ANKARA NUMUNE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEKİM VE HEMŞİRELERİN GEÇİRDİKLERİ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 1, 31 - 44, 24.06.2011

Ömer Rıfkı Önder İsmail Ağırbaş Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Arif Aksoy

Öz

Bu araştırma, hastanede çalışan hekim ve hemşirelerin geçirdikleri iş kazaları ve meslek hastalıkları yönünden değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı nitelikte kesitsel bir alan araştırması olan bu çalışmanın evreni, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde çalışan 1125 hekim ve 987 hemşireden oluşmaktadır. Evrenin %47,3’üne ulaşılmıştır. Veriler, toplam 35 sorudan oluşan anketle toplanmıştır. Araştırma grubunun %17’si (170 kişi) iş ortamında en az bir kez el-parmak kesiği, yanık, sıkışma, ezik ve iğne batması türünde iş kazası geçirmiştir. Hemşireler hekimlere kıyasla daha fazla iş kazası geçirmiştir. Araştırma grubu arasında hepatit B-C, MRSA ve diğer stafilakoklar, VRE ve diğer streptekoklar, salmonella, E.coli hastalıklarına yakalananlar olmuştur. Araştırma grubunun tanı konulan bazı kronik hastalıkları hipertansiyon, migren, kronik solunum yolu hastalığı, kronik bağırsak hastalığı, gastrit veya ülserdir. Bıkkınlık-tükenmişlik hissi, motivasyon azalması, konsantrasyon bozukluğu, depresyon, aşırı kaygı hissi ve aşırı stres gibi psikolojik sorunlar hekim ve hemşireler arasında yaygındır. Araştırma grubunun %51,4’ü işe girişte, %48,6’sı periyodik olarak iş kazaları ve meslek hastalıkları konusunda eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılmasını istemişlerdir. Hekim ve hemşirelere, iş kazaları ve meslek hastalıkları; hastane ortamının riskleri ve korunma yolları konusunda işe girişte ve daha sonra düzenli aralıklarla bilgilendirme ve eğitim programları düzenlenmesi önerilebilir

Anahtar Kelimeler

Sağlık çalışanlarının sağlığı, hastanelerde iş kazaları ve meslek hastalıkları

Kaynakça

• Piyal B. Sağlık Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunlarına Genel Bakış. Yayımlanmamış Araştırma. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Çalışma Bakanlığı. 2004.
• Taşçıoğlu İ. Lüleburgaz Devlet Hastanesi ve Lüleburgaz 82. Yıl Devlet Hastanelerinde İş ve Çalışma Ortamından Kaynaklanan Riskler ve Bu Riskleri Hemşirelerin Algılama Düzeylerinin Saptanması. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Edirne. 2007.
• Çalışkan D, Kıran S, Akdur R. Sağlık Çalışanlarının Gebelikte Karşılaştıkları Riskler Üzerine Bir Çalışma. Halk Sağlığı Günleri Özet Kitabı. Samsun 1995: 40.
• Turhan E, Matkap S, Kırmızıoğlu R, İnandı T. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet Sıklığı, Türleri ve Önlemler. Toplum ve Hekim, 2008; 23 (6): 462-468.
• Ergönül Ö. Taşeron Firmalarda Çalışan Sağlık Çalışanlarının Enfeksiyon Riskleri ve Korunma Yolları. Toplum ve Hekim, 2008; 23 (5): 338-351.
• ILO. Çalışma İstatistikleri. Ankara: Sosyal Sigortalar Kurumu İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Daire Başkanlığı Yayını. Yayın No:50, 1990.
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 2006. http://www.calismadunyasi.com/5510_sayili_Sosyal_Sigortalar_ve_Genel_Saglik_Sigortasi_Kanunu.htm (erişim tarihi 21 Şubat 2011).
• Önder ÖR. Halk Sağlığı. Kamu Personeli Seçme Sınavı, Sağlık Bilimleri Hazırlık Kitabı. 2.Baskı, 2004; Ankara:Selim Kitabevi, 634.
• Yıldırım, A. Türk Eğitim Sisteminin Her Kademesinde Hemşire Yetişiyor. Sağlığın Sesi Gazetesi, S.25, http://www.sagliginsesi.com/news_detail.php?id=3150 (erişim tarihi 1 Mart 2011).
• Çalışkan D, Akdur, R. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Kendi Bildirimleri İle Karşılaştıkları Mesleki Riskler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 2001; 54(2): 135-142.
• Özcan E, Samancı N, Balcı N. Sağlık Çalışanlarında Bel Ağrısı. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 2. Ulusal Kongresi. 16-18 Kasım 2001; Ankara: 135.
• Danacı N, Kenanoğlu F, Şahin E, Bidav Ö. SSK Ankara Eğitim Hastanesi’nde Çalışan Hemşirelerin İş Doyumu, İş Doyumunu Etkileyen Faktörler ve Rapor Kullanma Sıklığı İle İlişkisi. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, 26-28 Kasım 1999; Ankara:150.
• Solak S, Abamor MY. Sağlık Çalışanlarında Fiziksel Zorlanma ve Bel Ağrısı Sıklığı. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, 26-28 Kasım 1999; Ankara:188.
• Demir H, Çakır T. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Röntgen Ünitesinde Çalışan Personelin Sağlığı Hakkında Bir Araştırma. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 2. Ulusal Kongresi, 16-18 Kasım 2001. Ankara:148.
• Önder ÖR, Bakar N. Hastanede Görev Yapan Hemşirelerin Çalışma Koşullarından Kaynaklanan Sorunları. İstanbul:Özlem Grafik Matbaacılık.1999; 3 (1): 17-23.
• Akalın H. Çoğul Dirençli Gram Negatif Bakteriler. Hastane İnfeksiyonları (Edit:Mehmet Doğanay, Serhat Ünal). Hastane İnfeksiyonları Derneği Yayını No1. Ankara:Bilimsel Tıp Yayınevi; 2003: 232, 269.
• Ergönül Ö, Işık H, Baykam N, Erbay A, Dokuzoğlu B, Müftüoğlu O. Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Hepatit B’ye Karşı Koruma Amacıyla Kurulan Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Birimi Sonuçları. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, 26-28 Kasım 1999; Ankara:174.
• Gücük M, Erbaydar SK, Yolsal N, Özden Y. Genel Cerrahi Kliniği Çalışanlarında Kesici-Delici Alet Yaralanmaları. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, 26-28 Kasım 1999. Ankara: 134.
• Önder ÖR. Ruh Sağlığı. Kamu Personeli Seçme Sınavı, Sağlık Bilimleri Hazırlık Kitabı. 2.Baskı, 2004; Ankara:Selim Kitabevi.
• Çevik A. Psikosomatik Hastalıklar. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ders Kitabı (Edit:Işık Sayıl). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Yayınlar Serisi Yayını No12. Ankara: Antıp AŞ Yayınları, 1996: 243- 255.
• Ağargün MA, Üçışık M ve ark. Gece Vardiyasında Çalışan Hemşirelerde Sirkadyen Ritm Uyku Bozukluğu Yaygınlığı Ve Psikopatoloji”. Van: Van Tıp Dergisi, 1995; 2 (1): 46-59.