Ankara Numune Hastanesi’nde Alman Bilim İnsanları ve Albert Eckstein

Yıl 2023, , 221 - 234, 26.07.2023

Zeynep Yıldız Özlü , Süleyman Ünüvar

https://doi.org/10.17067/asm.1262563

Öz

Kurtuluş Savaşı tamamlandıktan sonra Mustafa Kemal Atatürk Türkiye’yi çağdaş medeniyetler seviyesine yükseltmek istemiştir. Toplumun ekonomik, kültürel ve sosyal alanda ilerleyebilmesinin ilk şartı ise sağlıklı bireylerin olmasıdır. Cumhuriyet kurulduktan sonra halka sağlık hizmeti vermek için eski Gureba Hastanesi Ankara Numune Hastanesi’ne dönüştürülmüştür. Ancak bu hastane için alanlarında uzman profesörlere ihtiyaç duyulmuştur. Anadolu uzun yıllar savaş halinde olduğu için nitelikli eleman sıkıntısı yaşanmıştır. Hükümet çözüm olarak Almanya’dan profesörleri Türkiye’ye davet etmiştir. Ankara Numune Hastanesi’nde Eduard Melchior, Alfred Marchionini, August Laqueur, Max Meyer, Ernst Magnus- Alsleben ve Albert Eckstein gibi önemli profesörler gelmiştir. Albert Eckstein, Ankara Numune Hastanesi’nde çocuk kliniğini kurmakla görevlendirilmiştir. Türk Pediatrisinin temelini atmıştır. Ülkedeki salgın hastalıkların ve çocuk ölümleri üzerine çalışmıştır. Eckstein, Türkiye’de kaldığı dönemlerde çocuk ölümleri büyük oranda azalmıştır. Anadolu’yu ve köylerini gezmiştir. Süt çocuğu ölümleri ve salgın hastalıklar hakkında incelemelerde bulunmuştur. Bu incelemelerini raporlaştırarak Sağlık Bakanlığına sunmuştur. Köylülere hastalıklarla mücadele yöntemlerini anlatmıştır. Türkiye’de önemli çocuk doktorlarının yetişmesini sağlamıştır. 1949 yılında Türkiye’den ayrılıp, Almanya geri dönmüş ve Hamburg Tıp Fakültesi Çocuk Kliniğinde göreve başlamıştır. Bu makale Ankara Numune Hastanesi’ne gelen Alman Bilim Adamlarının hem hastaneye hem de ülkenin sağlık politikasına katkıları anlatılmak istenmiştir. Özellikle çocuk doktoru Albert Eckstein’in Türkiye’deki çalışmaları, pediatri alanındaki başarıları dile getirilmiştir. Alman bilim insanlarının çalışmaları sayesinde önemli Türk doktorları yetişmiştir. Türk tıbbı çalışmalarından dolayı her zaman minnettar olmuştur

Anahtar Kelimeler

Kelime bir Ankara Numune Hastanesi, Kelime iki Alman Bilim İnsanları, Kelime üç Albert Eckstein

German Scientists and Albert Eckstein at Ankara Numune Hospital

Öz

After the War of Independence was completed, Mustafa Kemal Atatürk wanted to raise Turkey to the level of modern civilizations. The first condition for the society to progress in the economic, cultural and social fields is to have healthy individuals. After the establishment of the Republic, the former Gureba Hospital was transformed into Ankara Numune Hospital to provide health services to the public. However, professors who are experts in their fields were needed for this hospital. Since Anatolia has been at war for many years, there has been a shortage of qualified personnel. The government invited professors from Germany to Turkey as a solution. Important professors such as Eduard Melchior, Alfred Marchionini, August Laqueur, Max Meyer, Ernst Magnus-Alsleben and Albert Eckstein came to Ankara Numune Hospital. Albert Eckstein was assigned to establish the pediatric clinic at Ankara Numune Hospital. He laid the foundation of Turkish Pediatrics. He worked on epidemic diseases and child deaths in the country. During Eckstein's stay in Turkey, child mortality has greatly decreased. He toured Anatolia and its villages. He made investigations about infant deaths and epidemic diseases. He reported these examinations and presented them to the Ministry of Health. He explained to the villagers the methods of combating diseases. He has enabled the training of important pediatricians in Turkey. He left Turkey in 1949, returned to Germany and started to work at the Hamburg Medical Faculty Pediatric Clinic. This article aims to explain the contributions of German Scientists who came to Ankara Numune Hospital to both the hospital and the country's health policy. Especially the studies of pediatrician Albert Eckstein in Turkey and his achievements in the field of pediatrics were mentioned. Thanks to the work of German scientists, important Turkish doctors have been trained. Turkish medicine has always been grateful for his work.

