SOCİOLOGİCAL STUDY OF THE MOVIE MARTYRS

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 47 - 59, 30.06.2025

Hatice Gül

Öz

Cinema is an important tool of change that creates different emotions in the audience by reflecting sound, image and subject on the big screen. Intertwined with sociology, cinema, which both conveys social dynamics and processes to the screens and connects people to the outside world, has always maintained its connection with religion. Religion, which is effective in recognizing, understanding and giving meaning to the individual's own existence, continues to exist in cinema in terms of influencing societies. Martyrs, a French-Canadian co-production horror film directed and written by Pascal Laugier, released in 2008, is about the torture of young girls by a perverted sect. The torture practices of the sect, which examines whether young girls see a vision of the afterlife, remind us of the experiences of the inquisition members who used torture in Medieval Europe. When we look at the history of Europe, it is seen that religious or similar organizations have used violence by legitimizing religious arguments in line with their beliefs. So much so that, with the decree issued by the Papacy in the 12th century, it was even declared that torture practices were legal. In particular, torture continued in Europe from the beginning of the Inquisition court until the Age of Enlightenment. Later, although the use of violence was ended for purposes such as personal immunity and security, torture took its place in memories as a social reality. In this context, the main topics related to the movie Martyrs, such as the theme of violence created through the female body within the social structure, the sanctification of pain and the search for truth, will be discussed in relation to concepts such as social control approach, perversion, religion and torture. In the study, first of all, the title and summary of the film are given. As a method, the sociological analysis approach, which is an analysis method in itself, will be used. This approach is an important method that examines the reflections of the interaction between cinema and society, starting from some basic concepts such as social structure, social control, gender, minorities, deviance, status, crime and alienation.

Anahtar Kelimeler

Sociology , Pain , Truth , Woman

MARTYRS FİLMİNİN SOSYOLOJİK İNCELEMESİ

Öz

Sinema; ses, görüntü ve konunun beyaz perdeye yansıtılmasıyla izleyicide farklı duygular meydana getiren önemli bir değişim aracıdır. Sosyoloji ile iç içe geçmiş olarak toplumsal dinamikleri ve süreçleri ekranlara aktararak insanın dış dünya ile iletişimini sağlayan sinema, din ile bağını her daim korumaktadır. Bireyin kendi varlığını tanıma, anlama ve anlamlandırmada etkili olan din, toplumları etkileme konusunda da sinemada varlığını sürdürmektedir. 2008 yılında vizyona giren Pascal Laugier’in yönetmenliğini ve senaristliğini yaptığı Fransa-Kanada ortak yapımı korku türündeki Martyrs filmi, sapkın bir tarikatın genç kızlara uyguladıkları işkenceleri konu etmektedir. Genç kızların ölüm ötesine dair bir vizyon görüp görmediklerini inceleyen tarikatın işkence uygulamaları, Orta Çağ Avrupa’sında işkence uygulayan engizisyon üyelerinin deneyimlerini çağrıştırmaktadır. Avrupa tarihine baktığımızda dini veya benzeri örgütlerin, sahip oldukları inançlar doğrultusunda dini argümanları meşrulaştırarak şiddet uyguladıkları görülmektedir. Öyle ki 12. yüzyılda papalığın çıkardığı kararname ile yapılacak işkence uygulamalarının hukuka uygun olduğu dahi ilan edilmiştir. Özellikle işkence, Avrupa’da engizisyon mahkemesinin başlarından itibaren, Aydınlanma çağına kadar devam etmiştir. Sonraları kişi dokunulmazlığı ve güvenliği gibi amaçlarla şiddet uygulamalarına son verilse de işkence toplumsal gerçeklik olarak hafızalarda yerini almıştır. Bu çerçevede Martyrs filminde, toplumsal yapı içinde kadın bedeni üzerinden yaratılan şiddet teması, acının kutsanışı ve hakikat arayışı gibi filmle ilgili temel başlıklar; toplumsal kontrol yaklaşımı, sapkınlık, din ve işkence gibi kavramlarla ilintili olarak ele alınacaktır. Çalışmada öncelikle filmin künyesi ve özeti aktarılmaktadır. Yöntem olarak ise başlı başına bir çözümleme yöntemi olan sosyolojik çözümleme yaklaşımı kullanılacaktır. Bu yaklaşım; toplumsal yapı, toplumsal kontrol, cinsiyet, azınlıklar, sapkınlık, statü, suç ve yabancılaşma gibi bazı temel kavramlardan yola çıkarak sinema ve toplum arasındaki etkileşimin yansımalarını inceleyen önemli bir yöntemdir.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji , Acı , Hakikat , Kadın

