. Çocuk Hakları Sözleşmesinin 13. Yılında Yoksulluk ve Çocuklar Üzerine Etkileri. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi, Ankara, s. 7–29.
• Hjern, A., Ringback ,G. & Andersson. R. 2001. Socio-demographic risk factors for home-type injuries in Swedısh infants and toddlers. Acta Paediatrica, 90(1), 61–68.
• Isanaka, S., Mora-Plazas, M., Lopez-Arana, S., Baylin, A. & Villamor, E. 2007. Food insecurity is highly prevalent and predict underweight but not overweight in adults and school children from Bogota, Colombia. J Nutr, 137(12), 2747–2755.
• Joo, M. 2013. Explaining heterogeneity in the child poverty rate among immigrant families: Differences by parental citizenship. Children and Youth Services, 35, 668–677.
• Kabaş, T. 2009. Gelişmekte Olan Ülkelerde Yoksulluğun Nedenleri ve Yoksullukla Mücadele Yolları. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi.
• Kaya, Y. & Şahin, N. 2013. Kadınlarda madde kullanımı ve hemşirenin rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(1), 3–7.
• Koyun, A., Taşkın, L. & Terzioğlu, F. 2011. Yaşam dönemlerine göre kadın sağlığı ve ruhsal işlevler: Hemşirelik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1), 67–99.
• MEGEP. 2007. Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi. Çocuk Gelişim ve Eğitimi: Toplum ve Çocuk, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, s.20–22.
• Özcebe, H. 2006. Çocuk Sağlığını Etkileyen Faktörler. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Editörler: Çağatay Güler, Levent Akın, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara, s. 330.
• Phipps, S.A., Burton, P.S., Osberg, L.S. & Lethbridge, L.N. 2006. Poverty and the extent of child obesity in Canada, Norway and the United States. Obesity Rewiews, 7(1), 5–12.
• Sampson, R.J., Morenoff, J. & Gannon-Rowley, T. 2002. Assessing neighborhood effects: Social processes and new directions in research. Annual Review of Sociology, 23, 443–478.
• Sucaklı, M.H. 2003. Van Yöresinde Kadın ve Çocuğa Yönelik Aile İçi Şiddet. Uzmanlık Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Taş, H.Y. & Özcan, S. 2012. Türkiye’de ve Dünya’da yoksulluk üzerine bir araştırma. International Conference on Eurasian Economies, 423–430.
• Taşçı, E., Atan, Ş., Durmaz, N., Erkuş, H. & Sevil, Ü. 2005. Kız Meslek Lisesi öğrencilerinin madde kullanma durumları. Bağımlılık Dergisi, 6, 122–128.
• Temiz, H.E. 2002. Dünyada kronik yoksulluk ve önleme stratejileri. Çalışma ve Toplum, 2, 61–100.
• TNSA. 2008. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 165–183.
• Törüner, E.K. & Büyükgönenç, L. 2012. Çocuk Sağlığı Temel Hemşirelik Yaklaşımları. Göktuğ Yayıncılık, Ankara.
• Trani, J.F. & Cannings, T.I. 2013. Child poverty in an emergency and conflict context: A multidimensional profile and an identification of the poorest children in Western Darfur. World Development, 48, 48–70.
• Turan, T. & Ceylan, S.S. 2007. 0–6 yaş grubu çocukları olan annelerin ev kazalarını önlemek için aldıkları güvenlik önlemlerinin aile özelliklerine ve son bir aydaki ev kazaları sıklığına göre değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 17(4 ), 52–58.
• Turan, T., Altundağ-Dündar, S., Yorgancı, M. & Yıldırım, Z. 2010. 0–6 yaş grubu çocuklarda ev kazalarının önlenmesi. Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi,16(6), 552–557.
• Türker, K., Balcı, E., Batı, S., Hasçuhadar, M. & Savaş, E. 2011. Ülkemizde Hepatit A enfeksiyonunun değişen epidemiyolojisi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 41(4), 143–148. UNICEF. 2005. The State of The World’s Children: Childhood Under Threat. s.18.
• UNICEF. 2011. Türkiye’de Çocukların Durumu Raporu: Yoksul Çocuklar. s.15–28.
• UNICEF. 2012. Dünya Çocuklarının Durumu: Kentsel Bir Dünyada Çocuklar. Yönetici Özeti, 1–11.
• Yılmaz, E. 2012. Yaşam Kalitesi Temelinde Toplumsal Şiddet, Göç ve Yoksulluğun İncelenmesi. Konya İl Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı Projesi, s. 25.
• Zuberi, A. 2012. Neighborhood poverty and children’s exposure to danger: Examining gender differences in impacts of the Moving to Opportunity experiment. Social Science Research, 41, 788–801.