Anahtar Kelimeler

Keyword a Ankara Numune Hospital, Keyword b German Scientists, Keyword c Albert Eckstein, Keyword e Pediatrics

Kaynakça

• Akar, N.(2008). Bozkır çocuklarına bir umut Albert Eckstein. İstanbul: Gürer Yayınları.
• Akar, N.( 1995). Anadolu’da bir çocuk doktoru Ord. Prof. Dr. Albert Eckstein. Ankara: Pelikan Yayınları.
• Altay, S.(2015). Atatürk dönemi sağlık politikalarının halka yansımasında öncü kurumlar: Numune Hastaneleri (1924-1938). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• Arda B., Kurtoğlu, A.(2021). 75. Yaşında Ankara Tıp, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Braun O. F.(2005). Alfred Marchionini (1899-1965), Fortschritte Der Praktischen Dermatologie Und Venerologie,715-716.
• C.A.506.42778.193037.46.
• C.A 30.18.1.2.,1.5.5.
• C.A.30.18.1.2-95.60.12.
• C.A.30.18.1.2-106.77.18.
• C.A.30.18.1.2-91.63.5.
• C.A.30.18.1.2-109.58.7.
• C.A.30.18.1.2-101.35.2.
• C.A.501.32162.127627.3.
• C.A 30.18.1.2.,109.58.7
• Çam, H.(2012). İki dünya savaşı arasında Türkiye’ye Alman Akademisyen göçü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, İstanbul.
• Çelikbudak, H.(2016). Yurtsuz kalanlar ( Goethe Almanya’sından Atatürk Türkiye’sine sığınan Alman bilim insanlarının öyküsü). İstanbul: Alfa İnceleme-Araştırma.
• Doğramacı, İ.(1950). Albert Eckstein’in hayatı ve eserleri. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 5-7.
• Grothusen K.(1987). Detlev Der Scurla Bericht. Auflage Frankfut: Dağyeli Verlag.
• Gürsel, A.(1998). Cumhuriyet dönemi sağlık politikaları (1920-1960). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• İleri H., Seçer B., Ertaş H.(2016). Sağlık politikası kavramı ve Türkiye’de sağlık politikalarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 12, 176-186.
• Karataş, M.(2021). Atatürk dönemi sağlık politikaları ve salgın hastalıklarla mücadele, (M. Dalkılıç Ed.) Scientific Developments for Social and Education Sciences, Bölüm: 14, İzmir: Duvar Kitapevi.
• Koç, V.(1973). Hayat hikâyem Vehbi Koç. İstanbul: Hürriyet Yayınları,
• Kökcü, A. T.(2014). Türkiye’de Cumhuriyet dönemi sağlık politikaları. Türkiye Klinikleri J Med Ethics 3,22, 98-105.
• Köşlü A, Ekmekçi, T. R. (2005). Ord. Prof. Dr. Alfred Marchionini’nin veda mektubu. Türkderm, 2, 39, 44-146.
• Melchior, E., Yener, N.(1943). Gastro-duodenal ülser delinmelerinin cerrahi neticeleri hakkında, Tıp Fakültesi Mecmuası, 1, 2918-2926.
• Nesipoğlu, Gamze.(2018).Olgusal bir yapı olarak sağlık politikaları: 1920-1960 yılları arası Cumhuriyet döneminin tarihsel izleği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21, 1, 165-177.
• Parente, S.L- Prescott E.C.(2000). Barriers to riches. Cambridge: MIT Press.
• Reısman, A. (2011). Nazizmden kaçanlar ve Atatürk’ün vizyonu (G. Ç. Güven Çev.) . İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sarıoğlu, M.(2001). Ankara bir modernleşme öyküsü (1919-1945), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
• Schwartz, P.(2003). Kader birliği: 1933 sonrası Türkiye’ye göç eden Alman Bilim İnsanları, İstanbul: Belge
• Yayınları.
• Şen, F.(y.y) Ayyıldız altında sürgün ve Almanya’ya kök salanlar. İstanbul: Türkiye- Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı.
• The Pıoneers Of Pediatrıc Medicine.(1994). Albert Eckstein (1891-1950), Eur J. Pediatr, 153.
• Taşdemirci, E.(1999). Türkiye’de üniversite kavramının gelişmesinde Alman Bilim Adamlarının katkısı. Erdem, 33, 11, 883-91
• Özpekcan, M.(1999). Türkiye Cumhuriyeti’nde sağlık politikası (1923-1933). Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, , İstanbul.
• Ulus Gazetesi, 8.11.1937.
• Ulus Gazetesi, 9.11.1937.
• Wıdmann, H.(2010). Atatürk Üniversite Reformu. (A. Kazancıgil ,S. Bozkurt, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Yaşar, S.(2015).Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün kuruluşu ve Alman Bilim Adamlarının çalışmaları. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 19, 135-148.
• Bir Başkentin Oluşumu: Avusturyalı, Alman Ve İsviçreli Mimarların Ankara’daki İzleri, Https://Www.Goethe.De/ İns/Tr/Ank/Prj/Urs/Geb/Ges/Num/Trindex.Htm, 27.02.2023.
• Curriculum Vitae, Prof. Dr. E. Magnus- Alsleben, https://historischesarchiv.dgk.org › files › 2015/04, 27.02.2023.