Etik Beyan

gerekmemektedir

Destekleyen Kurum

yoktur

Kaynakça

• Azzarito, L. (2009). The panopticon of physical education: Pretty, active and ideally white. Physical Education and Sport Pedagogy, 14(1): 19 –39.
• Balcıoğlu, E. (2016). Sosyal süreç teorileri. Kriminoloji. A. Sözer ve E. Balcıoğlu (Ed.). Nobel Yayınları.
• Bardakçı, İ. (1996, Ekim). İşkence. Tarih ve Medeniyet Dergisi, (31), 23-26.
• Berger, P. L. (1993). Dinin sosyal gerçekliği. A. Coşkun (Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Berger, A. A. (1996). Kitle iletişiminde çözümleme yöntemleri. M. Barkan, U. Demiray, D. Güler, N. Bayram, A. Tunç, N. Ulutak, A. H. Yüksel (Çev.). Eskişehir: T.C Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Yayınları.
• Bingöl, O. (2017). Bedenin sosyolojisi: Nasıl? Niçin?. Mavi Atlas, 5(1): 86-96.
• Dashu, M. (1998). Reign of the demonologists. Excerpted from secret history of the witches, 1-15 (https://suppressedhistories.academia.edu/MaxDashu: 15.09.2023).
• Demirci, K. (1995). Engizisyon. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 11, 238-241.
• Dudu, M. (2021). Roma döneminde (M.S. 0-313) İsa ve Hıristiyanlara yapılan eziyetler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eliade, M. (1958). Birth and rebirth. New York: Harper and Bros.
• Elm, S. (1994). Virgins of god: The making of asceticism in late antiquity. Oxford: Clarendon Press.
• Esgin, M. (2013). İşkence ve engizisyon. Bozok Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(3): 39-60.
• Fichter, J. (2002). Sosyoloji nedir?. N. Çelebi (Çev). Yenilenmiş ve değiştirilmiş Bs. Ankara: Anı Yayınları.
• Fromm, E. (1993). İnsandaki yıkıcılığın kökenleri. Ş. Alpagut (Çev). İstanbul: Payel Yay.
• Gül, H. (2022). Yeni kentsel ailenin manevi boyutları. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Hall, T. C. (1910). Asceticism (Introduction) in Encyclopedia of Religion and Ethics. James Hastings, M. A., D.D. (Ed.). Edinburgh: T.&T. Clark Publication, C. 2. 63-69.
• Hepşen, O. (2010). Tevrat, İncil ve Kuran-ı Kerim’de kadın bedeni. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnceoğlu, Y. ve Çomak, N. (2009). Metin çözümlemeleri. Ayrıntı Yayınları.
• Kılıç, M. E. (1989). İslam kaynakları ışığında Hermes ve Heretik düşünce. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.
• Laugier, P. (2008). Martyrs [Film]. Eskvad; TCB Filmi.
• Livingstone, E. A. (2006). Asceticis. Oxford Concise Dictionary of the Christian Church. Oxford: Oxford University Press.
• Marshall, G. (2009). Sosyoloji sözlüğü. O. Akınhay- D. Kömürcü (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Martı, H. (2016). Peygamberin Hadislerinde Bir Değer Simgesi Olarak Beden ve Mahremiyet. Beden Sosyolojisi. K. Canatan (Ed.). İstanbul: Açılım Kitap. 233-246.
• Okumuş, Ejder. (2003, Eylül). Toplumsal Eşitsizliklerin Meşruiyet Kazanmasında Din. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 1(1): 51-68.
• Pike, E. R. (1951). Asceticism, Encyclopedia of Religion and Religions. London: George Allen&Unwin Ltd.
• Sennett, R. (2008). Ten ve taş-batı uygarlığında beden ve şehir. T. Birkan (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Shilling, C. (1993). The body and social theory. London: Sage Publications.
• Sykes, G. M., ve Matza, D. (1957). Techniques of neutralization: A theory of delinquency. American Sociological Review, 22(6), 664-670.
• Turan, M. ve Duman, H. (2018). Mary Daly’nin ataerkil Hristiyan tanrı anlayışı hakkındaki eleştirileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (44): 67-188.
• Turner, B. S. (2011). Tıbbi güç ve toplumsal bilgi. Ü. Tatlıcan (Çev.). Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Watts, N. (2008). The Oxford new Greek dictionary. New York: Berkley Books.
• Yavuz, S. (2014). Sosyal sapma ve din. Ankara: Otorite Yayınları.
• Yılmaz, S. (2019). Hermes’in Eski Mısır ve Helen dünyasından İslam coğrafyası ve Anadolu’ya yolculuğu. Lectio Socialis.
• Zockler, O. (1910). Asceticism (Christian) in Encyclopedia of religion and ethics. Edinburgh: T.&T. Clark Publication, C. 2.