Öz
Türkçede sözcükler kök olarak
ikiye ayrılmıştır. Fiil kökleri ve isim kökleri. Bu köklerin ortaya çıktıkları
andan itibaren isim ve fiil kökleri olarak belirlendikleri görüşü hakimdir.
Buna göre de Türkçede herhangi bir kökün hem isim hem de fiil kökü olarak
kullanılmadığı kısaca ortak bir kök bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Buna
rağmen Türkiye Türkçesinde görülen boya / boya-, aç/ aç- vb. isim ve fiil kökü
şeklindeki asıl biçim birimlerin Eski Türkçe ile Batı Türkçesi arasında gelişen
ses olayları ile açıklandığı görülmektedir. Yine barış / barış-, savaş / savaş-
vb. biçimbirimlerin de fiil köklerine getirilen farklı yapım ekleri taşıdıkları
belirtilmiştir. Az sayıda olsa da Türkçede ortak kök olduğunu gösteren
çalışmalar da bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkiye Türkçesinde kimi sözcüklerin
ortak kök oldukları gösterilmiş ve buna göre de Eski Türkçede de kimi
sözcüklerin ortak kök olabilecekleri üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Atabay, N.- İbrahim Kutluk, vd. (1983). Sözcük Türleri, yay. haz. D. Aksan, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
- Banguoğlu, T. (2000). Türkçenin Grameri, Ankara: TDK.
- Bilgin, M. (2002). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz, Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Demir, N, Yılmaz, E. (2009), Türkçe El Kitabı, Ankara: Grafiker.
- Eker, S. (2011). Çağdaş Türk Dili, Ankara: Grafiker.
- Ergin, M. (1998). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak
- Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi, Ankara: Ayraç
- Hatiboğlu (Kılıcoğlu), V. (1970). Türkçenin Yapısı ve İkili Kökler, Türk Dili, Mayıs 1970, C: XXII, S: 224, s. 110-115. http://www.tdk.gov.tr/index. (21.11.2018)
- Hatiboğlu, V. (1974). Türkçede Eklerin Kökeni, Türk Dili, Ocak 1974, C: XXIX, S: 268, http://www.tdk.gov.tr/index. (21.11.2018)
- Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi Grameri / Şekil Bilgisi, Ankara: TDK.
- Türk, V. (1999). “Türkçede İsim ve Fiil Olarak Ortak Kullanılan Bazı Kelimeler Üzerine” III. Uluslararası Türk Dil Kurultayı, 1996, Ankara.
Öz
In the Turkish language
words, in terms of their roots, can be divided into two groups. Verb roots and
noun roots. These roots have been identified as noun roots and verb roots from
the moment they emerged. As a result, it has been concluded, that no root in the
Turkish language can be used both as a name and a verb root, in short, that
there is no common roots. Despite this, we can see that in Turkish there are
morphological units in the form of name and verb roots like boya / boya-, aç/
aç- etc, which can be explained by the phonetic phenomena that developed
between Old Turkic and Western Turkic. Again, it has been stated, that such
morphological units as barış / barış-, savaş / savaş- etc. have different
constructive suffixes attached to the roots of the verb. Although in a small
number, there are also studies showing the existance of common roots in the
Turkish language. In this article we claim that some words in Old Turkic and
modern Turkish share common roots and we focus on the methods of detecting
common roots.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Atabay, N.- İbrahim Kutluk, vd. (1983). Sözcük Türleri, yay. haz. D. Aksan, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
- Banguoğlu, T. (2000). Türkçenin Grameri, Ankara: TDK.
- Bilgin, M. (2002). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz, Ankara: Kültür Bakanlığı.
- Demir, N, Yılmaz, E. (2009), Türkçe El Kitabı, Ankara: Grafiker.
- Eker, S. (2011). Çağdaş Türk Dili, Ankara: Grafiker.
- Ergin, M. (1998). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak
- Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi, Ankara: Ayraç
- Hatiboğlu (Kılıcoğlu), V. (1970). Türkçenin Yapısı ve İkili Kökler, Türk Dili, Mayıs 1970, C: XXII, S: 224, s. 110-115. http://www.tdk.gov.tr/index. (21.11.2018)
- Hatiboğlu, V. (1974). Türkçede Eklerin Kökeni, Türk Dili, Ocak 1974, C: XXIX, S: 268, http://www.tdk.gov.tr/index. (21.11.2018)
- Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi Grameri / Şekil Bilgisi, Ankara: TDK.
- Türk, V. (1999). “Türkçede İsim ve Fiil Olarak Ortak Kullanılan Bazı Kelimeler Üzerine” III. Uluslararası Türk Dil Kurultayı, 1996, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Edebiyat |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 6 Ağustos 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Ocak 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |