Turkey of The Second World War in Light of Memoires of Soldier

Yıl 2021, , 786 - 803, 30.07.2021

Ali Can Tekinay , Hasip Saygılı

https://doi.org/10.17067/asm.883679

Öz

Turkey chose not to participate in the Second World War until 1945 during 6 years and preferred to remain neutral. However, despite this, the country did not feel the war atmosphere away from itself throughout the period. The steps taken within the framework of the neutrality policy had heavy effects on the people and the army. In this context, around 22,000 soldiers serving within the Turkish Army Force lost their lives due to malnutrition and care conditions. We believe that the narration of the troubles suffered during the war years from the perspective of soldiers is not included in the academic literature as it deserves. Such a study has been preferred for a modest contribution to closing this period-related gap. In this study, the World War II social-economic-political-military influence in Turkey and efforts have been made to identify all the reflections in their military memories. Thus, thanks to the memories of the soldiers, concrete examples such as the daily life of the people, livelihood problems, health problems, epidemics, drinking water problem, the issue of food, the problem of the soldiers' accommodation, and the attitudes of the people in the army against the power were accessed and the effects of the war were tried to be revealed from different angles.

Anahtar Kelimeler

The World War II, Turkey, army, army officer, memories of soldiers

Asker Anıları Işığında İkinci Dünya Savaşı Türkiye'si

Öz

Türkiye 1945’e kadar 6 yıl boyunca İkinci Dünya Savaşı’na katılmamayı ve tarafsız kalmayı tercih etmiştir. Ancak buna rağmen ülke dönem boyunca savaş atmosferini kendisinden uzak hissetmemiştir. Tarafsızlık politikası çerçevesinde atılan adımların halk ve ordu üzerindeki etkileri ağır olmuştur. Bu çerçevede TSK bünyesinde görev alan 22.000 civarındaki asker yetersiz beslenme ve bakım şartlarından dolayı hayatını kaybetmiştir. Savaş yılları boyunca çekilen sıkıntıların asker gözüyle anlatımının akademik literatürde hak ettiği şekilde yer almadığı kanaatini taşıyoruz. Dönemle ilgili bu açığı kapatmaya mütevazı bir katkı için böyle bir çalışma tercih edilmiştir. Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı’nın Türkiye’ye ekonomik-siyasi-sosyal-askeri etkileri anlatılmış ve tüm bunların asker anılarındaki yansımaları tespitine çaba gösterilmiştir. Böylece asker anıları sayesinde halkın günlük yaşantısı, geçim sıkıntısı, sağlık problemleri, salgın hastalıklar, içme suyu sorunu, iaşe meselesi, askerin yatacak yer sorunu, ordu içerisindekilerin iktidara karşı tutumlar gibi somut örneklere ulaşılarak savaşın tesirleri farklı açıdan ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İkinci Dünya Savaşı, subay, asker anıları

Kaynakça

• Akıncı, A. C., (1971). Mehmetçikle 30 yıl. İstanbul: Astlas Kitabevi.
• Akkılıç, A., (1994). Askerin romanı: E. Sv. Alb. Abdülhalim Akkılıç'ın savaş ve barış anıları. (Y. Akkılıç, Dü.) Bursa: Körfez Ofset Yayınları.
• Altay, F., (1970). 10 yıl savaş 1912-1922 ve sonrası. İstanbul: İnsel Yayınları.
• Batur, M., (1985). Anılar ve görüşler üç dönemin perde arkası. İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Çelikoğlu, A., (2010). Bir darbeci subayın anıları 27 mayıs öncesi ve sonrası. (E. Konuksever, Dü.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Çetin, A., (2000). "Mustafa İsmet İnönü". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 22, 316-319. İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
• Dağcı, G. T., (2006). Osmanlı'dan Cumhuriyete ordu siyaset ilişkisi ve 27 mayıs 1960 darbesi. İstanbul: İlgi Yayınları.
• Esin, N., (2005). Devrim ve demokrasi bir 27 mayısçının anıları. İstanbul: Doğan Kitap.
• Evren, K., (1990). Kenan Evren'in anıları. İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Gök, H., (1997). Mareşal Fevzi Çakmak'ın asker ve siyasi faaliyetleri (1876-1950). Ankara: Genelkurmay Basımevi. Gürkan, İ. (2002). Bir generalin askeri ve akademik anıları. İstanbul: Kastaş Yayınevi.
• İzgören, A. Ş., (2011). Bir Türk zabitinin anıları: Muhittin Ergüneş 1917. y.y.: İzgören Yayınları.
• Kocatürk, K., (1999). Bir subayın anıları 1909-1999. İstanbul: Kastaş Yayınları.
• Koçak, C., (2020, 3 20). https://www.star.com.tr/yazar/bir-cinayetin-anatomisi-yazi-1017324/ adresinden alındı
• Küçük, S., (2008). Rumeli'den 27 mayıs'a: İhtilalin kaderini belirleyen köşk harekâtı . İstanbul: Mikado Yayınları.
• Madanoğlu, C., (t.y.). Anılar: 1911-1953. İstanbul: Evrim Yayınları.
• Orhan, C., (2001). Bir bahriyelinin anıları (1914-1981). İstanbul: Kastaş Yayınevi.
• Özçelik, A., (1993). Fevzi Çakmak. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 8, 190-192. İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
• Seyhan, D., (1966). Gölgedeki adam. İstanbul: Hürdağıtım.
• Şenocak, İ., (2005). İz bırakan anılar. İstanbul: y.y.
• Torumtay, N., (1993). Orgeneral Torumtay'ın anıları. İstanbul: Milliyet.
• Türk subaylarının İkinci Dünya Harbi hatıraları. (1999). Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Türsan, N., (t.y.). Anılar: General Nurettin Türsan. İstanbul: Arma Yayınları.
• Uyar, H., (1999). İkinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında Avrupa, Balkanlar ve Türkiye'de demokrasi sorunu. Altıncı Askerî Tarih Semineri Bildirileri II: İkinci Dünya Harbi ve Türkiye, 20-22 Ekim 1997 (s. 293-318). Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Yamak, K., (2006). Gölgede kalan izler ve gölgeleşen bizler. İstanbul: Doğan Kitap.
• Yirmibeşoğlu, S., (1999). Askeri ve siyasi anılarım (1928-1965) (Cilt I). İstanbul: Kastaş Yayınevi.