ŞEMSETTİN SAMİ’NİN KALEMİNDEN KADINLAR

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 12, 221 - 239, 01.07.2018

Hüseyin Doğramacıoğlu

https://doi.org/10.17067/asm.303587

Öz

Şemseddin
Sami Kadınlar adlı eserinde kadın konusuna eğilir. Kadın sorunlarına ve kadının
sosyal hayattaki yerine değinen yazar kadınların toplumda etkin bir şekilde rol
almaları gerektiğini savunur. Kadınların genel özellikleri olan keskin
zekâlılık, birleştiricilik ve kıskançlık gibi konulara değinen yazar kadınların
toplumda çeşitli mesleklerde çalışmaları gerektiğini ifade eder. Öğretmenlik,
hastabakıcılık, tezgâhtarlık, terzilik gibi işlerin kadınlara uygun meslekler
olduğunu belirten yazar bu mesleklerde kadın istihdamının arttırılmasının
önemine değinir. Ancak kadınların tarlada çalışmak, çift sürmek, kazma ile
toprağı kazmak, odun kesmek gibi erkeğin yapması gereken ve fizikî kuvvet
gerektiren işleri yapmamaları gerekir. Kadınları eğitmek toplumu temelinden
eğitmek anlamına gelir. Ailede çocukları eğiten ilk eğitmenin de anne rolündeki
kadın olduğuna dikkat çeker. Çocuklara terbiye veren, onları eğiten annedir.
Böylesine hayati bir rolü üstlenen kadının eğitilmesi elzemdir. Kadın cahil
olursa toplum da temelden sarsılır ve cehalet yayılır. Ancak kadın kültürlü ve
bilgiliyse toplum da güçlü bağlarla birbirine bağlanır. Böylece aileyi
oluşturan en önemli bireyin kadın olduğunu söyleyen Şemseddin Sami toplumun
huzur ve mutluluğunu da kadınların sağlayabileceğini vurgular. Kadınlar mutlu
olursa toplumun geneli de mutlu olur. O halde kadınların saadetini temin etmek
için toplum olarak gayret etmek gerekir. Bununla birlikte kadınlar erkekleri
aile kurmaya çeken, toplumun saadetini ve huzurunu sağlayan bireylerdir. Yazar
Osmanlı toplumunda kadınlara bakış açısını vermesi yönüyle de dikkate değer bir
eser kaleme almıştır.

Anahtar Kelimeler

Kadınlar, Şemseddin Sami, kadının toplumdaki yeri, Kadın Eğitimi

Women From The Pen of Şemseddin Sami

Öz

Şemseddin
Sami tells the woman in her book, Women. Addressing women's problems and
women's social life, writers argue that women should play an active role in
society. The writer refers to the general characteristics of women, such as
sharp intelligence, unity and jealousy, expressing that women should work in
various professions in society. The author, indicating that jobs such as
teaching, nursing, shop assistant, tailoring are jobs suitable for women,
refers to the importance of increasing women's employment in these
occupations.However, women should not work in the field, to double-drive, to
dig the land, to cut the wood that requires physical
strength and the men work to do. Educating women means educating society
on a basis. It notes that the first trainer to train the children in the family
is the woman in the mother role. She is the mother who trains children in the
family. The training of a woman who plays such a vital role is unquestionable.
If women are ignorant, society is basically shaken and ignorance is spread.
However, if the woman is cultured and knowledgeable, society is connected by
strong links. Thus, Şemseddin Sami, who says that the most important individual
who constitutes the family is women, emphasizes that women can provide peace and
happiness in society. If women are happy, the society is also generous. Then we
should strive to ensure the happiness of women. Women attract men to family and
provide the happiness and peace of society. The
writer has written a remarkable work which gives the perspective of Ottoman
society to women.

Anahtar Kelimeler

Women, Şemseddin Sami, Status of women in society, education of women

Kaynakça

• Akis, Metin, Yalan Kitabı, Hukukta Yalan, Osmanlı Kadı Sicillerine Göre 16. Yüzyılın İkinci Yarısında Antep’te Sosyal Yaşam İçerisinde Kişileri Kandırmaya Yönelik Hareketler ve Dönemlere Göre Değişimi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınevi, İstanbul 2015.
• Christine R. Harris, “Male and Female Jealousy, Still More Similar than Different: Replyto Sagarin”, Personality and Social Psychology Review, Vol. 9, No. 1, 76–86, Department of Psychology, University of California, San Diego 2005.
• Demirtaş, H. Andaç, Yakın İlişkilerde Kıskançlık, (Bireysel, İlişkisel ve Durumsal Değişkenler), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji (Sosyal Psikoloji) Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara 2004.
• Doğramacıoğlu, Hüseyin (2010). "Aka Gündüz'ün Romanlarında Kadın Karakterler ve Kadın Sorunları", Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Klâsik Türk Edebiyatında Aşk-Âşık-Maşûk Özel Sayısı, Volume 5/3 s. 1125–1142.
• Doğramacıoğlu, Hüseyin (2011). “Yakup Kadri’ye Göre Kadınlık ve Kadınlarımız”, The Journal of Academic Social Science Studies, JASSS, Volume 4, Issue 1, p. 25-30.
• Gündüz, Osman (2009). “Geleneksel Anlatma Formlarından Çağdaş Romana”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4 /1¬I Winter s. 763-798.
• Kayadibi, Fahri, Kadın Eğitiminin Kalkınmadaki Rolü, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2009.
• Öztürk, Dr. Faruk, Yabancılar İçin Eş ve Zıt Anlamlı Sözcükler Sözlüğü, Kesit Yayınları, İstanbul 2015.
• Sarı, Prof. Dr. Nil; Özaydın, Dr. Zühal, “Dr. Besim Ömer Paşa ve Kadın Hastabakıcı Eğitiminin Nedenleri II”, Sendrom / Aylık Aktüel Tıp Dergisi / Yıl: 4, Sayı: 5, Logos Yayıncılık, Mayıs, İstanbul 1992.
• Sağduyu, Gürdal Bike, “Osmanlı’da Erkek Giyiminin Modernleşme Süreci”, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fak. Yay.,Wınter 2017, Issue 17, page 39-49 Year 2017.