KASHMIR IN THE DIVAN POETRY

Yıl 2018, Sayı: 4, 1 - 14, 30.06.2018

Murat Aslan

https://doi.org/10.31455/asya.397676

Öz

Divan poetry has extensive contents
for poetic imagination. Two contents of them are countries Divan poetry has
extensive contents for poetic imagination. Two contents of them are countries
and cities. In the divan poetry, which is belong to the common Islamic culture,
East’s countries and cities are more common than other countries and cities.
One of cities which is related to divan poetry is Kashmir.

Middle Ages’ famous city Kashmir is
used in the divan poetry because of it’s features by divan poets. Poets formed
different noun phrases and imaginations in lyric poems by Kashmir.

In this article, we want to reveal
Divan poets’ Kashmir image and we want to understand Kashmir’s meaning in the
divan poetry. We will research only Ottoman Empire area’s poets. In the end of
our research, we found 49 couplets; so, we will investigate these couplets.

Anahtar Kelimeler

Kashmir, Shawl, From Kashmir, Kashmir country, Kashmir’s Moonlight

DİVÂN ŞİİRİNDE KEŞMİR

Öz

Divan edebiyatı, içeriği bakımından oldukça geniş bir malzeme
yelpazesine sahiptir. Sözkonusu malzemelerden biri de ülke ve şehirlerdir.
Ortak İslam kültürünün ürünü olan divan edebiyatında doğal olarak Doğu
dünyasına ait ülke ve şehirler ön plandadır. Divan şiirinde geçen Doğuya ait
mekanlardan biri de Keşmir’dir.

Ortaçağın ünlü mekanlarından Keşmir, çeşitli yönleriyle divan
şiirinde yer almaktadır. Şairler şiirlerinde birtakım ilgiler ve söz sanatları
vesilesiyle Keşmir’i şiirlerinde kullanmışlar, Keşmir’le ilgili çeşitli
tamlamalar oluşturmuşlardır.

Amacımız; divan şairinin hangi amaçlarla Keşmir’i şiirlerde
kullandığını anlamak ve şairin zihnindeki Keşmir imgesini ortaya koymaktır.
Araştırmamız Osmanlı sahası divan edebiyatının tüm dönemlerine yayılmakta olup
incelememizi yalnızca nazım alanında ve tespit edebildiğimiz 49 beyit üzerinden
yapacağız.

Anahtar Kelimeler

Keşmir, Keşmîrî, Şal, Kişver-i Keşmîr, Keşmir Mehtâbı

Kaynakça

• Arslan ve Aksoyak, Mehmet ve İ. Hakkı (t.y.): Haşmet Külliyâtı.. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10617,girisvemetinpdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Aslan, Murat (2015) ‘Divan Şiirinde Hârût ile Mârût’. Turkish Studies. http://turkishstudies.net/Makaleler/1412571187_22AslanMurat-tde_S-485-516.pdf (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Aslan, Murat (2016): Divan Şiirinde Hindistan. https://www.academia.edu/21850093/D%C4%B0VAN_%C5%9E%C4%B0%C4%B0R%C4%B0NDE_H%C4%B0ND%C4%B0STAN_INDIA_IN_THE_DIVAN_POETRY (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Athar ve Rızvı, Saiyid ve Abbas (t.y.): ‘’Keşmîr’’. İslâm Ansiklopedisi. Diyânet Vakfı Yayınları. http://www.islamansiklopedisi.info/ (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Avşar, Ziya (t.y.): Revânî Dîvânı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78396/revani-divani.html (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Bektaş, Ekrem (2007): Muvakkit-zâde Muhammed Pertev Dîvânı Malatya. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10630,muvakkitzade-pertevpdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Bilgin, Azmi (2011): Nigârî Dîvân. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10638,nigar-i-divani-azmi-bilgin-pdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Biltekin, Halil (2003): Şeyhî Dîvânı (İnceleme-Tenkitli Metin-Dizin). Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi
• Birgören, Hamdi (2004): Dâniş Dîvânı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi
• Demir, Hiclâl (2008): Lâzikî-zâde Feyzullah Nâfiz Dîvânı (İnceleme-Metin-Özel Adlar Dizini). Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi
• Demir, Recep (2016): Divan Şiirinde Renkler. Ankara. Grafiker Yayınları
• Devellioğlu, Ferit (2016): Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara. Aydın Kitabevi
• Duman, Mehmet Âkif (2005): Fâzıl Dîvânı (Transkripsiyonlu Metin-İnceleme). Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi
• Erdemir, Nale (2005): Dîvân-ı Zihnî-i Çermîkî (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi
• Ersoy, Ersen (t.y.): II. Bayezid Devri Şâirlerinden Münîrî Hayatı, Eserleri ve Dîvânı (İnceleme-Tenkitli Metin). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10631,muniripdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Gülhan, Abdülkerim (2008): Divan Şiirinde Meyveler ve Meyvelerden Hareketle Yapılan Teşbih ve Mecazlar. Turkish Studies. http://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20%20EDEBIYATI/abdulkerim_gulhan_divan_siiri_meyve_mecaz_tesbih.pdf (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Kalkışım, Muhsin (1992): Şeyh Gâlib Dîvânı. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi
• Karabey, Turgut (1996): Esrâr Dede Hayatı, Edebî Kişiliği ve Dîvân’ının Karşılaştırmalı Metni. Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi
• Karaköse, Saadet (t.y.): Sa’îd Giray Dîvânı (2001). Denizli. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78396/revani-divani.html (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Kurtoğlu, Orhan (2004): Lebîb Dîvânı. Ankara. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10623,lebib-divanipdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Kutlar, Fatma Sabiha (2004). Arpaemîni-zâde Mustafa Sâmî Dîvân. Ankara. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10592,arpaeminizade-samipdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Macit, Muhsin (t.y.): Nedîm Dîvânı.. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10635,nedim-divanipdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Oğraş, Rıza (1991): Hoca Neş’et Dîvânı (İnceleme ve Tenkidli Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi
• Özdingiş, Vicdan (1998): Sabîh Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Divânının Tenkidli Metni. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi
• Pala, İskender (2011): Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul. Kapı Yayınları
• Şemseddin Sâmî (1895): Kâmusu’l Alâm (5. Cilt). İstanbul
• Talan Demirci, Jale (1994): Kişverî Dîvânı (İnceleme-Metin-İndeks). Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi
• Tulum, Mertol (2011): 17. Yüzyıl Türkçesi ve Söz Varlığı. Ankara: TDK Yayınları
• Uludağ, Süleyman (2016): Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul. Kabalcı Yayıncılık
• Üst, Sibel (t.y.): Edirneli Nazmî Dîvânı (İnceleme Metin). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78367/edirneli-nazmi-divani.html (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Yazar, İlyas (2012): Kânî Dîvânı. Ankara. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10620,kani-divanipdf.pdf?0 (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Yenikale, Ahmet (2012): Sünbül-zâde Vehbî Dîvânı Kahramanmaraş. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78396/revani-divani.html (Erişim Tarihi: 22.08.2017)
• Yeniterzi, Emine (t.y.): ‘Klasik Türk Şiirinde Ülke ve Şehirlerin Meşhur Özellikleri’. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt3/sayi15pdf/yeniterzi_emine.pdf (Erişim Tarihi: 22.08.2017)